Методические рекомендации по обобщению передового педагогического опыта в республике казахстан
жүктеу/скачать 2,51 Mb. Pdf көрінісі
|
РЕКОМЕНДАЦИИ ПО ОБОБЩЕНИЮ опыта
| Педагогикалық талдау жүргізу кезінде ескеру қажет:
- оқыту мазмұнының үлгілік бағдарламаға, жалпы орта білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандартына сәйкестігі; - мұғалім белгілеген педагогикалық міндеттерді зерттеу - педагог қызметі (мысалы, мұғалім қызметінің міндеттерге, оқыту мазмұнына, білім алушылардың дайындық деңгейіне, жеке жұмысқа сәйкестігі); - сабақта білім алушылардың іс-әрекеті (белгілі бір қызығушылық, білім, білік және дағдыларды түсіну және қолдану,); - сабақты оқу-әдістемелік қамтамасыз ету (оқу материалының мақсатына, мазмұнына сәйкестігі);; - оқу нәтижелерін анықтау (білім алушылардың оқу жетістіктері, қосымша материалды ӛз бетінше меңгеру және оны сабақта қолдану дағдыларын қалыптастыру). - оң нәтижелерге қол жеткізуге ықпал ететін сыртқы жағдайлар: - фактілерді жинақтау жүйесі ретінде тәжірибені жинақтау құрылымы мен процесін түсіну; - оқушылардың шығармашылық белсенділігін ынталандыру, ӛзін-ӛзі жетілдіру, ӛзін-ӛзі тәрбиелеу, ӛзін-ӛзі дамыту және ӛзін-ӛзі кемелдендіру дағдыларымен қаруландыру мақсатында анықталған идеялар, қорытындылар, ой-пікірлер негізінде педагогикалық міндеттерді тұжырымдау және қиындату; - педагогтың (әдіскердің) ӛзінің педагогикалық үдерістің тиімділігіне әсер ететін фактілерді кӛре білуі, оларды жұмыс үдерісінде таңдап, байқай білуі, ӛз тәжірибесін, әріптестерінің тәжірибесін дамытуға және жетілдіруге мүмкіндік беретін идеяны нақты кӛре білуі. Оң тәжірибені зерделеу мен талдаудағы басты мәселе педагогикалық жүйені, мұғалімнің педагогикалық стилін, оның авторлық идеясын түсіну болып табылады. Әрине, оң нәтижелерге қол жеткізудің педагогикалық құралдарын түсіну, жаңашыл білім алушылармен жұмыс кезінде тиімді әдістерді қолдануы. Негізгі ойды, идеяны анықтау, оны негіздеу, оны тәжірибеде пайдалану үшін тәжірибені зерделейтін адамдарға түсіндіру қажет. (не үшін? Қандай мақсатпен?), мазмұны (не?), әдістері, құралдары (қалай?), нәтиже (қандай?) 36 мақсатты анықтау. Содан кейін озық педагогикалық тәжірибені сипаттау сызбасы анықталады. Капитандық А әдістемесі негізінде педагогикалық тәжірибені қорытуды қарастырайық: 1. Білім беру, тәрбиелеудің қандай мақсаттары мен міндеттерін ӛз педагогикалық қызметінде шешетініңізді тұжырымдаңыз. 2. Сіздің тәжірибеңізде шешілетін негізгі қарама-қайшылықтарды анықтаңыз (тұжырымдаңыз) және оларды шешу жолдарын анықтаңыз (мәселе). 3. Егер мүмкін болса, ӛз тәжірибеңнің жетекші идеясын (идеяларын) бӛліңіз және оларды иерархиялық ретпен орнатыңыз. 4. Сіздің тәжірибеңізді негіздеудің теориялық (ғылыми) кӛздерін келтіріңіз. 5. Сіздің ойыңызша, сіздің жұмысыңыздың жүйесінде қандай жетістік факторлары бар? Мысалы: оқыту, тәрбиелеу мақсаттарын (міндеттерін) қою; оқушылардың оң уәждемесін қалыптастыру, оқытудың қолайлы жағдайларын жасау; жаңа материалды түсіндірудің (бекіту, ӛңдеу және т. б.) тиімді әдістемесін қолдану, оқушылардың білімін бақылау және т. б.; сіздің педагогикалық іс-әрекет жүйесінің әдістері, тәсілдері, нысандары, құралдары;білім беру үдерісінде қолданылатын педагогикалық технологиялар; басқа факторлар. 6. Келесі ретпен табыстылық факторларын сипаттаңыз: - табыстылық факторының атауы; - құрамы (құрылымы: негізгі компоненттер); - оларды Сіз қандай мақсатпен, қандай ретпен қолданасыз; - бұл факторды (факторлардың) қолдану қандай нәтиже береді; - Сіз не арқылы (қандай элементтер, шарттар) жоғары нәтижелерге қол жеткізесіз? 7. Сіздің педагогикалық іс-әрекетіңіздің нәтижелерін талдап, оларды мақсаттар мен міндеттермен байланыстырыңыз. 8. Сіздің идеяларыңызды практикада жүзеге асырудың еңбек сыйымдылығын (мұғалім мен оқушылар үшін), кӛбейту мүмкіндігі мен шарттарын сипаттаңыз. 9. Негізгі идеяға, оны іске асыру принциптеріне, мазмұны мен мазмұнының технологиялылығына назар аудара отырып, мәтіннен аз тиімді пікірлерді, қайталауларды, ауқымдылығы сӛз тіркестерін қысқартып алып тастаңыз. Тұтас педагогикалық тәжірибедегі әрбір бӛлінген элементтің қандай функцияны атқаратыны, тұрақты оң нәтижелерге қол жеткізуге қалай әсер ететіні анықталады.Бұл жинақтау. Жинақтау деп жекелеген фактілерді, 37 құбылыстарды талдау және салыстыру нәтижесінде пайда болатын жалпы сипаттағы тұжырымдар мен ойларды түсінеді. Талдау терең және жан-жақты болған сайын, соғұрлым құнды жинақтау қорытындыларды тәжірибе фактілерінен алуға болады. Бұл ӛте маңызды, ӛйткені тәжірибе ӛзі беріле алмайды. Ал, тәжірибеден бӛлінген ойлар, негізінде, ұсыныстарды тұжырымдауға болады. Осылайша, озық педагогикалық тәжірибені жинақтау және тарату бойынша іс-әрекетке педагогикалық талдау жүргізу үшін келесі сатыны орындау қажет: - Нәтижелерді талдау және бағалау; - педагог қызметінің нәтижелерін мақсаттармен және міндеттермен салыстыру жоспарланған мақсаттар мен міндеттермен салыстырғандағы нәтижелерді талдау ерекшеліктері: тереңдігі, жүйелілігі, объективтілігі, онда себеп-салдарлық және кеңістіктік-уақытша байланыстарды кӛрсету; - білім сапасын, білім беру үрдісінің барлық субъектілерінің динамикасын, әлеуметтік табыстылық деңгейін бақылауға бағытталған мониторинг жүйесі бар ма; - алдағы даму болжамы бар ма, одан әрі жұмыс істеу қажеттігіне негізделген ба; Нәтижелерді ұсынудың ақпараттық мәдениетін талдау: - талдамалық есеп құрылымы, осы бағыттағы жұмыстарға қойылатын талаптар сәйкестігі; - жұмысты рәсімдеу нормативтік талаптарға (баспа мәтінін ресімдеу стандарттарына) сәйкестігі); - аттестацияланатын педагогтың ақпараттық құзыреттілігін нақты бағалауға қосымша мүмкіндік беретін Excel, PowerPoint, Publisher-де кестелер, презентациялар, жарияланымдар түрінде материалдар мен қосымшаларды орындауы. Педагогтың кәсіби қызметінде аналитикалық есепті дамыту және қолдану мүмкіндіктері: - педагогтың кәсіби тәжірибесіндегі кәсіби құзыреттілік пен ӛзекті міндеттердің даму мүмкіндіктері ашылды. Мұғалімдердің озық педагогикалық тәжірибесін жинақтау және тарату бойынша қызметті педагогикалық талдау кезінде тәжірибені сипаттауға қойылатын талаптар: айқындық, баяндаудың нақтылығы, лаконизм, ғылыми терминологияны қатаң сақтау, қарастырылатын мәселелердің ӛзара байланысы ескеріледі. Педагогикалық мәселенің(авторлық идеяның) ӛзектілігін жариялау мәселелері, тәжірибені жүзеге асыру жолдары қарастырылады. Тәжірибені жинақтау кезінде, инновацияларды ашатын материалдар да бағаланады: сабақ жоспарлары, бақылау - диагностикалық материалдар, 38 дидактикалық материалдар және т. б. Тәжірибе сипаттамасы оқу - әдістемелік бірлестік ӛкілдерінің, ғылыми жетекшілердің сараптамалық бағалауымен, мұғалімнің инновация мәселесі бойынша әріптестер мен білім алушылардың пікірімен сүйемелденеді. Мұғалім тәжірибесіне педагогикалық талдау жүргізу кезінде оң нәтижелерді растайтын педагогикалық сараптама материалдары қарастырылады. Білім алушылардың оқу жетістіктерін растайтын, оқу барысын ӛткізу кезінде инновацияларды қолданудың жоғары нәтижелілігін кӛрсететін диагностикалық материалдар, тәжірибені жинақтау және тарату бойынша қорытынды шешім қабылдау үшін негіз болып табылады. Білім беру ұйымдарында озық тәжірибені қорғау материалдары және ұсынылған рецензиялар, аннотациялар қарастырылады. Озық педагогикалық тәжірибені тарату және жинақтау бойынша қызметке педагогикалық талдау жүргізу мақсатында ӛңірлерде педагогикалық клубтар, сараптамалық кеңестер және т. б. сәтті жұмыс істейді. Мысалы, Қостанай облысында мектепке дейінгі және жалпы орта білім беру ұйымдарының педагогтарына арналған "Ұлағат" облыстық педагогикалық клубы ұйымдастырылды, оның негізгі мақсаты үздік тәжірибелерді зерделеу, жинақтау және тарату болып табылады (1-қосымша). Жаңашыл педагогтардың қызметіне педагогикалық талдау жүргізу кезінде оның "шығармашылық зертханасын", портфолиосына ұсынылған сабақтарды ұйымдастыру және ӛткізу тәсілін, оқу - әдістемелік құжаттаманы (оқу құралын таныстыру, әдістемелік бюллетендер, шығармашылық есептер) зерделеу ӛте маңызды. Озық педагогикалық тәжірибені жинақтау бойынша тиімді қызмет түрі шығармашылық топтарды ұйымдастыру болып табылады, олардың қызметі барысында, мысалы, "дӛңгелек үстелдерде", шағын-конференцияларда педагогтар кәсіби қызметтің үздік тәжірибесін жалпылау мақсатында пікір, тәжірибе алмасады. Жинақтау - бұл авторлық идеялардың ӛзектілігін, ӛнімділігін және келешегін негіздеу. Педагогтың дербестігі, құзыреттілігі, кәсібилігі ескеріледі. Озық педагогикалық тәжірибені жинақтау қандай дәйекті іс-әрекеттерді қамтиды? - Педагогикалық тәжірибені талдау, қарама - қайшылықтарды анықтау. - Озық педагогикалық тәжірибенің артықшылықтары мен шектеулерін белгілеу. - Осы озық педагогикалық тәжірибені пайдалану кезінде жоғары нәтижелерге қол жеткізуді қамтамасыз ететін жағдайларды бағалау. - Озық педагогикалық тәжірибені сипаттау тәсілін таңдау. 39 Жалпыланған педагогикалық тәжірибе білім беру ұйымының педагогикалық практикасында қалай қолданылатынын анықтау маңызды. Озық педагогикалық тәжірибені жинақтау және тарату үшін мақсаттылықты анықтау, педагогикалық объект бір-бірімен белгілі бір қатынастармен байланысты бӛліктерден тұратын тұтас құбылыс ретінде қарастырылатын жүйелік тәсілді қолдану. Жүйелі - тұтас кӛзқарас тұрғысынан озық педагогикалық тәжірибені жинақтау кезінде: мұғалім педагогикалық үрдісті ұйымдастыру кезінде басқалардан жақсы не істей алатыны; білім алушылардың оқу материалын жақсы меңгеруіне қандай факторлар есебінен қол жеткізілетіні; осы тәжірибені трансляциялау үшін шектеулер, проблемалар бар ма екені анықталады. жүктеу/скачать 2,51 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|