105
өздеріне көбірек ұнаған орынға отыруын өтінді. Бастықтар
орталыққа отыруға құлшынды, яғни оларға дәрісхананы жақсы
көріп, естілуі маңызды болды. Өзін-өзі бағалауы төмен мұғалімдер
артта немесе шет жаққа отырды, оларың демонстрация жасай
алмай, талаптанбайтындығына байланысты.
Іскер және жұмысшы жағдайын әңгімелесушілердің бір - біріне
қарсы орналасуына ықпал етеді. Егер де әңгімелесушілердің арасын
кең үстел бөліп тұрса, онда әңгіме іскерлік реңін алып жүреді, ал
егерде үстел жіңішкелеу және де әңгімелесушілердің ара
қашықтығы азырақ болса онда әңгіме достық, кейде сырластық
күйінде болады. Демек, егер үстел кең болса, жақсы қарым-
қатынастарға ұмтылғанша оданда, қасына жақынырақ немесе
бұрыштың екі жақтың біріне отыруы қажет. Тағы бір вербальды
емес құрал – бейнелі қарым-қатынас. Сөздік қарым-қатынас көз
контактісі арқылы толығады. Адамдар тобымен сөйлесе отырып,
бір тыңдаушыдан басқасына, алдынан артқа, солдан оңға және
керісінше, әрқайсысына әсер қалдыруға ұмтылып көз қарасты
ауыстырады. Маңыздысы ол зейін объектісі болып таңдалған. Бір
жағынан ол эксперименталды сыпайылықты талап етеді.
Сөйлеушіні мұғалім сөйлесіп отырғанда қарамаса өте жағымсыз
әсер қалдырады. Екінші жағынан - тыңдаушыны ынталандыру
әресі. Мұғалімнің түсіндірулеріне және жолдасының жауабына
көңіл бөлмеу, басқа нәрсемен айналысу, яғни жастардың өздері
айтқандай, бәрін көру педагог үшін өте ауыр. Нәтижесінде бұл кері
байланысты туындатады. Көздегі тұманды түтін тыңдаушы
жұмысқа қосылмағанын білдіреді. Білім алушы ықыласты тыңдап,
жұмыста іс-әрекетін қуана - қуана жасауы, белсенді дене
тұрғысына, жанарының жарқылына қарай байқалады. Қателікті
істеу ұят емес, оны өзгертуді ойламай шыдамды қабылдау ұят.
Әріптестердің өтінішін, жақындарының қателіктерін жөндеу,
көркем әдебиеттерді жиі оқу, сөздікпен жұмыс жасау, әрқашан
өзіңіздің сөздік қорыңызды толтырып, табысқа жетудің бірден бір
жолы.
Достарыңызбен бөлісу: