Abai Kazakh national pedagogical university хабаршы «Арнайы педагогика» сериясы, Серия «Специальная педагогика»

ВЕСТНИК КазНПУ им. Абая, серия «Специальная педагогика», №1(64), 2021 г. 
147 
N.B. Jienbaeva
1
 , G.K. Ongarbaevka
 2 
 
1
d.ps.professor 
zh_nadejda@mail.ru 
2
2 and course specialty of 7M01901, 
gulsim.ongarbaeva01@gmail.com
 
1,2
 Kazakh National Pedagogical named after Abay, Almaty, Kazakhstan 
 
POSSIBILITIESOF THE FORMATION OF DIALOGUE SPEECH IN PRIMARY SCHOOL 
CHILDREN WITH HEARING IMPAIRMENTS THROUGH PROJECT ACTIVITIES 
 
Abstract 
One of the most important conditions for socialization and adaptation of children with hearing 
impairment in society, successful interaction with others is oral communication. It’ s carried out through a 
dialog. Distinctive features of oral speech of children with hearing impairment are an insufficient amount of 
vocabulary, agrammatism, indistinctness of sound pronunciation, etc. These features significantly limit their 
communication capabilities. The importance of improving the communication skills ofchildren with hearing 
impairmentsis emphasized by a number of specialists P.M. Boskis, I.M. Gilevich, A.G. Zikeev,
K.V. Komarov, K.G. Korovin, M.I. Nikitina, L.V. Nikulina, K.Et al. The article discusses the possibilities of 
forming dialogical speech in primary school children with hearing impairments through project activities 
Keywords:
children with hearing impairments, dialog speech, project activities, project action 
Сурдопедагогиканың дамуының заманауи кезеңінде басты орталық ғылыми практикалық 
мәселелердің бірі есту қабілеті зақымдалған балаларды қоғамға интеграциялау мен әлеуметтік бейім-
деу болып келеді. Есту қабілеті зақымдалған балалардың сөздік сөйлеу тілінің дамуының деңгейі 
мамандықты еркін таңдау мүмкіндігі, еңбектену нәтижелілігі, белгілі әлеуметтік статусқа қол 
жеткізу болып келеді. сонымен қатар, Е.З. Яхнина бойынша, «есту қабілеті зақымдалған балалардың 
қарым қатынас шектеулері олардың заманауи қоғамға бейімделуі мен құқытары емн қажеттіліктерін 
жүзеге асыруында да өзіндік кедергісін білдіреді». 
М.М. Бахнина мен И.А. Зимнейдің зерттеу мәліметтері есту қабілеті зақымдалған оқушылардың 
сөйлеу тілінң дамуына нәтижелі ықпал ететін факторларды көрсетіп, Т.М. Баранов осыған орай 
әдістемелік аспеклер келесі деп көрсеткен: 
- өнімді жоспар (оқу мен сөйеу) және рецептивті (оқу) тұрақты сөйлеу тілдік тәжірибе үшін 
жағдай туғызу; 
- тілдік, сөйлеу тілдік, әлеуметтік білімдері мен қабілеттерін жүйелендіру мен өзектендіру; 
- сөйлеу тілдік материалды қайталауын қамтамасыз ету; 
- өнімдік, рецептивті тілдік минимум ретінде зерттелінетін пәндер, сөйлеу тілі тілі пәндерін, 
мәтін түрлері мен типтерін, сөйлеу тілдік құрылымдардың санын ұлғайту. 
Басым сурдопедагогтар оқыту үрдісінде есту қабілеті зқымдалған балалардың сөйлеу тілінің 
белсенді дамуына ықпал ететін бірқатар жағдайларды атап көрсетеді. А.Г. Зикеев тілдік және сөйлеу 
тілдік материалды арнайы өңдеу, олармен жұмыстың ерекшелігін сипаттау мен материалды 
меңгерудегі қиындықтарды топтастыруға ерекше мән бөлген. Э.И. Леонгард есту қабілеті зақымдал-
ған балаларды тілге оқыту психосөйлеу тілдік жас ерекшелік дамытудың негізгі талаптарына сәйкес 
келу қажет екендігін пайымдаған.
С.А. Зыков сурдопедагогикада есту қабілеті зақымдалған балаларды тілге оқыту жүйесінде 
коммуникативті жүйені жасап енгізген. Ол өз кезегінде келесі бағыттрды қарастырады: 
- тілге оқыту қарым-қатынас құралы ретінде диалогқа оқытуды; 
- сөздік құралдарды қолданудағы қажеттіліктерді дамыту; 
- сөйлеу тілдік ортаны туындату; 
- сөйлеу тілінің түрлі формалары көмегімен қарым-қатынасқа үйрету; 
- сөйлеу тілдік пайымдау міндеттеріне сәйкес сөйлеу тілдік материалдарды таңдау; 
- ауызша сөйлеу тілінің синтаксисіне сөйлеу тілдік пайымдауы қолдандың лексикалық толық-
қандылығы мен құрылымын жақындату; 
- семантикамен таныстыру құралдарымен сөйлеу тілдік материалды адекватты қолдануды 
қамтамасыз ету. 

жүктеу/скачать 3,17 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: