Аймақтарында жаңбыр жауып, жел күшейеді. Най- зағай болуы да ықтимал

№125 (807) 

19.07.2012 жыл, 

бейсенбі

www.alashainasy.kz

4

e-mail: info@alashainasy.kz

РЕСПУБЛИКАЛЫҚ ҚОҒАМДЫҚ-САЯСИ АҚПАРАТТЫҚ ГАЗЕТ

КЕСІМДІ СӨЗ

КЕРЕК КЕ ЕС

Несие алу о ай, 

төлеу  иын

Келісімшартта клиенттің банк  та-

лаптары және тарифтерімен  та ны-

сып, өмірді сақтандыру ком па ния-

сымен келісімшарт жасаған 

жағ  дай да  сақтандырушыға  сақ-

тандыру шартымен көзделген сақ-

тандыру сыйақысын несие есе бінен 

төлеуді өтінгені жазылған. Сақтан-

дыру сыйақысының сомасы – 24 750 

теңге. Сонда несие алу 

шы 

ның 

қолына таза 150 000 теңге ти ген.  

Келісімшарт бойынша 1-ші комис-

сия сомасы – 0 теңге, ай сайын ғы 

комиссия сомасы – 1604 теңге, 

сыйақының жылдық мөл шерлемесі 

тұрақты – 45 пайыз, ал несие 

бойын 

ша сыйақының жыл 

дық 

тиімді мөлшерлемесі 99,20 пайыз-

ды құрайды. Соған сәйкес, ақ-

сақалдың банкке қайтаратын нақты 

сомасы 372 830 теңгені құраған. 

Бұл соманы 30 айға бөл генде ол 29 

ай бойы 12 406 теңге төлеуге тиіс 

еді. Осы келісім 

шарт талаптарына 

Кеңес ата қол қойып, келісімін бер ген. 

Клиент келісімшарт міндет-

темелерін орындамаса, банк: 

1) айыппұлды төлеуді;

2) клиенттен бүкіл міндетте-

мелерін орындауды талап етуге;

3) клиенттің кез келген есеп-

шоттарынан берешек сомасын 

акцептсіз алуға;

4) берешекті сот арқылы алуға;

5) тиісті мәліметтер мен құ жат-

тарды бере отырып, банк талабын 

орындауды үшінші тұлға 

ларға 

тапсыруға құқылы. 

Сондай-ақ ай сайынғы төлем-

дерді өтеу мерзімі 15-31 күнтіз белік 

күнге дейін кешіктірілсе, банк 

клиент тен 1 500 теңге мөлшерінде 

айыппұл алуға құқылы. 

Ай сайынғы төлемдерді өтеу 

мерзімі 31 күннен 61 күнге дейін 

кешіктірілсе, банк клиенттен 2 500 

теңге мөлшерінде айыппұл алуға 

құқылы. 

Ай сайынғы төлемдерді өтеу 

мерзімі 61 күннен кешіктірілсе, банк 

клиенттен 4000 теңге айып 

пұл 

алуға құқылы. 

Клиент өтініште көрсетілген 

ақпараттардың өзгеруі жайында 

банкке хабарламағаны үшін банк 

клиенттен 50 000 теңге айыппұл 

алуға құқылы.

Клиент осы келісімшарт бойын -

ша міндеттемелерін орындамаған 

жағдайда, сондай-ақ клиент осы 

келісімшарт бойын 

ша міндетте-

мелерін орындамауы не тиісінше 

орындамауына негіз боларлық 

жағдайда (оның ішінде клиент 

мүлігіне тыйым салынса, қыл-

мыстық, әкімшілік немесе азамат-

тық-құқықтық жауап кершіліктерге 

тартылуы салдары нан) клиенттен 

жазбаша талабын жіберген күннен 

бастап 21 күн ішінде берешекті 

толығымен талап етуге, сонымен 

қатар несие бойынша берешекті 

сомасы мен клиент несиесін өтеуге 

қызмет көрсетуге кеткен банктің 

басқа да залалдарын ішінара немесе 

толығымен клиенттің кез келген 

есепшоттарынан берешек сомасын 

акцептсіз, қосымша рұқсатсыз алуға 

құқылы (!). 

Ал клиенттің құқығы екеу-ақ: 

жүргізіліп жатқан маркетингтік 

зерттеулер немесе жеке өнімдер, 

қызметтер туралы ақпарат алуға 

және тиісті берешек өтеу күнінен 15 

жұмыс күн бұрын хабарлаған жағ-

дайда кез келген уақытта бере шекті 

толығымен өтеуге құқылы. Клиент 

қайтыс болған жағдайда несие 

берешегі клиент мұрагеріне жүк-

теледі.

Біздің адамдардың несие алар-

да келісімшартты егжей-тегжейлі 

оқымайтыны – белгілі жайт. Жас-

тардың өзі осы жағына немқұрай-

дылық танытып жүргенде,  72-дегі 

ақсақалдың жағасына жармасудың 

жөні жоқ. Қазір Кеңес атаның түсі-

нуінше, әлгі алған 174 000 теңгені 

түгелдей банкке қайтарды, енді 

әрмен қарай не үшін төлеуі керек?  

Қарсы жақ әлбетте, қалған соманы 

төлеуді талап етеді. Заңгерлер де 

бірауыздан банктің талабын дұрыс 

дейді. Өйткені ақсақалдың келісім-

шартта көрсетілген міндеттеме лерді 

орындауға келіскенін дәлел дейтін 

қолы тұр.  

Кеңес ата банкке арызын да жі-

беріпті. Оған келген жауапта былай 

деп жазылған: «Сіздің ары зыңызды 

қарастыру үшін банк сізден несие 

төлемін толық төлей алмайты-

ныңызды растайтын құжаттарды 

жолдауыңызды сұрайды. Бұдан әрі 

айыппұлдың қосылуына жол 

бермеу үшін банк берешекті қысқа 

мерзім ішінде төлеу қажіттілігін 

мәлімдейді және келісімшарттағы 

өтеу кестесінің талабына сәйкес 

төлеу қажеттілігін хабарлайды». 

Кеңес ата несие алу үшін  тап-

сырған құжаттардың ішінде «Қаз-

поштадан» зейнетақы төлемін ала-

тынын растайтын анықтама өткізген. 

Ал банк келісімшартында «несие 

бойынша берешекті сомасы мен 

клиент несиесін өтеуге қызмет көр-

сетуге кеткен банктің басқа да залал-

дарын ішінара немесе толығымен 

клиенттің кез келген есепшоттарынан 

берешек сомасын акцептсіз, қосым-

ша рұқсатсыз алуға құқылы» деп 

жа 

зылған. Несие алушының осы 

операцияны жүргізуге берген ке-

лісім өтініші де бар. 

Қалай десек те, несие беруші 

қаржы мекемесі қаржыны қай-

тарудың барлық жолдарын қарас-

тырып қойған.      

Бұл несие тарихының немен 

аяқталатыны белгісіз. Бүгінгі күннің 

өлшемімен несие сомасы сонша-

лықты қомақты да емес. Бірақ бір 

ғана зейнетақымен күн көретін 

қартқа ауыр тиетіні анық. Кеңес ата 

берешегін төлемесе, бәлкім, алдағы 

уақытта банк зейнетақысына 

жармасар (құжатта жоғарыдағы 

ескертудің жазылуы бекер емес 

қой). Өйткені келісімшартқа тәп-

тіштеп жазып, барлық жағын заң-

дастырып алған соң, қандай уәж 

айтсаң да, банктің  құлақ аспайтыны 

анық. 

Тұтыну несиесін алу оңай. Пәтерді былай қойғанда, 

қазір мәшине, тұрмыстық техника, ұялы телефонға 

дейін несиеге алу сәнге айналған. Банктердің жазғы 

демалысқа арналған арнайы ұсыныстары және бар. 

Той-томалақ өз алдына бір тақырып. Сондықтан 

арамызда несие берешегі жалақысынан асып 

түсетіндер жетіп-артылады. 

Ағылшындарда ер адамның әлеуметтік деңгейін 

анықтау үшін заттарының құны қанша тұратынын 

белгілейтін кестесі бар. Айталық, орташа дәулеттінің  

қолына таққан сағатының құны үш айлықтан аспау 

керек.  Ал біздің ата-бабаларымыз «көрпеңе қарай 

көсіл» деп қысқа қайырған. Өйткені алған қарызыңды 

жарты жылдың ішінде құтылатыныңа сенімді болған 

кезде несиеге жүгінуге болар. Ал қарыз қамытын бес 

жыл сүйретіп, өзің қытайдың кеспесімен жан сақтасаң, 

онда банк табалдырығын тоздырудың қажеті не? 

Ахмет БАЙТҰРСЫНОВ:

«Уақ қарыз серіктестігінің 

түп мақсаты – серіктескен 

адамдарға керекті кезде 

машақатсыз, оңай жолмен 

жеңіл өсіммен қарыз беріп 

тұрмақ. Ол қарызға 

берілетін ақша азық-түлік, 

киім-кешек һәм онан басқа 

сол сияқты шығыны бар да, 

өнімі жоқ қажеттерге емес, 

шыққан ақшадан өнім 

бола тын  іске  беріледі. 

Мысалы: егін саларда я көлігі кем болып тұрса, я 

құрамы кем, я шашатын тұқымы жоқ  болып 

тұрса, қысқасы, шығарған ақшасын өтерлік іс не 

кәсіптерге ғана берілгені дұрыс». 

(«Уақ қарыз» мақаласынан)

Шалқар ЖҮСІПОВ, 

Қазақстан шағын несие ұйымдары 

қауымдастығының директорлар кеңесінің 

төрағасы:

– Бәріміздің несие тәжі-

рибеміз бар. Бірақ менің жеке 

пікірім – несие дегенді бір 

кәсіпті дөңгелету үшін ғана 

алған дұрыс. Тұтыну несиесіне 

жүгіну дің қажеті жоқ. Иә, ол да 

керек шығар. Бірақ дағдарыс 

бұл мәселеге өте сақтықпен 

қарау қажеттігін айқындап 

берді. Өйткені несиені алған 

соң, оны міндетті түрде қайтарасың. Көп адам 

жұмыстан айырыламын, айлығым қысқарады деп 

ойламап еді. Сондықтан қай елде тұрсаң да, несиені 

тек бизнес жүргізуге алу керек. 

КЕШЕ

БҮГІН

№125 (807) 19.07.2012 жыл, бейсенбі

Бір несиенің тарихы

НЕСИЕМАНИЯ

КЕРЕК КЕ ЕС

№125 (807) 19.07.2012 жыл, бейсенбі

4

4

БІЗДІҢ КЕЙІПКЕРІМІЗ КЕҢЕС СӘРСЕНОВ 2011 

ЖЫЛҒЫ 2 АҚПАНДА АЛМАТЫДАҒЫ «ПӘЛЕНШЕ 

БАНКІМЕН» КЕЛІСІМШАРТҚА (№3101068013)  

ОТЫРЫП, 174 750 ТЕҢГЕ НЕСИЕ АЛАДЫ. ЖАСЫ 

70-тен АСҚАН АҚСАҚАЛДЫҢ НЕСИЕНІ НЕ ҮШІН 

АЛҒАНЫН ТӘПТІШТЕМЕЙ-АҚ ҚОЯЙЫҚ. 

Григорий 

МАРЧЕНКО, 

Ұлттық банктің төрағасы:

– Адам несие алмас 

бұрын өз күшін бағамдап 

алғаны дұрыс. Ресей, 

Украина және біздің 

елімізде жүргізген 

сауалнамаға сәйкес, 

заемшылардың 15-20 

пайызы қарызын 

қайтармайтынын әу 

аста-ақ шешіп қойған. 

Кейбіреулер үшін бұл – 

спорттың бір түрі. Содан 

кейін олар 

әкімшіліктерге, Ұлттық 

банкке, Елбасыға 

шағымданып жатады. «Міне, мен оқымап едім, алдап соқты» 

деп байбалам салады.  

Өз басым қаржылық сауатым бар болғандықтан, 

ешқашан тұтыну несиесін алған емеспін. Теледидарды да 

ақша жинап сатып алдым. Өз үйіме 45 жасымда көшіп 

кірдім. Несиеге бірдеңе сатып алу деген миыма да кірген 

емес.   

2007 жылғы статистикаға қарасақ, бізде ұялы 

телефондардың 30 пайызы несиеге алынған. Өзіне көңіл 

аударғысы келетіндер ең қымбат, ең соңғы үлгісін сатып 

алуға құмартты.  Ал жылтыраққа құмарлық үшін төлеуге тура 

келеді.   

1. Қандай да затты сатып аларда оның бағасы 

алатын айлығыңызға сәйкес келетін-келмейтінін 

әбден сараптап алған дұрыс. Керек пе сізге осы 

зат? Онсыз өмір сүре аласыз ба? Жеке не отбасы 

бюджеті мұндай жүкті көтере ала ма? Не де болса, 

шешім қабылдағанға дейін екі-үш күн ойланған 

дұрыс. Себебі кейбіреулердің несиеге сатып алған 

затына кейін өкініп қалатындары бар. 

2. Несие түрлерін, олардың қайсысы сізге жа-

рай тынын білесіз бе? Қайсысы қолжетімді, пайыз-

дық мөлшерлемесі қандай? Содан кейін ғана 

нақты банкті таңдау қажет. 

3. Несиенің негізгі түрлері – кепілді және 

кепілсіз. Кепілсіз несие – тұтыну несиесі. Ірі сома, 

әдетте, ұзақ мерзімге және кепілзатпен беріледі. 

Қазір кез келген банктің сайты бар. Соларға кіріп, 

несие шарттарымен танысуға мүмкіндік бар. Оған 

онша көп уақыт кетпейді. 

4. Несие шарттарын сұрастырған кезде тек 

мөлшерлеме пайызын ғана біліп қоймай, өзге 

төлемдерді де сұрастыру керек. Несие берілетін 

кезде түрлі комиссиялық төлемдер, сақтандыру 

жарнасы дегендер шығады.  Осы төлемдерді 

қосқанда төленетін жалпы сома көлемі сіз 

ойлағаннан көбейіп кетуі мүмкін.  

5. Банкке өзіңіздің нақты табысыңызды айтқан 

дұрыс. Оны асырып не төмендетіп көрсетудің жөні 

жоқ. Өйткені банк қызметі тексергенде ыңғайсыз 

жағдайға қаласыз. 

6. Несиені дұрыс алу үшін күдікті мекемелердің 

қызметіне емес,  Ұлттық банктің қадағалауындағы 

сенімді банктерге ғана жүгіну керек. 

7. Несие алған соң, дер кезінде төлеуді ұмыт-

пағайсыз. Әйтпесе, несие тарихы құриды. Банктен 

несие алу – үлкен жауапкершілік. Ол тек сізге 

жүктеледі. 

Ең бастысы, несие алар кезде келісімшартты 

мұқият оқу қажет. Ұсақ қаріппен жазылған 

тұстарын да ерінбей оқып шығыңыз. Бұл өзіңізге 

керек. Тағы бір ескерту: интернеттен осы банк 

туралы жұрттың не жазғанын оқысаңыз, одан да 

көп мағлұматты біле 

аласыз.  

Т

Т

қаз

дей

дем

Той

ара

түс

А

аны

бел

қол

кер

көс

жа

кез

ж

жы

ж

онд

( Уақ қарыз  мақала

2-нші ҰСТАНЫМ

Өз басым несиесіз өмір сүре 

алмаймын. Қа

тты қысылғанд

а 

таныстард

ан қарыз сұр

ап, бет-жүз

ді 

қызар

тқанша, б

анкке жүгінг

ен дұрыс 

сияқты. Осы несиемен б

аламды 

оқыттым, мәшине, жиһаз алдым, 

пәтерімді жөндеп алдым. Р

ас, төлеуг

е 

келгенде к

ейде қиналып қала

тыным 

бар. Бір

ақ таяқтың екі ұшы бо

лады 

емес пе, сондықт

ан несиеден 

қорқудың қа

жеті жоқ шығар. Бір 

қарызымды екінші ж

ерден несие  

алып, сонымен ж

абуға әбден 

әккіленіп алдым. Ең б

астысы, несие 

тарихыма қыла

у түсірмесем бо

лды. О

л 

үшін берешек сомаңды ай с

айын дер 

кезінде төлеп о

тыр. Сонд

а сен де 

тыныш, б

анк те мазаңды алмайды. 

Адамзат тудырған «тәуелділік дерті» тым көп. 

Соның бірі – несиемания. Оның өршуіне не себеп? 

Біріншіден, көпшілік өзіне ұнаған затты соншама 

қажет болғандықтан емес, мақтан үшін сатып алады. 

Екіншіден, «шопомания» да құлашын кең жая 

бастады. Дүкен аралап, сауда жасамаса тұра 

алмайтын дәрежеге жеткендер көбейіп келеді. Бұл 

әдет есірткіге тәуелділікпен бірдей. Өз кезегінде банк  

пен дүкен атаулы бұл құмарлықты қоздыра түседі. 

Өйткені оларға керегі сол. Сарапшылардың пікірінше, 

ай сайынғы несие төлемі табыстың 30 пайызынан 

аспауы қажет. Ол көлемнің 50 пайызға жетуі –

алаңдарлық, ал 50 пайыздан асуы – қауіпті. Әзірге 

біздің жаққа несие сырқаты жете қойған жоқ. Оған ең 

әуелі несие мөлшерлемесінің тым жоғары болуы 

кедергі келтіруде. Бәлкім, сол дұрыс та шығар. 

