Сіби білім беру

388 
сияқты, олардың төмендегі орналасуын тіреудегі кейінгі орналасуына 
сәйкестігін тексереді, тұтастырылатын сымдардың ұштарын тегістейді 
және қорғайды. Сонысмен қатар, жұмыс сызбаларында көрсетілуі тиіс 
жалғастырғыштардың ұзындықтары мен ішкі диаметрлерін тексереді. 
Рұқсат етілген ауытқулар: жалғастырғыштың ұзындығы бойынша ± 5,0 
мм, ішкі диаметрі бойынша ± 0,5 мм, үлкен сыртқы сопағы бойынша ± 
0,5 мм, шағын сопағы бойынша ± 0,2 мм. 
Жалғастырғыштар ретінде алюминий және болат тұтқаларын 
қолданады, олар алюминий және болат желілерін сәйкесінше тұтастыру 
ұшін тағайындалған.
Тексеруден кейін тұтастырылатын сымдардың ұштары мен 
жалғастырғыштарды аса мұқият қорғайды және коррозияға қарсы 
құраммен майлайды. Одан кейін сымдардың ұштарына 
Б
1
құрсауларын 
орнатады (11.19, а суреті), одан кейін олардың біреуіне (берілген 
жағдайда оң жақта орналасқанына) алюминий тұтқасын кигізеді, осы 
кезде Б1 құсауын босатады және сым бойымен тұтқа артына шегереді, 
ал одан шыққан ұшын Б2 құрсауына жапсырады (11.16, б суреті).
Тұтқаны өз кезегінде оның ұшынан 0,8...1м дейінгі қашықтыққа сымның 
бойысмен шегертеді. Ары қарай, L болат тұтқасының ұзындығынан 0,6 
тең болатын Б1 және Б2 құрсауларынан қашықтыққа әрбір сымға Б3 
(11.19, в суреті) құрсауларын кигізеді, ал Б1 және Б2 құрсауларын алып 
тастайды. Оң жақтағы сым алюминий желілерінің сымдарын тарқатады 
және оларды кесіп тастап (қалыңдығының жартысына), сындырып 
алады. Болат желілерінің жалаңашталған орамының ұштарына (11.19, г 
суретіндегі К пішіні) Б 4 құрсауларын кигізеді, одан кейін осы ұштарды 
қылаулардан қорғайды да, бензинмен шайып коррозияға қарсы 
құраммен майлайды. Осындай әдіспен дайындалған болыт желілерін 
болат тұтқасына кіргізеді. Б4 құрсауларын алдымен шегереді, одан кейін 
алып тастайды.
Болат ажыратқышы оған енгізілген сымдарымен бірге төменгі 
матрицада оның жұмыс беті монтаждалатын жалғасудың ортасында, ал 
жалғастырғыштың бүйір жақтарындағы қуыстар матрица негізінің 
қатынасы бойынша тігінен орналасатындай етіп орнатады. Одан кейін 
жоғарғы матрицаны орнатады.
Ары қарай жалғастырғышы бар матрицаны піспекті ең соңғы 
төменгі күйге келтіре отырып, қысымға салады. Қысыммен тексеру 
үдерісі жалғастырғыштың ортасынан ұштарына қарай іске асырылады. 
Жеке қысулар арасында аралықты өткізіп алмау үшін, матрицаның 
жұмыс алаңы 6...8 мм қысыммен тексеріліп болған учаскіні жауып 
отыруы шарт. Жеке қысуларды орындай отырып, матрицалар 0,1..0,3 мм 
қашықтығына қосылуларын талап етеді, оны қуыс бұрғысымен тексере 
алады. Қысыммен тексеру кезінде жалғастырғыш қисайып кеткен 
жағдайда төменгі матрицаны 180° ойыстығымен төменге қарай бұрай 
отырып, кемшілікті жояды.

