Оқулық Алматы, 012 Əож 528(075. 8) Кбж 26. 12я73 т 53



Pdf көрінісі
бет21/292
Дата06.10.2023
өлшемі11,51 Mb.
#113253
түріОқулық
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   292
Байланысты:
tokpanov-kartografia

 Халықаралық шарт-
ты бастау
деп аталады. Осыған орай геоорталықтық гривничтік 
координаттар жүйесі орнатылады. 
Геоорталықтық гривничтік координаттар жүйесін іс жүзінде 
бекіту үшін қажетті нысанның орналасқан орны біртұтас коор-
динаттар жүйесі арқылы анықталатын геодезиялық қосындар 
жиынтығынан тұратын геодезиялық торлар жүйесін құрылған.
Жергілікті жерде немесе ғарыш аппараттарында бекітілген əр 
бір қосынның X, Y, Z координаттары болады. Олардың көмегімен 
қосынның орналасқан орыны ендігін (В), бойлығын (L) жəне 
теңіз деңгейінен биіктігін (H) анықтауға болады. Элипсоидты 
картаның жазықтықтағы бірқатар проекциясында кескіндеп, 
өлшеу арқылы тік бұрышты координаттарды 
y, x 
анықтауға бо-
лады. Координаттарды өлшеу арқылы алынған деректер желінің 
қосындарынан басқа жаңа қосындарға, соның ішінде ғарыштық 
аппараттарға ал олардан Жердегі нүктелерге жіберіледі. 
Геодезиялық тор – бұл координаттар жүйесін іс жүзінде 
бекітудің біршама сенімді жəне жетілдірілген əдісі болып та-
3–1171


34
былады. Желінің қосындарында жоғары дəлдіктегі өлшеу 
жұмыстары бірнеше рет қайталанып мұқият жүргізіліп, 
математикалық өңдеуден өткізіледі. Қазіргі заманауи геодезиялық 
торлар ғарыштық геодезия əдісімен күн жүйесі ғаламынан алыс 
жатқан ғаламнан тыс нүктелік радиокөздері мен Жердің жа-
санды серіктерінің көмегімен жүргізілген өлшеулер бойынша 
құрылады.
Қазіргі кезде бірнеше жалпы жерлік координаттар жүйесі 
белгілі. Біртекті теориялық жағдайға сүйенетін олардың бір-
бірінен айырмашылықтары геодинамикалық үрдістерге, іргелі 
өлшемдеріндегі кіші-гірім айырмашылықтарға, өлшеулерінде 
кететін қателіктерге, геодезиялық қосындардың əркелкі орнала-
суына жəне математикалық өңдеу ерекшеліктеріне байланысты 
болады. 
Жер айналуының халықаралық қызметі 
IERS
(
International
Earth
Rotation Service
) GRS-80 элипсоидын пайдаланып жоғары 
дəлдікте жүргізілетін өлшеулер негізінде 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   292




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет