Әдебиет туралы жалпы түсінік әдебиет – араб сөзі, ол «үлгілі сөз»

жүктеу/скачать 1,83 Mb. бет 1/168 Дата 25.11.2023 өлшемі 1,83 Mb. #127012

Бұл бет үшін навигация:

• ҚАЗАҚ ӘДЕБИЕТІ КЕЗЕҢДЕРІ
• ЕЖЕЛГІ ДӘУІР ӘДЕБИЕТІ (VII–XIV ғ.ғ.)

ӘДЕБИЕТ ТУРАЛЫ ЖАЛПЫ ТҮСІНІК Әдебиет – араб сөзі, ол «үлгілі сөз» деген мағынаны білдіреді. Оны «асыл сөз» деп айтқан А. Байтұрсынұлы: «Бір нәрсе турасындағы пікірімізді, яки қиялымызды, яки көңіліміздің күйін сөз арқылы айрықша өң беріп айта білсек, сол сөз өнері болады», – деп айтқан. Сөз өнерін қадірлеген қазақ халқы да «Өнер алды – қызыл тіл» деген. Әдебиет әуелі ауызша тарады, ал жазбаша түрде тастағы жазба ескерткіштерде, діни жазбаларда қалыптаса бастады. Осыған байланысты ауыз әдебиеті және жазба әдебиеті деген екі түрі бар. Қаламгер – оны өңдеп, көркемдеп жеткізуші. ҚАЗАҚ ӘДЕБИЕТІ КЕЗЕҢДЕРІ Ауыз әдебиеті Ежелгі дәуір әдебиеті (VII – IX ғ.ғ.) а) Көне түркі әдебиеті (V-VII ғ.ғ.). ә) VII-VIII ғасырлардағы әдебиет. б)VIII-IX ғ. Әдебиет. в) Ислам дәуірі әдебиеті (X – XII ғ.ғ.) г) Алтын Орда – Қыпшақ дәуіріндегі әдебиет (XIII – XIV ғ.ғ.) Қазақ хандығы дәуіріндегі әдебиет (XV – XVIII ғ.ғ.) XIX ғасыр бірінші жартысындағы әдебиеті XIX ғасырдың екінші жартысындағы әдебиет XX ғасыр басындағы әдебиет Кеңес дәуіріндегі қазақ әдебиеті Қазіргі әдебиет ЕЖЕЛГІ ДӘУІР ӘДЕБИЕТІ (VII–XIV ғ.ғ.) Ежелгі дәуір әдебиеті бес кезеңнен тұрады. Олар төмендегі кестеде берілген: Ғасыр Жазба ескерткіштер VII «Орхон-Енисей ескерткіштері». Олар: «Күлтегін», «Тоныкөк», «Білге қаған» VIII «Қорқыт ата кітабы» IX «Оғызнама» дастаны X–XII М.Қашқари, «Диуани лұғат ат-түркі»; Ж.Баласағұни, «Құдатғу білік»; Ахмет Яссауи, «Диуани хикмет»; Ахмет Иүгнеки, «Ақиқат сыйы»; Әбу Насыр әл-Фараби, «Риторика», «Музыканың ұлы кітабы» т.б.; Бируни, «Хикметтер»; Сүлейман Бақырғани, «Бақырғани кiтабы»; XIII–XIV Хорезми, «Мұхаббат-наме»; Сайф Сараи, «Гулистан бит-турки»; Құтып, «Хұсрау-Шырын»; Дүрбек, «Жүсiп-Зылиха»; Насреддин Рабғузи, «Қисса-сул әнбия»; «Кодекс куманикус» жүктеу/скачать 1,83 Mb. Достарыңызбен бөлісу: