Алматы мектегь 1989



Pdf көрінісі
бет62/74
Дата08.09.2023
өлшемі4,18 Mb.
#106755
1   ...   58   59   60   61   62   63   64   65   ...   74
Байланысты:
syzdykova rabiga shalabaev belgibai korkem mtindi lingvistik

Ж ү м а н н ы ң ө з жүз і де с о л с а м а у ы р ғ а
с ап б ү з ы л а бастады».
Н с м е с е :
« И г і л і к ш е т кі аттып, нсден ү р і к к с н і п де көпді. Қ а қ п а н ы ц
б і нд е ш ұ б а р көргіеге о р а л ғ а н бір б у м а ж а т ы р екен... А р б а /
л а қ т ы р ы л ғ а н д а й і ші нд ег і е с к і - қ ұ с қ ы ш а ш ы л ы ң к ы р а п қ а л ы п
У ш а к о в а ц ғ а р ғ а н б о л с а , ү я т б о л ғ а н д а й еке-н... 
Т е р е з е д е н қа[.
тұрғап А й ғ а ш и а ді р етіп қ а л д ы да, И г і л і к қ а п - қ а р а б о л ы п тү
р і п кетті».
К ү р д е л і с и н т а к с и с т і к т ұ т а с т ы қ т а р д ы ц не кіріспе, не к о р ы 
ш ы б ө л і к т е р і н і ң с и н т а к с и с т і к к ұ р ы л ы с ы ж ә н е о л а р д а ғ ы с ө з д
ді а с т а р л ы монд с қ о л д а н у а р қ ы л ы ж а з у ш ы б ү к і л т е к с т і к аі 
м ы с қ ы л д ы қ мәні н к ү ш е й т е д і :
« Ь ү л ү й д і ң қ о ң ы р а у ғ а көрсстер е р е к ш е
қүрметі б а р ес
С ы р мі нез қ о ң ы р а у л а р б ез ег і н ә л с і р е т п е г е н б о й ы қ а қ п а ғ а тая 
б е р г е н д е , қ а қ п а қ а қ а й р ы л ы п , екі ж а ғ ы п а қ а р а й қ ү л а ш ы н с« 
меіі а ш ы л а т ы н . О с ы с а л т а н а т қ а ү й р ен ге н У ш а к о в к а т т ы а ғ ыз г
б о й ы н д а келеді.:.».
«...Ауыз б ө л м е д е т ұ р ғ а н к і ш к е н е к ү р е ң с т о л д ы ң қ а с ы н а орн 
ғып а л ы п Б о т к и н қ а ғ а з д а р ы н ж а я б а с т а д ы . М ү н д а й ғ а ә бд е н
ә*
б о л ы п а л ғ а н қ у қ а ғ а з д ы ң ж а р т ы б ет і ң о ң а й с ы д ы р ы п келе
104


К а с ы н д а о т ы п ғ а п к а з а к т а р д ы ц т а ц д а и а к а р а й т ы п ы н біліп б ас ы н 
бір ж а г ы . і а қ н с а й т ып а лып ,
қ у р а п мен і н ж і л д і ц бірін 
ж а з ы п
о т ы р ғ а н д а й , ү л ке н бір с әнмен, багіпен отыр.
О й д ы ң бі р тсрсңі
м е н түнығына кеткенд ей қ а л п ы бар...»
« Ү й қ ыс ыз т үнд і д а м ы л с ы з у һ і л е у м с н , а у н а қ ш у м с н өт кі з г с н 
Ж ү м а н бай с р т е р с к т у р ы п кстіп еді. Үй а й н а л а с ы п , а у ы л ма- 
ц а й ы п т ү г е л т о л т ы р а , қ а л а й б о л с а с о л а й ш ө к т і р е с а л г а н ж ү к
т ү й е л е р і н і ң көбі әлі а р к а с ы н д а г ы ж ү к т е р і м е н ж а т ы р екеп. Қ а р -
сы к а р а п ж а т қ а н д а р ы Ж ү м а н н а н к ө з д е р і н а л м а й , а р қ а м ы з д ы
б о с а т т ы р с а ң ш ы д е г і л е р і ке л г е н д е й , а у ы з д а р ы н м а л ж а ң - м а л ж а н
еткізді.
Ж ү м а н б ү л тілге түсінеді де...»
Б ұ л с и н т а к с н с т і к к о н с т р у к ц и я л а р д а ғ ы ж а з у ш ы к а л а м ы и а
тон а ж у а , м ы с қ ы л к і рі спе ж ә н е қ о р ы т у ш ы б ө л і к т е р і н д с г і «ку р -
мет», «терең», « т ұ н ық » , «т үсі ну» с ө з д е р і н і ң с е м а н т и к а л ы қ м а ғ ы -
н а л а р ы н ы ц а с т а р л ы келуі а р қ ы л ы ж а с а л ы г і тур. Т а ғ ы д а:
« Ш ө п т і ң ш а ш ы л ғ а н ы н ж м н а п а л у ғ а д а м ү р ш а ж о қ . Б ә рі к а р -
б а л а с , б әрі т ығ ыл - та я ц . .- Ә р к і м к о л ы н а і лі кк е ні н к у ш а қ т а п а лы п ,
бірі ш а ң қ ы л д а п , бірі м ы ц қ ы л д а п , ө з і м е н - ө з і ұ р ы с ы п б а р а ж а т ы р .
К ө ш е - к ө ш е б о л ы п ш а н а ғ а б а й л а у л ы т у р ғ а н ө г і з д е р ә р к і м н і ц қу- 
ш а қ т а ғ а н ш әб і н е н ұ з ы н т і л д е р і м е н о р а п а л ы п , бір ж у л ы п қ а л а -
ды. К і р е ш і л е р ө г і з д е р м е н де у р ы с а д ы .
Ө г і з д е р ү нде ме йді .. . »
С о ң ғ ы с ө й л е м бір қ а р а ғ а н д а
б ас ы а р т ы қ , о қ и г а ғ а
к а т ы с ы
ж о қ , о нс ыз д а ж а ғ д а й өзі нен- өзі т үс і ні к т і с и я қ т ы . Б і р а қ ә н ше й -
і нде е с к е р і л е б е р ме й т і н ж а й д ы ң а с т ы н с ыз ып , б а д ы р ай т ы г і к о р ­
сету, сол а р қ ы л ы о н ы ң м ы с к ы л д ы қ с и п а т ы н к ү ш е й т у , б ул — 
Ғ. М ү с і р с п о в с т и л і н с тән е р е к ш е к ы р л а р д ы н . бірі.
К ү р д е л і с и н т а к с и с т і к т у т а с т ы қ т а р д а енді б і р д е к е й і п к е р л е р
д и а л о г ы н а вт ор сөзі қ о р ы т ы п н е месе ке рі с і пше , а в т о р сөзін ксй- 
і пкер ойы қ о р ы т ы п т ү р а д ы .
М ұ п д а й
к о н с т р у к ц и я л а р д ы ц
д а
с т п л ь д і к м ү м к і н д і к т с р і мол.
— Ж у м е к е , шәп ш а п т ы р ы п ж а т ы р еке нсі з , к а й ы р л ы болсын... 
Б п ы л м а ш и н а с а л д ы р ғ а н б ы с ы з ? . . — д ед і Т ұ р с ын б а й. . .
— Е, т ә ңі рі деген, сен де есі ңнен ш а т а с а б а с т а п па ең. И г і л і к
ш о қ ы н ы п т ы деп, меп шокынатыфі ба едім. Ме н к а ш а н ш ә п шап -
т ы р у ш ы еді м? Қ у д а й д ы ң өз б ер г е н і п е к а н а ғ а т ет пейт і н мсн бір 
ж а л м а у ы з б о л ғ а л ы ж ү р деп пе е д і ц ? — деді Ж ұ м а н . Б і р а қ түсі 
б ү з ы л ы п , ііпі қ а й н а п б а р а ж а т к а п ы п Т ұ р с е к е ң де с ез б е й к а л ғ а н
ж о қ .
—- Апыр- а у, ү йі ц і з д і ң т а п іргесін шауыгі ж а т қ а н м а ш и н а л а р -
д ы сізді кі д е м е г е нд е , кі мд і кі д е н і н ? — деді Т ұ р с ы н б а й а ц қ а у с ы п .
— Л н а у ж а л м а у ы з а ғ а ң д і к і ш ы ғ а р , ж а л м а у ы з а ғ а и л і к і . Ж е р -
дін. т үгі п т үг е л ж а л м а п ө л с м депті ғой, ж а л м а н ы п ө л г і р ! — деді
Жұмске^п, і пп рығ а б а с т а п.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   58   59   60   61   62   63   64   65   ...   74




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет