ізашарлары орналасады. Оларды энамелобласт, амелобласт немесе
адамантобласттар деп атаймыз.
❖
Сыртқы эмальді эпителий ағзаның ары қарай өсуіне байланысты жалпақ
болып кетеді.
❖
Аралық қабаттың жасушалары олардың арасында сұйықтықты
жинақталуының салдарынан жұлдызша пішінді түрге ауысады.Осылай ,
эмальді ағза пульпасы түзіледі. Кейін ол эмаль дің кутикуласын түзуге
қатысады. Пульпа мен эмаль пульпасы екі түрлі құрылымдар
3.Тіс
тінінің гистогенезі
3-
саты эмбриональді дамудың 4
-
айында дентин түзуші
-
дентинобласт немесе
одонтобласт жасушаларының дифференциациясы барысында басталады.
Дамып жатқан тіс пульпасының перифериялық қабаттарынан бірінші
преодонтобласттар түрленеді, кейін одонтобласттар дифференциациаланады.
Олардың түрленуінің бір факторы –
эмальді ағзаның ішкі жасушаларының
базальді мембранасы болып табылады. Ең бірінші, жабынды дентин түзіледі,
ол базальді мембрананың астында орналасады. Жабынды дентин
матриксындағы коллагенді талшықтар эмальді ағзаның ішкі жасушаларының
базальді мембранасына перпендикуляр бағытта орналасады.
Тіс сауыты –
құрамында тіс эмалі мен дентині аралық матрикспен Тістер –
анатомиялық жағынан үш бөліктен тұрады : тіс түбірі , мойны , сауыты . Тіс
сауыты болады .
Тіс эмалі
-
ағзадағы ең қатты тін , құрамында 96
-97 %
минералды тұздары бар , құрылым . Эмальдің құрылымдық элементі
эмальдік призмалар , қалыңдығы 3
-
5 мкм . Құрамында диаметрі 25 нм
минералды заттар , оның ішінде әр түрлі кристаллдары болады . Эмальдік
призмалар бір –
бірімен призма байланысады . Призмалардың пішіні « S »
тәрізді . Эмальдің сырты Надсмитов мембранасы болып аталатын
кутикуламен қоршалған . Тіс сауытының эмалінің
астында дентин орын
алады . Бұл тістің ең негізгі тіні . Дентин сүйек тінінің бір түрі . Дентиннің
жасушасы дентинобласттар , бұлардың арасында минералданған заттар
орналасады . Бұл заттардың құрамында коллаген фибриллалары ,
негізгі зат
пен 72 % минералды компаненттері болады . Дентин дентин түтікшелерінен
тұрады . Түтікшелерге дентиобласттардың өсінділері мен нервтері бірігіп
кетеді. Тісте дентин –
эмаль байланысы тістің ең мықты жері болып
саналады .
Тіс
түбірі дентин мен цементтен тұрады . Цемент те сүйек тінінің бір түрі ,
құрамында 70 % минералды заттары болатын құрылым . Цемент жасушалы
және жасушасыз болып екіге бөлінеді . Жасушалы цемент тіс түбірдің
ұшында
, ал жасушасыз тіс түбірінің жоғарғы бөлігінде кездеседі . Цементтің
жасушалары цементо циттер .
Тіс пульпасы тіс сауытының
ішін толтырып тұратын , тістің жұмсақ тіні .
Пульпа бірнеше қабықтан тұрады : сыртқы , аралық және ішкі қабықтары
болып ажыратылады . Ең негізгі –
қабаты , сыртқы қабат . Мұнда
дентинобласттардың денесі орналасады . Тіс пуль пасының негізін БТҚДТ
мен көптеген қан тамырлары мен нерв талшықтары түзеді
Достарыңызбен бөлісу: