Оқулық Алматы, 012 Əож 528(075. 8) Кбж 26. 12я73 т 53



Pdf көрінісі
бет165/292
Дата06.10.2023
өлшемі11,51 Mb.
#113253
түріОқулық
1   ...   161   162   163   164   165   166   167   168   ...   292
Байланысты:
tokpanov-kartografia

277
7.13-сурет.
 
Гаусс пен Крюгердің тең бұрышты көлденең цилиндрлі проек-
циясында жобаланған 6° сфералық екі бұрышты градус торлары
Цилиндрдің бүйір бетін жазықтыққа жайғанда проекциядағы
аймақтың айқын кескіні алынады. Əрбір екі бұрышты 6° 
аймақтағы біліктік меридиан мен экватор бірін-бірі өзара перпин-
дикуляр түзу қиып өтеді. Ал қалған меридиандар мен параллель-
дер қисық болады [7.13-сурет]. 
Картографияда екі бұрышты 6° аймақты Гринвич меридиа-
нынан бастап шығысқа жəне батысқа 1-30 дейін арап санымен 
белгілеу қабылданған. Қабылданған санмен белгілеу тік бұрышты 
координат құрылған зонаны анықтауға мүмкіндік береді. «Ко-
лонна» түсінігі аймақпен тең мағынаға ие болғанымен, онда екі 
бұрышты 6° аймақты санмен белгілеу Гривничке меридианына
қарама-қарсы 180° басталып, топографиялық картаның номен-
клатурасын көрсету үшін қолданылады.
Колоннадан аймақтың реттік санына немесе керісінше өту 
үшін төменде берілген формуланы қолданған жеткілікті:
шығыс жарты шар үшін 
N
к
= N
з
+30,
батыс жарты шар үшін 
N
к
= N
з
-30.
Гаусс пен Қрюгердің əрбір аймағында координат білігі қыз ме-
тін жазықтықта бірін-бірі өзара перпендикуляр түзу қиып өтетін 
біліктік меридиан мен экватор атқарады. Х білігі ретінде аймақ-
тың біліктік (орталық) меридианы Y білігі ретінде экватор қабыл-
дан ған. 
Əрбір зонада координатты есептеудің бастауы ретінде біліктік 
(орталық) меридиан мен экватордың түйіліскен нүктесі алынады. 
Осыған орай жазықтықтағы аймақ шегіндегі кез-келген нүктенің 


278
орны оның тік бұрышты координаты Х пен Y арқылы анықталады. 
Əрбір аймақтың координатын құру мен оларды есептеудің баста-
уы дербес жүргізіледі.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   161   162   163   164   165   166   167   168   ...   292




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет