1 Қазақстан Республикасы Ғылым және жоғары білім министрлігі
жүктеу/скачать 1,79 Mb. Pdf көрінісі
|
| 2.
М.В. Ломоносовтың мектепке дейінгі тәрбие туралы педагогикалық көзқарастары. Ресейде ғылым мен ағартушылықтың үлкен үлесін қосқан әйгілі орыс ғалымы М.Л. Ломоносов (1711-1765). Ол қарапайым шаруалық баласы ерте хат таныды. Сол кездегі басқа орыстың балалары сияқты, өзінің білім алудағы алғашқы қадамын « діни кітаптардан» бастады, ол дінге қатысы жоқ алғашқы білімін Смотритскийдің грамматикалық және Магницкийдің арифметикалық еңбектерінен бастады.19 жаста Мәскеуге жаяу келіп, өзінің қарапайым шаруа тегін жасырып, Слявано- греко- латиндік академияға түсті. Ломоносов өзінің көптеген жетістіктерімен, үлкен еңбекқорлығымен, қабілетімен академик ұстаздардың назарына түсіп, 1736ж ол 12 өте жақсы оқушыларымен бірге Петербургке білім алуға ауыстырылады, ол кейін өзінің білімін жалғастыруға шетелге кетеді. 1741 ж бастан М.В. Ломоносов жан –жақты, белсенді, жемісті ғылыми және ағартушылықпен айналысады. 1745 ж Петербургтағы академияға химия жағынан профессор атағын алса, ол кейін академик болып сайланады. М.В.Ломоносов көптеген ғылымдардың негізін салды. Оның жан – жақты қорлары туралы Пушкин былай айтты: «Таң қаларлық ерік куші мен тамаша түсінігін байланыстырғанда, Ломоносов барлық саланы қамтуға дайын. Оның білімге деген құмарлығы жоғары болды. Ол тарихшы, риторик, механик, химик, минеролог, суретші, ақын, - демек, ол барлық саланы қамтыды». Ломоносов орыстың классикалық философиының негізін қалады, ол философияны материалистік тұрғыда зерттеді және ғылыми жаратылыстанудың негізін салды. Әлемдік ғылыми тарихта бірінші болып табиғат – материя- қозғалыс заңдарына толық және нақты анықтама берді. Білім мен қызығушылығының деңгейінің жоғары болуы нәтижесінде, европа ғалымдарының айтуынша, Ресейде бір уақытта екі Ломоносов бар, біреуі- Ломоносов – химик, екіншісі Ломоносов – жазушы және оларды шатастырмау керек деді. Европадағы ғ,алымдар оны ұлы ғалым екенін мойындап , Шведттік (1760) , академияға мүше болып сайландырды. Ломоносов өмір реакционерлер белсенді күрес жүргізді , себебі орыс ғалымдарының дамуына және мемлекетте ғылыми кадрларды дайындауға кедергі жасады. Ол университетте қарапайым балалардың еркін түсуіне, қоғамдық топтарға бөлінбеуін талап етті. Ломоносов өзінің уақытында тамаша кітаптар жазды: грамматикадан, риторикадан, физикадан. Маңызды кітаптарының бірі «Ресейлік 68 грамматика». Бұл еңбекте Ғылыми академиядағы университет пен гимназияның оқыту жоспарын, принциптерін , әдістерін жазды. М.В.Ломоносов қарапайым шаруалардың өмірін жақсартуға тырысты. Оның айтуынша мемлекеттің басты байлығы « орыс халқын көбейту және қорғау». Балалардың өмірін жақсартуын , өлімдер мен ауруларды азайту үшін, Байлардың зорлық – зомбылығы арқылы өзара қамал ішіндегі некеге және шіркеу қызметкерлерінің балаларды шоқындыру барысында суық суға тусіруге жол бермеу керек. Ол халыққа медициналық көмек беруді , « әйелдер съезін» ұйымдастыруды, акушерлік біліктілікке үйренуді талап етті және халық арасында әртүрлі ырымшылдықпен күресуге шақырды. 18 ғ ІІ жартысында Ресейде қарапайым шаруаларды эксплуатациялау күшейді, мемлекеттегі саясаттың нәтижесінде халықтың көп білігі басыбайлық құқыққа ие болды және мемлеметті 30 ж басқарған Екатерина ІІ (1762-1796) мемлекетті өзгертем деп айтқылған сөзі- сөз басып қалып, ешқандай іс - әрекеттерді іске асырмады. Франйуз ағартушылармен хат алмасу барысында, халыққа білім беру жобасын дайындауға көмек сұрап , ешқандай жобаларды іске асырмады. Тәрбиелік -білім беру мекемелерін дамйту үшін ол И.И. Бецкийді (1704-1795) Францияға көп жылдарға жібіріп , ол онда француз ағартушылармен және әртүрлі филантропиялық мемлеметтермен тырысты. жүктеу/скачать 1,79 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|