Бастауыш  сыныптарда  дүниетану  пәні  бойынша  сын  тұрғысынан

170 

 

пәндердің  негізі  бастауыш  сыныпта  қаланады  да,  мұғалімдердің  мойнына 

ауыр  жүк  артылады.  Осы  себепті  дүниетану  сабақтарында  оқушылардың 

шығармашылық  қабілетін  арттырып  отыру  қажет.  Жалпы  оқушылардың 

білімін  арттыруда  «Сын  тұрғысынан  ойлау»  технологиясы  мен  «Дамыта 

оқыту» технологиясын тиімді деп есептеймін және сабақта жиі қолданамын. 

Енді сол жұмыстарымның кейбір түрлеріне тоқталып өтейік. 

Слайд. Су. Судың қасиеті. Бұл тақырыпты өту барысында оқушыларды 

топқа бөлемін. Тәжірибелер жасау барысында оқушылар судың түссіз, мөлдір 

екеніне,  оның  ағатынына,  жұғатынына,  жабысатынына  және  табиғатта  

3  күйде  кездесетініне  көздерін  жеткізеді  деп  төмендегідей  кластер 

құрастырады: 

 

 

Сабақты қорыту мақсатында әр топқа тапсырма беремін: 

I топ – эссе жазады; 

II топ – сурет салады; 

III топ – өлең шығарады. 

Слайд, Өсімдік пен жануарлардың байланысы 

 

 

Оқушыларға ой тудыратын сұрақ қоямын: – егер адам осы ағашты кесіп 

алып тастаса, не болар еді? 

су 

мөлдір 

түссіз 

жұғады 

сұйық 

жабысады 

ағады 

171 

 

ІҮ  тапсырма  «Диалог-ертегі»  Шарты:  мұғалім  не  оқушы  ойдан 

шығарып,  кез  келген  бір  әңгіме-ертегіні  бастап  кетеді.  Ал  қалған  оқушылар 

басталған  әңгіме-ертегіні  бір-бір  сөйлемнен  ары  қарай  жалғастырады. 

Мысалы,  былай  бастайды:  «Ертеде  бір  байдың  ерке  ұлы  болыпты...»  1-

оқушы:  «Сол  ұлы  көгалда  көбелек  қуып  жүріп,  адасып  кетіпті...»  десе,  2-

оқушы:  «Қарны  ашып,  іші  шұрқырап  келе  жатса,  алдынан  бір  ешкі 

кезігіпті...» –  міне  осылай  ертегі  жалғаса  береді.  Ең  соңғы  оқушы  ертегіні 

ұшқыр шешіммен аяқтауы тиіс.Оқытудың жаңаша мазмұны барлық пәндерде 

қолданылатын  көрнекі  құралдарға,  олармен  жұмыс  істеуге  де  жаңаша 

талаптар  қояды.  «Соңғы  алма»  сюжетті  суреті  бойынша  әңгіме  құрастырып 

жазуға  тапсырма  бердім.  Мұрат  бақтың  ішімен  келе  жатып,  ағашта  қалып 

қойған бір жалғыз алманы көріп қалды... 

 

 

 

Ары  қарай  не  болуы  мүмкін?  Оны  өздерің  аяқтап  жазыңдар», –  деген 

проблеманы  алдарына  қойдым.  «Соңғы  алма»  тақырыбына  оқушылардың 

жазған әңгімелері: Күздің соңғы айы еді. Айдар бақты аралап жүрді. Ол алма 

ағашында қалып қойған бір жалғыз алманы көрді. Ол қолын созып, алманы 

алды. Соны көрген аш кірпі Айдарға аш көзімен қарады. Бала оны аяп, алма-

ны соған берді де, кірпіні үйіне алып келіп асырады. Аш жануарларға Айдар 

сияқты  көмек  беру  керек  деп  ойлаймын.  (Тәнірбергенов  Тұрар).  Күздің 

екінші  айы  еді.  Айдар  бақтың  ішін  аралап  жүрді.  Ол  алма  ағашында  өсіп 

тұрған жалғыз... ақ алманы көрді. Оны алып жейін деп еді, қолы жетпеді. Сол 

кезде шешесі оны іздеп, үйге тамақ ішуге шақырды. Тамақ ішіп болған соң, 

қайтадан келсе, ағаштағы алма жоқ. Ол алма жел соққанда үзіліп түсіп, оны 

кірпі үйіне алып кеткен еді (Жұмабекова Әдия). 

Күз айы. Адамдар бақшадағы алмаларды жинап алды. Ағашта бір алма 

қалып қойыпты. Айдар алманы жұлып алуға қолы жетпеді. Бір кезде бақшаға 

бір  бала  келіп  қалды.  Айдар  оны  иығына  мінгізіп  көтерді  де,  бала  алманы 

жұлып алды. Ол алманы баламен бөлісіп жеді (Көшербай Назгүл). 

Оқушыларды  шығармашылыққа  баулу,  білім  деңгейін  жетілдіру –  ұзақ 

әрі  жүйелілікті  қажет  ететін  процесс.  Оқушының  дамуы  біртіндеп  жаңа 

сапаға көтеріле береді. 

 

172 

 

 

 

Қорытынды:  өзімнің  іс...  тәжірбиемді  қорыта  келіп,  мынадай  түйін 

түюге болады: 

1. Осы  шығармашылық  тапсырмаларды  пәндерге  бейімдеп  қолданудан 

оқушылардың пәнге қызығушылығы артты.  

2. Оқушылардың білім сапасы көтерілді.  

3. Оқушылардың  логикалық  ойлауы,  шығармашылық  іс-әрекетке 

қабілеті артты.  

4. Осы  жұмысты  өткізу  барысында  бақылау  нәтижесімен  ата-аналар 

таныстырылып, оларға ақыл – кеңес берілді.  

5. Әр мұғалім болашақ үшін қызмет істейді. Ол әр оқушыны жеке тұлға 

ретінде  көріп,  оның  өміріндегі  өз  орнын  табуына,  сынып  ұғымын 

қалыптастыруға,  ата-аналармен  ынтымақтасуға,  оқытуда  қиындық  көріп 

жүрген оқушыға көмегі тиері сөзсіз. 

Ол  үшін  жалықпай  жаңа  инновациялық  технологияларды  өз 

жұмысымызда  пайдаланып,  сонымен  қатар  оқушыларды  мадақтап, 

ынталандырып  отырған  орынды.  Баланың  қиялын  дамыта  отырып,  ойын 

дамытамыз.  Ойы  дамыған  шәкіртіміздің  танымдық  қызығушылығы  арта 

отырып, білімі жоғары деңгейге көтеріледі. 

 

Әдебиет 

1. Госстандарт 

2. Джинни  Л.Стил,  Куртис  С.Мередит,  Чарльз  Тэмпл.  Оқу  мен  жазу  арқылы  сын 

тұрғысынан ойлау. 

3. «Дауыс пен көрініс» ұлттық журналы №2 (6) 2001. 

4. Беспалько В. Деңгейлеп оқыту. 

5. Жанпейісова  М.М  Модульдік  оқыту  технологиясы  оқушылны  дамыту  құралы 

ретінде. 

Оқушының дамуы 

Есте сақтау, зейіні, ойлау, 

сөздік қоры 

Интеллектуалдық. Эмоционалдық. Сөйлеу. 

Тәртіп. Коммуникативті. Физикалық. 

Азды-көпті жаңа сапаға көтерілуі 

Жетеді 

Біртіндеп алға басып, қалыптаспаған дамуын жетілдіріп, дамудың 

жоғарғы алты сатысына көтеріледі 

Сүйенеді 

Мұғалімге 

Өз күшіне 

173 

 

АКТИВИЗАЦИЯ УЧЕБНО-ПОЗНАВАТЕЛЬНОЙ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ  

НА УРОКАХ ЛИТЕРАТУРЫ 

 

Н.Ю. Нятина, С.К. Жуйрикбаева 

ГУ «Средняя общеобразовательная школа №12», г. Семей 

 

Проблемы  социального, духовно-нравственного  и  культурного развития 

необходимо  начинать  с  развития  школы.  Это  наиболее  важный  вопрос  на 

данный момент. 

Сегодня к выпускнику школы XXI века общество предъявляет достаточ-

но  серьёзные  требования.  Он  должен:  уметь  самостоятельно  приобретать 

знания; применять их на практике для решения разнообразных проблем; ра-

ботать  с  различной  информацией,  анализировать,  обобщать,  аргументиро-

вать; самостоятельно критически мыслить, искать рациональные пути реше-

ния проблем; быть коммуникабельным, контактным в различных социальных 

группах,  гибким  в  меняющихся  жизненных  ситуациях.  Задача  нелёгкая,  но 

вполне выполнимая. Многое зависит от нас, педагогов.  

Для того чтобы помочь ученику в будущем стать социально успешным, 

должен измениться не только учитель, но и сам стиль обучения. Так, в целях 

повышения интереса к предмету и стимулирования к самостоятельному чте-

нию текста на уроках литературы, возможно, применять различные формы и 

методы обучения, в частности, технологию критического мышления, исполь-

зуя разные стратегии. Данную технологию целесообразнее использовать при 

изучении биографии писателя или поэта. 

Чем  интересна  эта  технология?  Тем,  что  каждый  её  приём  работает  на 

формирование  у  ребят  филологической  компетенции.  Известно,  что  урок, 

проведённый  по  названной  технологии,  включает  в  себя  три  этапа:  «вызов, 

осмысление  и  рефлексию».  Вызов  –  это  импульс  к  появлению  новых  зна- 

ний. Хорошо усваивается та информация, которая актуальна и интересна. По- 

этому на этой стадии важно мотивировать учащихся к познанию. Они долж- 

ны  захотеть  узнать.  Из  обычного  ретранслятора  знаний  он  превращается  в 

дирижёра, режиссёра, организатора. Его задача – вовлечь обучающихся в ак- 

тивную творческую деятельность, где участники процесса обучения взаимо-

действуют друг с другом, строят диалог и самостоятельно получают знания. 

Уроки литературы, посвящённые изучению биографии и творчества писателя. 

Такие уроки обычно называют вводными. Начиная изучение творчества того 

или  иного  писателя,  как  правило,  учитель  очень  долго  готовится,  старается 

найти интересные факты, увлечь ребят, подготовить презентацию или, в луч-

шем случае, дать индивидуальное задание одному-двум ученикам. Что дела-

ют  в  этот  момент  остальные  дети? Выступают  в  роли  зрителей  или  пассив-

ных слушателей? Как известно, лекция – самый неэффективный способ обу-

чения  (только  5%  прослушанной  информации  усваивается).  Педагог  разоча-

рован, и его можно понять. Дети тоже не удовлетворены: они не видят смыс-

ла  в  получении  «готовых»  знаний.  А  если  пойти  другим  путём?  На  стадии 

174 

 

вызова предложить ребятам поиграть в игру «Верные  – неверные утвержде-

ния» о жизни писателя. Например, при изучении творчества М.Е. Салтыкова-

Щедрина  можно  составить  такой  список  утверждений:  1. М.Е. Салтыков-

Щедрин был счастливым человеком. 2. Салтыков – настоящая фамилия писа-

теля.  3. Он  родился  в  небогатой  семье.  4. Получил  прекрасное  образование. 

5. Его называли продолжателем Пушкина. 6. Ему не удалось сделать карьеру. 

7. Был несчастлив в браке. 8. Имел много врагов. Причём, утверждения могут 

быть самыми неожиданными и нелогичными. Задача ученика – не зная ниче-

го  о  М.Е. Салтыкове-Щедрине,  согласиться  или  не  согласиться  с  данными 

предположениями, поставить «плюс» или «минус». В эту игру играют нака-

нуне  знакомства  с  творчеством  писателя.  Домашнее  задание  заключается  в 

том, чтобы подготовить сообщение об авторе, произведения которого мы бу-

дем  изучать,  используя  электронные  или  бумажные  носители  информации. 

Главное, чтобы на уроке перед учеником лежал текст публицистического сти-

ля,  написанный  от руки  или  напечатанный  (Интернет  тоже  приветствуется). 

Выполняя домашнее задание, ребёнок обязательно проверит, в чём он оказал-

ся прав, выдвигая предположения в игре, а в чём ошибся, и посчитает свои 

«плюсы» и «минусы». Важная проблема решена: он захотел узнать, и понял, 

зачем  ему  это  нужно.  Вообще,  чтение  и  письмо  –  это  процессы,  которые 

необходимы  человеку  в  повседневной  жизни.  Мы  живём  в  информационно 

насыщенном  мире,  и  поэтому  очень  важно  уметь  правильно  работать  с  ин-

формацией. Навыки этой работы необходимо приобрести ученику ещё в шко-

ле, чтобы потом применять их в жизни. Однако практика показывает, что за-

частую  дети  не  умеют  правильно  читать:  читать  вдумчиво,  то  есть  активно 

воспринимать и критически осмысливать информацию с целью включения её 

в  свой  собственный  контекст.  Этому  можно  научиться,  если  использовать 

приёмы, о которых будет рассказано ниже.  

Вторая стадия урока, построенного по технологии критического мышле-

ния – осмысление. И здесь целесообразно предложить работу с текстом. Воз-

обновляется разговор о писателе, начавшийся на прошлом уроке игрой «Вер-

ные  –  неверные  утверждения»  и  продолжившийся  дома  при  подготовке  со-

общения.  Ребятам  предлагается,  пользуясь  своим  подготовленным  текстом, 

заполнить первую графу таблицы: 

 

Таблица 1. 

Знаю 

 

Хочу узнать 

Узнал 

 

Возможно  использование  стратегии  «этнографическое  письмо»,  где 

учащиеся делятся на группы, которым заранее даются опережающие задания 

для исследования определенной темы, творчество писателя и т.д. В итоговом 

уроке  дети  сами  делают  выводы  или  пишут  творческие  работы  (эссе,  раз-

мышление), делятся своими впечатлениями.  

Познавательная  деятельность  учащихся  строится  таким образом,  чтобы 

ученик  на  каждом  уроке  имел  возможность  слушать,  записывать  и  прогова-

175 

 

ривать  учебный  материал,  где  учащиеся  показывают  групповую,  индивиду-

ально-групповую, парную работу, диспуты, дискуссии. 

Тщательная  разработка  каждого  этапа  урока  для  каждого  класса,  с  уче-

том индивидуальных особенностей учащихся, актуальность данной проблем-

ной  темы  должны  привести  к  повышению  познавательной  активности  уча-

щихся по следующим показателям: 

– интерес к изучению русского языка и литературы; 

– положительная мотивация учения; 

– увеличение объема выполняемых заданий, упражнений.  

Также можно использовать на уроках литературы стратегию «синквейн» 

на этапе «рефлексия». 

«Синквейн – это стихотворение из пяти строк (рифма не обязательна)»:  

1 строка (тема) – имя существительное. 

2 строка (описание темы в двух словах) – имена прилагательные. 

3 строка (описание действия в рамках этой темы тремя словами) – глаго-

лы. 

4 строка  (отношение  автора  синквейна  к  данной  теме)  –  фраза  из  четы-

рёх слов. 

5 строка (синоним к первому существительному) – одно слово, на фило-

софско-обобщённом  или  эмоционально-образном  уровне  повторяющее  суть 

темы. 

Вот  так,  например,  выглядит  синквейн,  написанный  восьмиклассницей 

на уроке, посвящённом изучению биографии М.Ю. Лермонтова на этапе «ре-

флексия»: 1. Лермонтов. 2. Одинокий, свободный. 3. Страдает, предчувствует, 

любит. 4. Романтик, обречённый на одиночество. 5. Гений. 

Использование диаграмм Венна помогает учащимся сравнивать характе-

ристики героев художественных произведений. В 7 классе при изучении поэ-

мы «Полтава» А.С. Пушкина сравниваем Петра Первого и Карла XII. 

 

 

 

1.

 

Его глаза сияют, лик его  

ужасен. 

2.

 

Могущ и радостен. 

3.

 

Он поле пожирал  

очами 

4.

 

За ним вослед неслись  

толпой сии птенцы 

гнезда Петрова 

 

1.

 

Несомый верными слугами 

2.

 

Бледен, недвижим 

3.

 

Страдает раной 

4.

 

Он в думу тихо погрузил-

ся 

5.

 

Смущённый взор изобра-

зил 

6.

 

Необычайное волненье. Ка-

залось Карла приводил же-

ланный бой в недоуменье… 

 

Полтав-

ский 

бой 

 

Петр I 

Карл XII 

 

Диаграмма 1. 

176 

 

Так, использование технологии «Развитие критического мышления через 

чтение и письмо» активизирует учебно-познавательную деятельность на уро-

ках  литературы,  так  как  активизация  учебного  процесса  является  одним  из 

наиболее важных проблем социального, духовно-нравственного и культурно-

го развития на селе.  

 

Литература 

1. Дьюи. «Развитие критического мышления через чтение и письмо», журнал «Голос 

и видение», №1. – С. 21. – 2003.  

2. Сейтмухамедова  Р.,  Надеина  Е.  Новый  взгляд  на  организацию  учебно-методи- 

ческой работы в школе. // Журнал «Голос и видение», №2. 2010. – С. 40-41.  

3. Гайнуллина Ф. А. Современные образовательные технологии: проблемы и внедре-

ние. // Журнал «Вестник», Семей 2006. – С. 96-100.  

4. Имжарова  З.  Общественные  профессиональные  объединения  новой  педагогиче-

ской культуры учителя. Журнал «Язык и культура». / Под ред. С. Мирсеитовой. – Алматы 

2007. – С. 75-86.  

 

 

ИННОВАЦИЯЛАР ЖӘНЕ БІЛІМ БЕРУ ЖҮЙЕСІНДЕГІ ҚАЗІРГІ 

ТЕХНОЛОГИЯЛАР 

 

М. Океш 

Павлодар облысы Май ауданы Малайсары ауылы 

«Малайсары жалпы орта білім беретін мектеп» мемлекеттік мекемесі 

 

«Инновация»  деген  сөз  –  латынның  «novus»  жаналық  және  «in»  енгізу 

деген  сөзінен  шыққан,  ал  оның  қазақша  аудармасы  «жаңару,  жаңалық, 

өзгеру» деген мағынаны білдіреді. 

Т.И. Шамова, П.И. Третьяковалардың енбегінде «Инновация дегеніміз – 

жаңа  мазмұнды  ұйымдастыру,  ал  жаңалық  енгізу  дегеніміз  –  тек  қана 

жаңалық  енгізу,  ұйымдастыру,  яғни  инновация  үрдісі  мазмұнды  дамытуды, 

жаңаны  ұйымдастыруды,  қалыптастыруды  анықтайды,  ал  «жаңаша»  деп 

жаңаның  мазмұны,  оны  енгізудің  әдіс-тәсілі  мен  технологиясын  қамтитын 

құбылысты  түсінеміз»  делінген.  Энциклопедиялық  сөздіктерде  «инновация» 

әртүрлі  анықталады.  Үлкен  энциклопедиялық  сөздікте  бұл  ұғым  «жаңаша 

білім беру» деп түсіндіріледі. 

Зерттеулер бойынша, «инновация» – педагогикалық категорияға жатады 

және мектептегі құбылысқа тың жаңалық: жаңа бағдарламаны, оқу жоспарын 

әдіс- тәсілдерді оқу және тәрбие жұмыстарына енгізу болып табылады.  

Қазіргі  кезде  бүкіл  әлемде  жүргізіліп  жатқан  ізгілендіру  үрдістері 

қоғамның  білім  беру  мекемелеріне  қойылатын  жаңа  талаптарды  анықтауда. 

Техникалық прогресс пен ғылыми ақпарат көлемінің ұлғая түсуі, мектептегі 

білім  беру  мазмұнын  қайта  құру  және  оқу-тәрбие  орындарының  іс-әрекет 

қағидаларын  қайта  қарау,  мұның  бәрі  мұғалімнің  кәсіби  біліктілігі  мен 

тұлғасына, бүкіл педагогикалық үрдістің тұлғалық бағдарлануына қойылатын 

177 

 

талаптардың  сөзсіз  арта  түсуіне  алып  келеді.  Бүгінгі  таңда  мектептің  оқу 

үрдісін  жетілдіру  үшін  инновациялық  білім  беру  технологияларын 

пайдаланудың тиімділігін өмірдің өзі дәлелдеп отыр. 

Білім  берудегі  инновациялар  –  қоғамның  тұрақты  өзгеріп  отыратын 

мұқтаждықтарына  сәйкес  оның  дамуының  қажетті  және  табиғи  шарты.  Бір 

жағынан,  құндылықтардың  сақталуына  ықпал  етсе,  екінші  жағынан,  олар 

барлық  ескі  нәрседен  бас  тартып,  әлеуметтік  қайта  жасалымдардың  негізін 

өздері  алады.  Осыдан  келіп,  оқу  үрдісін  қазіргі  деңгейде  жүргізуге 

талпынғандарға арналған ерекше талаптар туындайды. 

Инновациялық  іс-әрекет  –  дәстүрлі  іс-әрекеттен  түбірлі  түрде 

ерекшеленіп тұратын индивид қызметінің негізгі түрлерінің бірі. Ол барлық 

уақытта қарама-қайшылықтар болған жағдайда іске асырылады. 

Білім  берудегі  инновациялар  арнайы  жобаланған,  әзірленген  немесе 

педагогикалық  бастама  ретінде  кездейсоқ  ашылған  жаңалықтар  болып 

табылады. 

Жаңа  мазмұнға  жаңа  әдістер  жүйесі  қажет.  Бүгінгі  күні  білім  беру 

мекемелерінде  оқыту  үрдісін  технологияландыру  өзекті  мәселелердің  бірі 

болып  отыр.  Технология  мен  әдіс-тәсілдің  ара-жігін  ажырату  да  қарапайым 

мұғалім үшін кейде қиын болып жатады. 

«Технология»  гректің  «teche»  –  өнер,  шеберлік  және  «logos»  –  ғылым 

деген  сөзінен  шыққан,  яғни  «шеберлік  туралы  ғылым»  деген  мағынаны 

білдіреді.  Оқыту  технологиясы  мен  әдістеме  ғылымы  бір-бірімен  тығыз 

байланысты. 

Орыс педагогі К.Д. Ушинский айтқандай, қазіргі заман талабына сай әр 

мұғалім  өз  білімін  жетілдіріп,  ескі  бір  сарынды  сабақтардан  гөрі,  жаңа 

талапқа  сай  инновациялық  технологияларды  өз  сабақтарында  күнделікті 

пайдаланса,  сабақ  тартымды  да,  мәнді,  қонымды,  тиімді  болары  сөзсіз.  Бұл 

жөнінде Қазақстан Республикасы «Білім туралы» Заңының 8-бабында «Білім 

беру  жүйесінің  басты  міндеттерінің  бірі  –  оқытудың  жаңа  технологияларын 

енгізу,  білім  беруді  ақпараттандыру,  халықаралық  ғаламдық  коммуника- 

циялық  желілерге  шығу»  деп  атап  көрсеткен.  Елбасымыз  Н.Ә. Назарбаев 

Жолдауында  айқандай:  «Болашақта  өркениетті  дамыған  елдердің  қатарына 

ену  үшін  заман  талабына  сай  білім  қажет.  Қазақстанды  дамыған  50  елдің 

қатарына  жеткізетін,  терезесін  тең  ететін  –  білім».  Сондықтан,  қазіргі  даму 

кезеңі  білім  беру  жүйесінің  алдында  оқыту  үрдісінің  технологияландыру 

мәселесін  қойып  отыр.  Оқытудың  әртүрлі  технологиялары  сарапталып, 

жаңашыл педагогтердің іс – тәжірибесі зерттеліп, мектеп өміріне енуде. 

Қазіргі кезде әдебиеттерде даму бағытын қамтитын 50-ден астам оқыту 

технологиялары  қолданып  жүр.  Қазақстанда  Ж.А. Қараевтың,  Ж.У. Коб- 

никованың  саралап  деңгейлеп  оқыту  технологиясы,  Ү.Б. Жексенбаеваның, 

Б.К. Игенбаеваның,  Г.Б. Ниязованың  зерттеушілік  оқыту  технологиясы, 

тұлғаны жекелей дамытуға бағытталған оқу технологиясы, М.М. Жанпейісо- 

ваның  модульдік  оқыту  технологиясы,  Ә. Жүніспековтің  жеделдетіп  оқыту 

технологиясы  (тілді  дамыту),  С. Ұзақбаевтың  көркемдік  тәрбие  жұмысы, 

178 

 

Н.Н. Нұрмағанбетовтің,  Қ.А. Абдығалиевтің  шоғырландырып-қарқындап 

оқыту технологиясы, Т.Т. Ғалиевтің жүйелік тұлғасынан оқыту және де тағы 

да басқа ғалымдардың оқыту технологиялары белсенді түрде қолданылуда. 

Қорыта  келе,  қазіргі  кездегі  барлық  білім  беру  технологияларының 

алдына  қоятын  мақсаты-білім  алушының  жеке  басының  дара  және  дербес 

ерекшіліктерін  ескеріп,  олардың  өз  бетінше  ізденуін  арттырып,  шығарма- 

шылығын қалыптастыру болып табылады. Педагогикалық технологиялардың 

оқыту  үрдісіндегі  жүйесі  –  мақсат,  мазмұн,  әдіс-тәсіл,  амал  –  жол  екендігін 

ұмытпаған  жөн.  Себебі,  жаңа  педагогикалық  технология  ұстаз  шеберлігін 

жетілдіруге  ықпал  жасап,  шәкірттің  ойлау  қабілетінің  ұштала  түсуіне  әсері 

мол,  сонымен  бірге  әлеуметтік  рухани  жан  дүниесінің  маңыздылығын 

іріктеуге,  ізгілікті  жағын  дамытуға  бағыттайды  және  өзінің  психологиялық 

даралық сипатын анықтауға ниеттендіреді. 

Қазақ  тiлi  мен  әдебиеті  сабақтарында  жаңа  технологияны  тиiмдi 

пайдаланудағы өз тәжiрибемдегi сабақ жоспары. 

Өз  тәжірибемде  оқыту  барысында  алдыма  қойған  мақсатым  –  баланы 

субьект  ретінде  оқу  ісіне  өзінше  қызықтыратын,  оған  қабілетін  арттыратын 

жағдай  туғызу.  Оның  бастысы  оқу  үрдісін  жаңаша  ұйымдастыру, 

оқушылардың  оқудағы  іс-әрекеті  арқылы  ойлау  дағдыларын  жетілдіру,  өз 

бетінше білім алу үрдісінде бірлесе әрекет ету. 

Мақсатқа  жету  оқушының  өзі  арқылы  жүзеге  асады.  Мұғалім  – 

ұйымдастырушы, бағыт беруші.  

«Оқу мен жазу арқылы сын тұрғысынан дамыту» СТО бағдарламасының 

қазіргі  таңда  білімді,  білгенін  өмірге  пайдалана  алатын  шәкірт  тәрбиелеуде 

алатын орны ерекше. 

Сын  тұрғысынан  ойлау  стратегиясы  бойынша  жүргізілетін  жұмыста 

оқушылардың өз бетінше тұжырым жасау, қорытынға келу, ұқсас құбылыстар 

арасынан тиімдісін таңдай білу, проблеманы шеше білу, пікірталасты жүргізе 

білу қабілеті қалыптасады. 

Мысалы, сабақтың қызығушылықты ояту кезеңінде жазбаша байланысу 

аспектісінің 1-деңгейін қалыптастыруда ассоциация жасату. 

Сондай-ақ,  «Торлы  талқылау  кестесі»,  «Құндылық  шебі»,  «Ортақ  тізім 

жасау», «Топтастыру» стратегиялары арқылы жүзеге асыруға болады. 

2-деңгейді  жүзеге  асыруда  «Түртіп  алу»,  «Бірлескен  жоба»,  «Еркін 

жазу»,  «Т-кестесі»,  «Концептуалдық  кесте»,  «Семантикалық  карта»,  «Бес 

жолды өлең» пайдаланудамын. 3-деңгейде «Қос жазба күнделігі», «Дөңгелек 

стол», «Дәлелді эссе», «РАФТ» стратегияларын қолдануға болады. 3-слайд. 

«Концептуалдық  кесте».  7-сынып  қазақ  әдебиеті.  А.Байтұрсынов  «Екі 

шыбын». 4-слайд. 

 

Р/с  Шығарманың аты  Кейіпкер  Кейіпкерлерге берілген 

баға 

Ой-тұжырым, мақал-

мәтел 

1 

«Екі шыбын» 

Шыбын 

Төмен 

Ғылым таппай мақтанба. 

 

179 

 

жүктеу/скачать 6,98 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: