Әдебиет теориясы. 1-том
жүктеу/скачать 5,33 Mb. Pdf көрінісі
|
adebiyat teoriyası.1.
| decenter
), билікті қалпына келтіру ( redressing power ) мақсатында негізсіз артықшылықтарды жою. Жаңа тарихшылдықты дəл осылайша түсіну көбінесе билік жəне азаптау идеологиясымен қалыптасады. Элвин Кернан Уайтхоллға ( Whitehall ) «Король Лирде» құдай құқығының теологиясын, қарғысқа ұшыраған Тиллардтың қулық некесін жаңа тарихшылдықпен оқуды ұсынады; қараңыз : Shakespeare, the King’s Playwright: Theater in the Stuart Court, 1603–1613 (New Haven, CT: Yale UP, 1995). Корделияның даусының биязылығы əйел адамның бойсұнушылығының белгісі екенін қараңыз : Catherine Belsey, The Subject of Tragedy: Identity and Difference in Renaissance Drama (London: Methuen, 1985), 178. Əдеби орталықтандыру (құралған кейіпкерлер) туралы мəселе Аристотельдің «əдебиет тарихқа қарағанда, əлдеқайда əмбебап немесе философиялық (абстрактілі ғана емес, болжамды, контрафактілі һəм теориялық)» деген пікірін білдіреді; қараңыз : Poetics , trans. W. Hamilton Fyfe (Cambridge, MA: Harvard UP, 1927), 34–39. 40. Латынның interesse (қызығушылық) термині меншік туралы заңда техникалық мəнге ие болды: бірнəрсеге яки бірнəрсемен қатысуға құқы бар біреуге салым салу; өзінің артықшылығын мойындау. Сөз Q-да (1608) емес, F-та (1623) кездеседі. 41. Қараңыз : Martin Buber, I and Thou , trans. Ronald Gregor Smith (New York: Scribner’s, 1958), 1– 11; and Mikhail Bakhtin, The Dialogic Imagination , ed. Michael Holquist, trans. Caryl Emerson and Michael Holquist (Austin: U of Texas P, 1981), 259–422. 42. Клиффорд Гирц жазба кезінде антропологтің этикалық диллемасын көрсете отырып, бөтеннің даусын иемденеді; қараңыз : After the Fact: Two Countries, Four Decades, One Anthropologist (Cambridge, MA: Harvard UP, 1995), 128–30. Əдебиет, жалпы драма осы кодты айтарлықтай бұзады. Алайда Лирдің Корделияның даусын иемденуі биліктің емес, этикалық түсінік мағынасында сияқты. 43. Корделия Лирдің даусына далада еліктейді. 4.3-те айтылған хаттар оның желді, күннің күркіреуін һəм найзағайды білетінін, өзі де солардың сипаттарына (3.2–1–9) жəне күрделі сипаттарына (тек 3.1.11, тек Q) ие болғанын көрсетеді. Бізге боранды Корделия оқи алатын, сөйлеп əрі тыныштандыра алатын Лирдің миының үздіксіз жұмысы ретінде көрсеткен. Перду ( Perdu ) ағылшын тіліне француздың sentinelle perdue – əшкереленген немесе форвардтық пен қауіпті күзет (немесе өзі) деген сөйлемінен кірген. Мұндай күзет орны тыңшының немесе барлаушының орны болуы мүмкін; демек, «байғұс перду» мен «Құдайдың тыңшысының» арасында байланыс бар (5.3.17). Корделияны пайдаланудың əскери мəні де, сондай-ақ элементтерді анықтау сезімі де бар. Марлоудың Фаусты мен Хеленнің сипаты үшін қараңыз : Doctor Faustus in Steane, ed., 5.1.97–103. Рене Вей «Король Лирде» аллюзия мен аббревиатураны атап өтеді: A Parallel Text Edition (London and New York: Longman, 1993), 269 n. 44. Марджори Гарбер үнсіздік деңгейін өліммен жəне Фрейдтің Шекспирді пайдалануымен түсіндіреді; қараңыз : «Freud’s choice: ‘The Theme of the Three Caskets’» in Shakespeare’s Ghost Writers: Literature as uncanny causality (New York: Methuen, 1987), 74–86. Фрейд Лирдің Корделияны алып шығуы оның да өлімі екенін түсінген; Мен мұны Лирдің өлімді махаббат деп мойындауы деп түсінемін. Корделия өліп бара жатқан Эдмундқа қарама-қарсы, этикалық жəне қойылымдық мəні бар бағытқа ауысады. 45. жүктеу/скачать 5,33 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|