389 
Қысыммен тексергеннен кейін, қылауды егеумен алып тастайды, ал 
жалғастырғыш және оған қатысты сымдардың ұштарын техникалық 
вазелинмен майлайды.
Одан кейінсымға алдын-ала киілген алюминий жалғастырғышын 
қысыммен тексеру үдерісіне көшеді. Осы кезде қысымда алюминий 
қоспасына тағайындалған матрицаларды орнатады. Қысу болат 
жалғастырғышысының ұштарынан алдымен бір, кейін басқа жағынан 
жүргізіледі. 
Болат 
жалғастырғышысының 
ортасын 
қысыммен 
тексермейді. Сымның мүмкін болатын қабару үдерісінің алдын-алу үшін 
алюминий жалғастырғышысының шығу жерінен оның ұштарынан 
15...20 мм қашықтықта жұмсақ сымнан жасалған уақытша құрсауларды 
орнатады.
Алюминий жалғастырғышын болат жалғастырғышысына ұқсас 
тәсілмен қысыммен тексереді.
Арқандарды тұтастыру жағдайында жалғастырғыштардың монтажы 
сымдарды жалғау кезіндегі тәртіпге ұқсас іске асырылады.
Коррозияның мүмкін болатын ықпалдарын жою үшін, сымдар мен 
арқандардың жалғастырғыштардан шығу жерлерін әліпмайында 
уқаланған жосамен майлайды.
Соңғы жылдары сымдарды жалғаудың 
құрамдастырылған әдісі
кеңінен қолданылып келеді, яғни, арнайы дәнекерлеу атауыздарымен 
орындалатын сопақ жалғастырғыштары және термиттік дәнекерлеу 
көмегімен (11.20 сурет).
Осындай жалғастыруды орындау үшін (11.21 сурет) сопақ 
жалғастырғышысында сымдарды қысыммен тексеру кезінде одан 
в )
г )
11.19 сурет. Қысыммен тексеру сымдарын жалғау:
а
— Бр құрсауларын орнату; 
б
—Б
2
құрсауын орнату және алюминий тұтқасын кигізу; 
в
—Б
3
құрсауын орнату; г — болат желілері орамдарының анықталған бөлігін жалаңаштау

390 
11.20 сурет. Сымдарды 
термиттік дәнекерлеуге 
арналған атауыздар: 
11.21 сурет. Сымдарды 
жалғастырғышпен, 
термиттік дәнекерлеумен 
жалғау
ұзындығы 
жалғастырғыштың 
3/4 
ұзындығына тең болатын сымдардың 
ұштарын босатады, одан кейін оларды С 
нүктесінде дәнекерлейді. Термиттік 
патрондағы 
дәнекерлеуді 
келесідей 
тәртіппен орындайды. Атауыздардың 6 
тұтқаларын (11.20 суретін қараңыз) жан-
жаққа тартады және арнайы 7 тежеуішпен 
бекітеді. Дәнекерлеуге дайындалған 4 
сымдарын 2 термиттік патронына кіргізеді, 
әрбір сымды 3 қысу құрылғыларында 
темірқорам қимасы үстінде жайғасатындай 
етіп бекітеді. Термиттік патронды бояу 
немесе ярлыкпен белгіленген жерде 
жағады, 1 қорғаныс экранын тұсіреді және 
тежеуішті босатады. Ыстық термиттік 
масса астар және сымдардың ұштарын 
балқытады, сымдардың балқу шамасына 
қарай темірқорамдағы олардың орналасқан 
ұштары бір-біріне қарсу қозғалады, себебі 
5 
серіппе 
атауыз 
тұтқаларын 
жақындастырады. 
Дәнекерлеу 
аяқталғаннан кейін, балқытылған метал 
суытылғаннан соң, сымдарды қысу 
құрылғыларынан 
босатады, 
жазады, 
темірқорамды алып тастап, дәнекерлеу 
орнын қорғайды. Осы жағдайда дәнекерлеу 
ұштарымен түзілген ілмек сымды тарқату 
аунақшалары бойымен тартуға мүмкіндік 
бермейді, 
сол 
себепті 
термиттік 
дәнекерлеуді сым тіреуге көтерілгеннен, 
тартылғаннан және бекітілгеннен кейін 
ғана монтаждау мұнараларынан іске 
асырылады.
Басқа әдіс аса қолайлы болып келеді. 11.22 
суретінде 1 сымның 2 екі сопақ 
жалғастырғыштарының және 3 сымның 
қосымша кескіні көмегімен ұштарды жалғау үжерісі көрсетілген. 
Берілген жағдайда жалғанатын ұштарына бос түрле сопақ 
жалғастырғыштарын кигізеді және 4 нүктеде термиттік дәнекерлеуді 
іске асырады, одан кейін жалғастырғыштың екеуіне де қосымша сымды 
қоя отырып, онымен сымды қысу және бұрау әдістерімен жалғайды.

391 

жүктеу/скачать 9,83 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: