4.3 Жарық ағының пайдалану коэффициенті әдісімен жасанды
жарықтануды есептеу
Сарапталып отырған әдістің мағынасы жазыққа түсетін жарық ағыны
мен жарықтандырғыг құрылғысының жалпы ағыны арасындағы қатынасқа
тең, η коэффициентінің мәнін табуда.
Көру жұмысының III (a) тобы, сондақтан да нормаланған жарықтану 300
лк-ға тең.[2]
Аспаның есептік биіктігін анықтау:
h
есеп
= H -(h
жб
+h
шам
)
(4.7)
мұндағы h
жб
– жұмыс бетінің биіктігі (1 м);
h
шам
– шамның іліну биіктігі (0-1,5 м)
Онда:
h
есеп
= 3,2 -(1+0)=2,2 (м)
Бөлме индексі мына формуламен анықталады:
)
(
B
L
h
B
L
i
(4.8)
мұндағы L- бөлме ұзындығы, м;
B- бөлме ені, м;
h- есептік биіктігі, м.
Онда бөлме индексі:
78
32
,
1
)
5
7
(
2
,
2
5
7
i
Берілген жағдайдағы пайдалану коэффициенті
%
50
тең, қор
коэффициенті
5
,
1
Z
k
тең.[2]
Шамдар санын анықтау формуласы:
Л
ОС
Z
Ф
Z
S
k
E
N
(4.9)
мұндағы S
О
– бөлме ауданы, So = 35 м
2
;
k
Z
– қор коэффициенті, k
z
= 1,5;
Е – берілген минималды жарықталу, Е= 300 лк.;
Z – біркелкісіз жарықталу коэффициенті, Z=1,2;
Ф
л
– таңдалған шамнын жарық ағыны;
η – пайдалану коэффициенті, η=50%;
9
4
,
9
5
,
0
3680
1
,
1
35
5
,
1
300
N
Шамдар саны 9-ға тең. (4.2-ші суретте көрсетілген)
4.2 сурет - Шамдардың орналасу сұлбасы
79
4.4 Өрт қауіпсіздігі
Өрт қауіпсіздігінің типтік ережелеріне сәйкес әкімшілік ғимараттар өрт
қауіпсіздігі ережелерімен және техникалық құрылғылар біріншілік өрт
сөндіру құралдарымен қамтамасыздандырылған (ГОСТ12.1.004-91).
Кестедегі бағандар нөмерлерінің мағынасы:
3-көбікті, химиялық, ұнтақты және сұйық өрт сөндіргіштер;
Жұмыс бөлменің ауданы 35 м
2
, сондықтан химиялық өрт сөндіргіш саны 1
дана жеткілікті
4.3 кесте - Өндірістік кәсіпорындарда және қоймаларда біріншілік өрт
сөндіргіш нормалары ГОСТ12.1.004-91сәйкес.
Бөлме, ғимараттар, құрылғылар
Ауданы,
м
2
1 2 3
4 5 6 7 8
Әкімшілік және көмекші
ғимараттар,мұрағаттар, қызметті –
қарапайым бөлмелер,
кітапханалар, жабық қоймалары
200
-
-
4 -
-
-
-
-
4.5 Желдету жүйесін орнату
Артық күннің жылу мөлшері, шынының типіне байланысты 90%
ғимарат ортасына сінеді, ал қалған бөлігі шағылады. Ең жоғары жылулық
жүктеме, тура және шашыранды құрамдас бөлігі бар, сәлелену деңгейінің ең
жоғары мәнінде болады.
Кеңсе, тұрғын немесе қызмет көрсету ортасына жататын бөлмелердегі
ішкі жүктемелер, көбінесе жылудан қосылады:
1. Адамдар бөліп шығаратын жылу;
2. Электрлік- тұрмыстық аспаптар мен шамдардан бөлініп шығатын жылу;
3. дербес компьютерлерден, басып шығару құрылығылардын бөлініп жылу
мөлшері.[4]
4.3 сурет - LG ArtCool New Mirror C12LTRкондиционері
80
Микроклиматтың шарттарын ұстап тұру үшін бөлмені желдеткіш
жүйесімен қамтамасыз ету керек. Бөлмені желдету және жылыту үшін мен LG
ArtCool New Mirror C12LTR кондиционерін таңдадым
4.4 кесте- Таңдалған кондиционердің техникалық көрсеткіштері
Көрсеткіш атауы
Мәні
Ауа шығыны, м.куб/сағ
420
Қосылу
220/240
Суыту қуаты, кВт
2,64
Жылыту қуаты, кВт
2,73
Пайдаланатын қуат, жылыту, Вт
850
Пайдаланатын қуат, суыту, Вт
920
Ішкі қорапсалмағы, кг
8,3
Ішкі қорап өлшемі, мм
900x272x135
Сыртқы қорап өлшемі, мм
717x498x229
Бағасы, теңге
120 000
4.4 сурет - Бөлмеде кондиционердің орналасуы
Көрсеткіштері 7x5x3,2 болатын бөлмеде қажетті температураны
қамтамасыз ететін LG ArtCool New Mirror C12LTRжелдеткіш жүйесін
қолданамыз, өндірістік бөлмеге 1 желдеткіш жеткілікті.
81
5 Бизнес- жоспар
5.1 Түйін
Дипломдық жобаның мақсаты сымсыз байланыс желілерде бөгеулікке
тұрақтылықты жоғарылату әдістерін зерттеу. Бұл кезеңде жобаға жұмсалатын
уақыттық, еңбек және қаражат шығындарын бейнелейтін, жобаны іске
асырудың экономикалық бөлімінің сараптамасы жүргізіледі.
Негізгі мақсаттары болып:
- Сымсыз байланыс технологияларының сараптамасы;
- Зиятты желілердің бағдаржолы мен құрылымын зерттеу ;
- LTEсымсыз желі технологиясын есептеу;
5.2 Жобаны ұйымдастыру уақыты
Зерттеу төрт кезеңнен тұрады:
- Сымсыз байланыс технологиялар нарығын сараптамалау;
- Сымсыз байланыс желілерінде басқарудың зиятты әдістерін зерттеу;
- Желі түрін таңдау және негізгі сипаттамаларды есептеу;
-Базалық бекеттерді ауыстырып- қосуды басқарудың еліктеме үлгісін
құрастыру.
5.3 Телекоммуникация нарығы
Нарық- шаруашылық тұтынушылық игіліктердің келесідей 4
микробөлімді қарастырады:
- тұтыну игіліктері,
- өндірістік құрылымдар,
- еңбек және ақша
- бағалы қағаздар.
Ал қазіргі кездегі өндіріс 5-шібөлім, яғни ақпараттар нарығынсыз
қызмет етуі мүмкін емес.
Бүгінгі күні экономикалық және әлеуметтік даму деңгейіне тәуелсіз
экономиканың ақпараттық саласының дамуына байланысты қоғамдағы саяси,
әлеуметтік және мәдени өзгерістерінің салдарынан көптеген мемлекеттердің
құрылымы қайта құрылып жатыр. Оған дәлел ақпараттық қызметтегі
қызметкерлер санының өсуі, яғни ақпаратты өндіру, өңдеу, сақтау мен тарату
қызметтерінің дамуы .
Өз кезегінде ақпараттық қызметтер мен тауарлар нарығы бүгін ең
қарқынды дамып келе жатқан нарық болып есептеледі.
Әр түрлі деңгейлердің ақпараттық қажеттіліктері шапшаң қарқынмен
өсіп келе жатыр. Өз кезегінде ол ақпараттық айналым мүмкіндіктерін
кеңейтеді және де жаңа ақпараттық өнімдердің пайда болуына алып келеді,
сонымен қатар ақпарат қызметтерінің барлық түрлерінің дамуын
ынталандырады.
Қазақстан Республикасының экономикасына келетін болсақ, біздің
еліміздегі ақпараттық нарық әлі де қалыптасу үдерісінде. Мемлекетіміздің
82
ақпараттық нарығының даму болашағы осы саладағы мемлекеттің
ойластырылып және өлшенген саясатына байланысты болады.
Ғаламтордың, жерсеріктік хабар жіберудің қарқынды дамуына
мүмкіндік беретін, өз кезегінде Қазақстанмен қоса, таяу шетелдерге
таратылатын Қазақстанның өз өңіріндегі көшбасшы ретіндегі өз орнын
нығайтатын «Kazsat» байланыс және хабар тарату жерсерік сияқты
жерсеріктер тобын орналастырудың мүмкіндіктері мен орындылығын қарау
қажет.
Еліміздің дамыған және бәсекеге қабілетті ақпараттық кеңістігін
қалыптастыру- шынайы тәуелсіз, құқықтық- демократиялық және әлеуметтік
мемлекет Қазақстан Республикасының нығайып және одан әрі дамуы үшін
стратегия шарты болып қалады.[2]
5.4. Интеллектуалды еңбектің құнын есептеу
Шығындар еңбекті төлеу қорына, әлеуметтік салыққа, өтемпұл
аударымдарына, электр қуатына, үстеме шығындарынан тұрады және мына
формула бойынша есептеледі [1]:
Э
ш
= ЕТҚ + С
Н
+ А +Э
қ
+C +Ү (5.1)
Еңбекті төлеу шығындары.
Еңбекті төлеу қоры:
ЕТҚ=З
нег
+З
қос
(5.2)
Еңбекті төлеу шығындарың есептеу үшін келесідей ақпараттар қажет:
- Бір сағат ішіндегі қызметкердің еңбек ақысы;
- Барлық жасалған жұмыс үшін қызметкердің еңбек ақысы.
Әр жасалған жұмыстың атауы бойынша бір сағат үшін қызметкердің
еңбек ақысын есептейік- жалпы еңбек ақы.
Бір күн үшін қызметкердің еңбек ақысын есептейік, бұл үшін бүкіл айлық
еңбек ақыны жұмыс күндерінің санына бөлу керек (6 күндік жұмыс үшін 24
жұмыс күні) [2].
ж
ай
Д
П
D
3
(5.3)
Бір жұмыс күні үшін жетекшінің еңбек ақысы:
3750
24
90000
D
(теңге/күн)
Бір жұмыс күні үшін құрастырушының еңбек ақысы:
83
2708
24
65000
D
(теңге/күн)
Бір сағат ішіндегі еңбек ақы, бір жұмыс күні үшін қызметкердің еңбек
ақысын жұмыс күні ішіндегі сағатқа бөлу арқылы табамыз (8 сағаттық жұмыс
күні).[2][4]
Бір жұмыс сағаты үшін жетекшінің еңбек ақысы:
75
,
468
8
3750
D
(теңге/сағ)
Бір жұмыс сағаты үшін құрастырушының еңбек ақысы:
5
,
338
8
2708
D
(теңге/сағ)
Әр жұмыс түрі үшін күн ішіндегі цикл ұзақтығы мына формула
бойынша анықталады:
K
z
q
T
t
n
ц
(5.3)
мұндағы Т- кезең еңбексыйымдылығы, норма сағат;
q
n
- кезең бойынша атқарушылар саны;
z- жұмыс күнінің ұзақтығы, сағат;
К- уақыт нормаларын орындау коэффициенті (К=1,1).
t
ц
-бүтін күндерге қарай жуықтаймыз, үлкен жаққа.
Міндет қойылымы, жетекші:
2
1
,
1
8
1
12
ц
t
Сымсыз технологияларды зерттеу, жетекші:
3
1
,
1
8
1
24
ц
t
ИНС зерттеу, жетекші:
3
1
,
1
8
1
24
ц
t
жарамды ИНС іздестіру, құрастырушы:
84
5
1
,
1
8
1
36
ц
t
Негізгі сипаттамаларды есептеу,құрастырушы:
5
1
,
1
8
1
36
ц
t
Еліктеме үлгіні ұйыдастыру, құрастырушы:
6
1
,
1
8
1
48
ц
t
Тестілеу, құрастырушы:
3
1
,
1
8
1
24
ц
t
Ретке келтіру, құрастырушы:
3
1
,
1
8
1
24
ц
t
5.1 кесте – Атқарушылардың негізгі еңбек ақысының есептелген шығындар-
ының мәліметтері.
Кезеңдер
және
жұмыс
мазмұнын
ың атауы
Атқарушы Еңбексыйымдылық
Бір
сағаттық
жұмыс
үшін еңбек
ақы, теңге
Еңбекті
төлеу
қоры,
теңге
сағат Жалпы
еңбексыйымдылығы
нан %
Міндет
қойылымы
жетекші
12
5,56%
468,75
5 625
Сымсыз
технологи
яларды
зерттеу
жетекші
24
11,12%
468,75
11 250
ИНС
зерттеу
жетекші
12
5,56%
468,75
5 625
85
5.1 кестенің жалғасы
жарамды
ИНС
іздестіру
құрастыру
шы
36
16,67%
338,5
12 186
Негізгі
сипаттама
ларды
есептеу
құрастыру
шы
36
16,67%
338,5
12 186
Еліктеме
үлгіні
ұйыдастыр
у
құрастыру
шы
48
22,23%
338,5
16 248
Тестілеу
құраст-шы
24
11,12%
338,5
8 124
Ретке
келтіру
құраст-шы
24
11,12%
338,5
8 124
Барлығы
216
100%
3 098,75
79 368
5.2 кесте- Атқарушылардың еңбекақысы
Атқарушылар Саны
Бір сағаттық
жұмыс үшін
еңбек ақы,
теңге
Бір жұмыс
күні үшін
еңбек ақы,
теңге
Бір ай үшін
еңбек ақы,
теңге
Жетекші
1
468,75
3 750
90 000
Құрастырушы 1
338,5
2 708
65 000
Барлығы
2
807,25
6 458
155 000
5.5 Өндірістік жұмыстың құнын есептеу
Негізгі еңбек ақы бұл- әзірлеуге қатысатын барлық атқарушылардың
еңбек ақыларының қосындысы, және 155 000 тең.
Ал қосымша еңбек ақы (жұмыс уақытынан тыс) негізгі еңбек ақысынан
10% көлемінде жүреді, және мына формула бойынша анықталады [1]:
З
қос
= З
нег
∙10%
(5.5)
З
қос
= 155 000∙0,1= 15 500 (теңге)
Еңбекті төлеу қоры (ЕТҚ) (6.2)формула бойынша мынаған тең:
86
ЕТҚ=155 000+15 500= 170 500 (теңге)
Әлеуметтік салық ҚР Кодексіне сәйкес қызметкердің табысынан 11%
құрайды, және мына формула бойынша анықталады:
С
н
= (ЕТҚ - П
О
) ∙ 11%
(5.6)
мұндағы П
О
- зейнетақы аударымдары.
Зейнетақы аударымдары ЕТҚ-ның 10%-ын құрайды, және мына
формула бойынша анықталады:
П
О
= ЕТҚ∙10% (5.7)
П
О
= 170 500∙0,1= 17050 (теңге)
С
н
= (170 500- 17 050) ∙ 0,11= 16879,5 (теңге)
Негізгі құрал- жабдықтарға өтемпұл аударымдарымына формула
бойынша анықталады:
n
N
С
N
А
бас
ам
12
100
(5.8)
мұндағы N
ам
- өтемпұл нормасы;
С
бас
- құрылғының бастапқы құны;
N- жұмысты орындау үшін күндер саны;
n- жұмыс айындағы күндер саны.
Жұмысты орындау үшін жалпы күндер саны 40 күнді құрайды:
67
,
9166
24
12
100
40
165000
40
1
А
(теңге),
34
,
83
24
12
100
2
48000
25
2
А
(теңге),
83
,
395
24
12
100
40
190000
15
3
А
(теңге),
87
А =А
1
+А
2
+А
3
,
А =9166,67+83,34+395,83 = 9645,84 (теңге).
5.3 кесте- Негізгі құрал- жабдықтар үшін өтемпұл шығындары
Құрылғы
атауы
Саны
Өтемпұл
нормасы, %
Өтемпұл
сомасы, теңге
Бір дана үшін
бағасы, теңге
АSUS N72sv
1
40
9166,67
165000
Ерsоn Stylus
Photo P40
1
25
83,34
48000
MatLab
1
15
395,83
190000
Барлығы
9645,84
403000
Жобаны орындауда электрлік құрылғы қолданылады, сәйкесінше электр
қуатының шығындарын ескеру қажет. Электр қуатының шығындарына
құрылғыға кететін электр қуаты мен қосымша шығындар жатады, және мына
формула бойынша есептеледі [1][3]:
Э
қ
= З
құр.эл.қ.
+ З
қос.қаж.
(5.9)
З
құр.эл.қ
=W∙T∙S∙K
пайд
(5.10)
мұндағы W- пайдаланатын қуат, Вт;
T- жұмыс уақыты;
S- тариф (1кВт/сағ 19,24 теңге);
K
пайд
-пайдалану коэффициенті (K
пайд
=0,9).
Негізгі құрылғымен пайдаланатын электр қуатының шығыны (5.10)
формула бойынша есептеледі:
З
құр.эл.қ 1
= 0,69∙250∙19,24∙0,9 = 2987,01 (теңге),
З
құр.эл.қ 2
=0,48∙2∙19,24∙0,9 = 16,62 (теңге).
Негізгі құралдарға кететін электр қуатының шығын қосындысы:
З
құр.эл.қ
=2987,01+16,62= 3003,63 (теңге)
Қосымша қажеттіліктерге кететін шығындар негізгі құралдарға кететін
электр қуатының шығын 5%-ын құрайды, және мына формула бойынша
88
есептеледі [1]:
З
қос.қаж.
= З
құр.эл.қ
∙5% (5.11)
Қосымша қажеттіліктерге кететін шығындар:
З
қос.қаж.
=3003,63 ∙ 0,05 = 150,18 (теңге).
Электр қуатына кететін жалпы шығын (5.9) формула бойынша
есептеледі:
Э =3003,63+150,18 = 3153,81 (теңге).
Электр қуатына кететін шығындарды есептеу нәтижелері 5.4.4-ші
кестеде көрсетілген.
5.4 кесте- Электр қуатына кететін шығындарды
Құрылғылар
атауы
W,
кВт
Жұмыс
күндерінің
саны
K
пайд
Құрылғының
жұмыс істеу
уақыты, сағ.
∑W,
кВт∙сағ
Құны,
теңге
Компьютер 0,69
40
0,9
250
172,5
2987,01
Принтер
0,48
2
0,9
2
0,96
16,62
Барлығы
252
173,46
3003,63
Үстеме шығындар барлық шығындардың 25% көлемінде алынады, және
мына формула бойынша есептеледі:
Ү= (ЕТҚ+ С
н
+А+ Э+ С
пр
)∙25% (5.12)
Үстеме шығындар:
Ү= (170500+16879,5+9645,84+3153,81)∙25%=50044,78 (теңге).
Зерттеу жұмыстарына жұмсалатын шығын бағасы (5.1) формула
бойынша есептеледі (5.4.5-ші кесте):
Э
р
=170500+16879,5+9645,84+3153,81+50044,78 = 250223,93 (теңге).
89
5.5 кесте- Зерттеу жұмыстарының бағасы
Шығындар
Бағасы, (теңге)
Еңбекті төлеу қоры
170500
Әлеуметтік қажеттіліктер үшін
аударымдар
16879,5
Өтемпұл
9645,84
Электр қуатының шығындары
3153,81
Үстеме шығындар
50044,78
Барлығы
250223,93
5.4.1-ші сурет-Зерттеу жұмысына жұмсалатын шығындар
Достарыңызбен бөлісу: |