Жеті рет  лшеп, бір рет кес!

Әзімбай ҒАЛИ, 

саясаттанушы: 

– Несиеге қатысты екі шындық бар: 

қарыз алған – жаман және қарыз алу 

– мәжбүрлік. Соған орай бір мысал 

айтайын. Бір келіншек дағдарыс 

басталмай тұрып ипотекаға үш пәтер 

сатып алды. Өзі құрылыс 

материалдары саудасымен 

айналысатын. Дағдарыс басталғанда 

саудасы жүрмеді де, банкке несие 

берешегін төлей алмай қалды. Содан 

екі пәтерін сатып, қарыздан құтылып, 

үшінші пәтерін әрең алып қалды. 

Осындай оқиға бізде көп болды. Бұл 

не, тәжірибесіздік пе, ашкөздік пе? 

Меніңше, біздің адамдардың несие 

сауатын арттыру қажет.

«Үйлену оңай, үй болу қиын» деген атам қазақ. Алайда бүгінгі күні үйленудің өзі қиын 

шаруаға айналды. Тойға дейінгі рәсімдерге де, тойды өткізуге де қыруар қаржы қажет. 

«Киіт» кигізуге біраз шашылуға тура келеді. Құдағиға құндыз ішік, құдаға былғары тон, 

ағайын-туғандарына пальто, костюм-шалбар, алтын әшекей – мұның бәрі тиын 

тұрмайтыны белгілі. Оған қоса, кей аймақтарда қыздың қалың малы және бар. 

Оңтүстік астанада той өткізудің өзіндік «дәстүрі» қалыптасқан. Неке сарайында неке 

қиғызу үшін 800 доллар шамасында ақы төленеді. Лимузинмен қала ішінде үш сағаттай 

серуендеу орта есеппен 300 долларға түседі. Мейрамхана шығыны тағы бар. Сөйтіп, 

облыс орталықтарында үйлену тойына 7-8 мың доллар жұмсалса, Астана мен Алматыда 

25 мың долларға шығындалады. 

Тойдың көбі несиеге алынған қаржыға өткізіледі. Ең қызығы, несиеге той өткізетіндер 

банктен алған қарызын тойға әкелінген ақша есебінен жабамыз деп үміттенетін көрінеді. 

Нью-Йоркте тұратын бір қытай ірі банктен екі 

апталық мерзімге 5000 доллар несие алып, кепілзатқа 

құны 250 000 доллар тұратын  Ferrari автокөлігін қояды. 

Екі аптадан кейін несиені де, 15 долларға жеткен 

пайыздық мөлшерлемесін де төлеп шыққан әлгі азамат 

мәшинесін алуға банк тұрағына барады. Қысқа мерзімге 

болмашы заем алғаны үшін неліктен қымбат автокөлігін 

кепілдікке қойғанын сұраған банк қызметкеріне берілген 

жауап та тосын. Көңілі жайланған банк клиенті Нью-

Йоркте қымбат көлікті осыншама мардымсыз сомаға 

қоятын тұрақтың табылмайтынын, сондықтан осылай 

істеуге мәжбүр болғанын айтыпты. 

Ресей банкі жұрттың қаржылық сауатын арттыру 

үшін бір қызық тәсілді іске асырғантұғын. Осы елдің 

орталық банкі өз сайтына бір минуттық 

мультипликациялық роликті орналастырды. Ондағы 

басты кейіпкер несие алу шарттарын зерттеп, 

келісімшартты мұқият оқып, бірнеше банктің ұсынысын 

салыстырып, несиені өз мүмкіндігіне қарай алуды 

ұйғарады. Ролик «Несиені ойланып ал!» деген кеңеспен 

тәмамдалады. 

Клиенттердің қаржы сауатын осындай 

мультипликациялық әдіспен көтеру терістік көршіміздің 

ашқан жаңалығы емес. Шетелде бұл әдісті көптеген 

компаниялар қолданады. Айталық, Үндістанның Reserve 

Bank of India қаржы мекемесі өз қызметін комикспен 

бейнелеуді әдетке айналдырған. 

