Қазақ тілі лексика, фонетика, морфология мен синтаксис


есе,рет  сөздерімен  тіркескен сан есімдер сын- қимыл (амал) пысықтауыш болады.  1 ) Алдынан үш рет



Pdf көрінісі
бет317/406
Дата21.10.2023
өлшемі3,22 Mb.
#120381
түріОқулық
1   ...   313   314   315   316   317   318   319   320   ...   406
Байланысты:
Абуханов-лексика

есе,рет 
сөздерімен 
тіркескен сан есімдер сын- қимыл (амал) пысықтауыш болады. 
1
) Алдынан
үш рет 
жалғыз аяқ жол кездесті.(
Т.А) 
Байыған соң
екі есе
қылып қайтарармын.
8.Есім сөздеріне, есімшелерге
-дай, - дей, - тай, -тей
жұрнағы жалғанып, 
етістіктен болған мүшемен байланысып, сын-қимыл (амал) пысықтауыш
болады. 1. 
Жылап аққан арық суын жалаңдаған сары құм жалмап алып, 
түк 
көрмегендей
 сазара түседі.(Ғ.М)2.
Қаңбақтай 
көшкен тағдыр желі 
қуып, қайран ел жаңа жетті сыбағаға.(Қ.А.)
 

 
168-жаттығу

Мысалдарды көшіріп жазып,сын-қимыл пысықтауыштардың астын 
сызыңдар.Олардың қай сөз табынан жасалып тұрғандығын айтып беріңдер. 
1.Газет шығарады деген хабарға Асқар қатты қуанды. 2) Урядник бұрқан-
тарқан ашуланып шығып кетті.3) Жел итеріп қарға малтыққан шалдар
сүрініп - жығылып зорға келді.4) Итбай Асқардың бетіне жалтақ - жалтақ
қарады. 5) Мен орыс тілін жақсы білмеймін. 6) Ол жол не жол екенін 
Мадияр Итбайға қазақы жалпақ тілмен түсіндірді. 7) Сол үндемеген
қалпымен Сарбас оқуына кетті..(С.М). 8. Омбы станциясында біз айға жақын 
тұрдық ( С. М. ). 9. Мынау болса айына он сомнан он бес сомға дейін ақы 
береді ( Ғ. М. ). 10. Жәнібекті жөнелткен мезгілде күн арқан бойы көтерілген 
еді ( М. Ә. ). 11. Қонақтар төрт тараптың бәрінен қырық-елуден, жиырма-
отыздан лек-лек болып келе жатыр ( М. Ә. ).
 
 
§ 124. Себеп пысықтауыш 
Етістік баяндауышпен немесе етістіктен болған өзге мүшемен 
байланысты болып, етістіктегі қимылдың себебін білдіретін 
пысықтауышты с е б е п п ы с ы қ т а у ы ш дейді.
Себеп пысықтауыштар н е л і к т е н? н е г е? н е с е б е п 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   313   314   315   316   317   318   319   320   ...   406




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет