Қазақстан республикасы жоғары оқу орындарының Қауымдастығы с. Қ. Тұртабаев
жүктеу/скачать 1,75 Mb. Pdf көрінісі
|
turtabaev-biohimia (1)
| 10.6. Май қышқылдары синтезі
Май қышқылдарының синтезі басталуы үшін ацетил-Коа қажет. Ацетил-КоА митохондрий матриксінде көбінесе пиру- ваттың декарбоксилдене тотығуы нəтижесінде пайда болады. Май қышқылдар синтезінің бірнеше ерекшеліктері бар. Ол: 1. cинтез цитоплазмадағы эндоплазмалық торда жүреді; 2. cинтезге ацетил-КоА-дан түзілетін малонил-КоА жұм са- лады; 3. aцетил-КоА-синтез тек синтездік реакциялардың басталуы- на ғана қажет, яғни «ұйытқысы» болып табылады (затравка); 4. май қышқылдарының синтезіндегі аралық заттарды то тық- сыздандыру үшін глюкозаның пентозофосфаттық жолмен ыды- рауы кезінде түзілетін НАДФН · Н + жұмсалады; 5. май қышқылдарының синтезін жүргізетін ферменттерді бір мультиферменттік комплекске біріктіреді, оны жоғары май қыш- қылдарының синтетазасы деп атайды; 6. малонил-КоА май қышқылдар синтезіне қатысады. Мало- нил – КоАсинтезі екі кезеңнен тұрады: 1) карнитиннің жəне ацетил-КоА карнитин-трансфераза фер- 255 ментінің көмегімен митохондрийден цитоплазмаға өтуі ацил- карнитинді механизмі деп аталады (39-сурет). 39-сурет. Ацетил-КоА транспортының карнитинді механизмі митох. Ацетил–SКоА + карнитин Ацетил – карнитин Цитоплазма 2) цитрат-транспорттық жүйе, бұл: Реакция іс жүзінде қайтымсыз. Ацетил-SKoA май қыш қыл- дарының синтезіне төмендегідей жолмен түседі (40-сурет). 256 Малат митохондриде оксалоацетатқа дейін тотығады. Тотық- сызданған НАДФН, ацетилКоА жəне СО 2 май қышқылдарының синтезіне қатысады. Май қышқылдары синтезіне қатысатын барлық ферменттер бірігіп, май қышқылдарының синтетазасы атты мультиферментті комплекс түзеді. Жануарлар ұлпаларының синтетазасы - екі ұқсас мономер- лерден тұратын димер. Ферменттің əр мономерінің алты активті орталығы жəне ацил-тасымалдаушы белогі (АТБ) болады. Ацил-тасымалдаушы белок (АТБ) құрамында фосфорилденген пантотен қышқылы (ви- тамин В 3 ) жəне диэтиламин коваленттік байланыс арқылы АТБ полипептидтік тізбегіндегі амин қышқылының HS-қалдығымен байланысқан. Сондықтан ацил-тасымалдаушы белокты HS – АТБ жүктеу/скачать 1,75 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|