Бетті әзірлеген Гүлнар Ахметова gulnar-ahmetova@mail.ru

«Үйлену оңай үй болу қиын» деген атам қазақ Алайда бүгінгі күні үйленудің өзі қиын

М±ндай да болады

Несие сауатыњды комикспен аш

1-інші ҰСТАНЫМ

Қазір қызме

ткерлердің ж

алақысын 

белгілі бір б

анк арқылы ала

тыны 

белгілі. Әлбе

тте, б

анк кімнің шо

тында 

қанша ақша ж

атқанын біледі. Ал мен 

артық-а

уыс қаржымды со

л шотымд

а 

сақтаймын. Сод

ан ба, ай с

айын маған 

банк менедж

ері қоңыр

ау шалып, тиімді 

шартт

армен несие алу

ды ұсынады. Ал 

маған дәл қазір несие қа

жет емес. 

Сондықт

ан бас т

артамын. К

елесі айд

а 

банк т

арапынан әлгі әрек

ет 

қайталанады. Осылайша екі-үш жылд

ан 

бері б

анк мені айналдырып әлек, ал 

мен б

арынша қарсыласып б

ағамын.  

Өйткені бүгін мен б

анкпен «роман 

құрсам», ер

тең опық ж

ейтінімді ж

ақсы 

білемін. Ал маған онд

ай бас а

урудың 

түкке де қа

жеті ж

оқ.

                

www.alashainasy.kz

5

e-mail: info@alashainasy.kz

РЕСПУБЛИКАЛЫҚ ҚОҒАМДЫҚ-САЯСИ АҚПАРАТТЫҚ ГАЗЕТ

№125 (807) 

19.07.2012 жыл, 

бейсенбі

 

ҚҰЛАҚҚАҒЫС

ҚҰЛАҚҚАҒЫС

5

№125 (807) 19.07.2012 жыл, бейсенбі

5

5

SMS

Т

РТКІ

САУАЛНАМА

деби сынға 

Ә

зәрулік

зәрулік

Қазіргідей нарық қыспағында ақын мен жазушы  з 

шығармаларының жемісін жей алмай отырғаны анық.  

Қаламақыдан қағылған қазақ қаламгері  з күнін  зі к ріп келеді. 

Жоғарыдағылар болса, «бүгінгіні паш ететін әдебиет неге 

жазылмай жатыр» деп оларды жазғыруға дайын. Кеңес  кіметі 

тұсында жазушының кітабы сан мыңдаған тиражбен басылып,  з 

оқырманына с зсіз жететін. Ең бастысы, ол кезде кітаптың 

оқылуына, қалам иесінің танылуына әдеби сын айтарлықтай 

ықпал ететін. Сыншылар да тәп-тәуір қаламақы алатын. 

сөзде шыққан кітап туралы шағын ақпа-

рат қана бере салады. Сын жазылу үшін 

кітап оқылу керек. Баспадан шыға салып 

«неге сын жазылмайды?» дей-

міз. Кеңес кезіндегідей үсті-

үстіне әр брошюраға сын 

жазыла беретін болса, кәсібилік 

болмайды. Кейде сыншының да 

жазғанында тұрған ештеңе жоқ. 

Ол мақтаған кітап оқырманға 

ұнамай немесе сыншы ұнатпаған 

кітапты жұрт сүйіп оқуы мүмкін.

Бүгінгі сынның жоғары деңгейде 

болмай тұрғандығының бірнеше 

себептері бар. Біріншіден, сыншы 

болудың ең қиыны – сынауға, қатесін 

айтуға тура келеді. Кейбір қаламгерлер 

сынды көтере алмайды. Сол сынаған 

сыншыны жек көріп кетеді. Сондық-

тан көбіне бірін-бірі мақтап жазуға 

тура келеді. Сынға деген көзқарас 

дұрыс емес. «Ол мені сынады, демек 

ол мені ұнатпайды» немесе «оның 

артында біреу тұр, мені әдейі сынатып 

отыр» деп жаңсақ ойлаймыз. Қатені 

өзімізден іздемейміз, сыншыға шүй-

лігеміз. Екіншіден, қаламақыла ры 

мардымсыз. Ол рецензия жазу бары-

сын да қаншама кітап оқиды, қаламгердің 

лабораториясын зерттейді, анализ жасай-

ды. Керек десеңіз, сынға ақша да бөлмейді. 

Сын жанры Мәдениет және ақпарат 

министр лігінің жаңа лотына кіріп, кітап-

тары жеке шығарылатын болса, сол 

кезде ғана сыншының еңбегі көзге 

көрі неді.

жүктеу/скачать 6,35 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: