Методические рекомендации по обобщению передового педагогического опыта в республике казахстан

32 
бағалауға не жататынын анықтайды.
Үздік тәжірибені талдау, жинақтау бойынша жұмысты ұйымдастыруға 
және жүргізуге мүмкіндік беретін бастау:
1). авторлық идеяны ұсынатын
 
және ӛз тәжірибесін жинақтау бойынша 
жұмыс кезеңдерін кӛрсеткен, мұғалімнің бастамасы: 
- Ӛз тәжірибесін жинақтау үшін тақырыпты таңдау 
- Таңдалған тақырып бойынша әдебиетпен танысу 
- Таңдаған тақырып бойынша ӛз тәжірибесіне сипаттау жұмыстарын
жоспарлау 
- Материалдарды жинау және ӛңдеу. 
Джоан Ричардсон деректерді талдау барысында іс-қимылдың үлгі 
тәртібін ұсынды: 
- жиналған деректердің тақырыптарын, бағыттарын және негізгі 
идеяларын анықтау; 
- алынған материалдан ең маңыздысы; 
- қарастырылатын зерттеу мәселесіне сәйкес ақпаратты жіктеу; 
- жұмысты жазбаша жазбалармен сүйемелдеу; 
- ақпаратты талдау, қаралып отырған мәселеге қатысты аса маңызды 
сәттерді бӛлу; 
- жұмыс барысында туындайтын барлық идеяларды тіркеу; 
- қарастырылып отырған мәселеге ақпараттың сәйкестігі, оның әрбір 
маңызды идеялармен байланысы; 
- тақырып бойынша жинақталған материалды талдау және жинақтау; 
- ОПТ бойынша жұмысты ресімдеудің сәйкестігі. 
мектептің педагогикалық ұжымының шешімі, олар мұғалімнің жұмыс 
тәжірибесімен, кәсіби қызметінің нәтижелерімен танысты;
2) Педагог семинарларға, конференцияларға қатысу қорытындылары 
бойынша және т.б. сондай-ақ біліктілікті арттыру курстарына белсенді қатысу 
кезінде алған әдістемелік бірлестіктердің ұсыныстары болуы мүмкін
. 
Дәстүрлі түрде мектепте оқушылардың білім сапасын, іскерлігін және 
дағдысын кӛрсеткен мұғалімнің тәжірибесін зерттеу, бағдарламалық 
материалды жоспарлау, оқытылатын пән бойынша жаңа әдебиет пен 
ақпараттық - коммуникациялық технологияларды пайдалану, ӛзгерістер 
нәтижелері бойынша ӛздігінен талдау рәсімі ӛткізіледі.
Мұғалімнің белгілі бір пән бойынша жұмыс жүйесін құру тәсілдерін 
анықтауы;педагогикалық міндеттер, мақсаттар жалпы орта білім берудің 
мемлекеттік 
жалпыға 
міндетті 
стандартының, 
типтік 
білім 
беру 
бағдарламаларының ұсынымдарын ескере отырып, әзірленген сұрақтар 
қарастырылады. Оқыту мазмұны, білім алушылармен жұмыстың белсенді 

33 
әдістері мен формаларын қолдану, теория мен практиканың байланысы, білім 
алушылардың оқу жетістіктері, белгілі бір дағдылар мен біліктердің 
қалыптасуы - бұл және басқа да мәселелерді мұғалімнің озық педагогикалық 
тәжірибесін жинақтауды талдау кезінде қарастыру қажет. 
Озық педагогикалық тәжірибені жинақтау және тарату жӛніндегі қызметті 
педагогикалық талдау кезінде, әдіскер осы тәжірибенің нәтижелілігі мәселесін, 
оны білім беру ұйымдарына бейімдеу және енгізу мақсатында танымал ету 
қажеттілігін зерделейді. 
Сабақта тиімді қолданылатын оқу - әдістемелік материалдарды ұсыну 
бойынша мұғалімнің қызметі, сондай-ақ оны пайдаланудың тиімділігі 
зерттеледі. Сабақ тақырыптары бойынша материалды таңдау және жүйелеу, 
білім беру мазмұнын жаңарту және білім алушылардың оқу жетістіктерінің 
деңгейін ескере отырып оларды түзету, мұғалімнің қызметін бағалауға 
мүмкіндік береді. Озық тәжірибенің нәтижесі – бұл білім алушылардың білім, 
білік және дағдыларының сапасы, оларды тәжірибеде қолдану.
Мәселелерді, оқыту тәжірибесін жетілдіру дәлелдерін кӛрсету, талдау, 
болжау, ӛзінің кәсіби қызметін жетілдіру бойынша нақты ұсыныстар - 
мәліметтерді талдау бойынша материалды зерттеуге ерекше кӛңіл бӛлінеді.
Озық тәжірибе нәтижелерін зерделеу кезінде әдіскер кӛрсеткіштердің 
келесі белгілеріне назар аударады: 
- диагностикалылығы (бақылау, салыстыру, сипаттау, сапалық анықтау, 
сандық талдау мүмкіндігі) 
- нақтылық (педагогикалық немесе басқарушылық үдерістердің, 
заңдылықтардың, құбылыстардың, фактілердің жай-күйін объективті сипаттауға 
жеткілікті болуы) 
- жарамдылығы/валидность валидтік (мұғалімнің бағалағысы келетініне 
таңдалған кӛрсеткіштің барлығы /адекваттылығы 
- кешенділік (кӛрсеткіштер белгілерінің жиынтығын қолдану арқылы 
педагогикалық немесе басқарушылық үдерістер жағдайының мазмұны мен 
мәнін ашу мүмкіндігі). 
Озық педагогикалық тәжірибені жинақтау және тарату бойынша 
педагогикалық талдау мұғалім ӛзінің жаңашылдығын кӛрсете білуін 
қарастырады. Салдары, қорытындылары, жоғары нәтижелерге қол жеткізу және 
оқыту әдістемесін жетілдіру мұғалімнің кәсіби қызметін бағалауға мүмкіндік 
береді.
Педагог қызметіндегі оптималдылық, жаңашылдық, жоғары нәтижелілік, 
ғылым мен тәжірибенің заманауи жетістіктеріне сәйкестігі, озық тәжірибені 
басқалармен қолдану мүмкіндігі сарапшыға мұғалімнің тәжірибесіне лайықты 
педагогикалық талдау жүргізуге мүмкіндік береді.
Озық тәжірибені зерттеу мен 

34 
талдаудағы бірізділік мұғалімнің педагогикалық қызметін кешенді бағалауды 
қамтамасыз етеді және үздік тәжірибені таратуға негіз береді. Инновация 
педагогикалық талдау бойынша жұмыс жақсы дайындықты, әдіскердің зерттеу 
пәнін берік білуін талап етеді. Қазақстандық мұғалімдердің озық педагогикалық 
тәжірибесін жинақтау және тарату жӛніндегі қызметке педагогикалық талдау 
жүргізген кезде сарапшылар табыстың себеп-салдарлық факторларын, білім 
алушылармен жұмыстың белсенді нысандары мен әдістерін қолдануды 
анықтайды.
Инновациялық педагогикалық талдау бойынша жұмыс мұқият 
дайындықты талап етеді, 
Кӛптеген адамдар жаңашыл - педагогтың жұмысында талдау, типтік және 
ӛзіндік (инновациялық) анықтау туралы ұмыта отырып, тек тәжірибені 
қателесіп сипаттайды. Тәжірибе сипаттамасының бірізділігі, ғылыми тұрғыдан 
(тұжырымдама, теория) негіздеу, мұғалім мен оқушының бірлескен іс-
әрекетінде байланыс орнату сияқты сәттерге ерекше назар аудару ұсынылады. 
Табыс себептерін анықтау, оң нәтижелерге қол жеткізу, қызмет нәтижелерін 
бағалау. Жаңашыл - мұғалім келтірген кестелер, суреттер, схемалар, 
диаграммалар тәжірибесін сипаттау кезінде жетістіктер деңгейін толық ашады 
және кең педагогикалық қоғамдастық үшін озық тәжірибенің маңыздылығын, 
ӛзектілігін атап кӛрсетеді. 
Осы педагогикалық іс-әрекеттердің нәтижелерін зерделеу айтарлықтай. 
Белгілі бір кезеңдегі білім алушылардың оқу жетістіктері, білім алушылардың 
қалыптасу деңгейі мен білім сапасы қалай ӛзгерді. Әдіскер тәжірибе жүзінде 
ұсынылған диаграммаларға, кестелерге педагогикалық талдау жүргізеді және 
білім алушылар мен мұғалімнің жетістіктеріне мониторинг жүргізеді. 
Инновация авторы тәжірибені жинақтау кезінде оқу - тәрбие процесін 
ұйымдастыруда, білім беру мазмұнында, білім алушылармен ӛзара 
әрекеттестікте ұсынылған инновацияларды кӛрсетеді. 
Әдіскер:мұғалім кәсіптік қызметтің ӛзін-ӛзі талдауын ұсынды ма және 
қандай деңгейде: нақты, ӛз тәжірибесіндегі қиындықтарды анықтаудың барлық 
кезеңдерін түсіндіре отырып, түзету және оқу процесіне жаңа енгізілімдерді 
енгізуге ықпал ететін анықтайды. 
Озық педагогикалық тәжірибені талдау және жинақтау үшін қажетті 
жағдайлар: 
- тәжірибені жинақтау және фактілерді жинақтау жүйесі ретінде ғылымды 
практикаға енгізу құрылымы мен процесін түсіну, оларды педагогикалық 
идеяларға аудару;
- оқушыларды оқыту және тәрбиелеу үдерісін табысты ұйымдастыру 
үшін педагогикалық міндеттерді анықтау, қорытындылар, ой-пікірлер негізінде 
тұжырымдау;

35 
- педагогикалық үдерістің тиімділігіне әсер ететін фактілерді кӛре білу, ӛз 
тәжірибесін дамыту мен жетілдіруге бағытталған жұмыс процесінде оларды 
іріктеу 
және 
бақылау; 
оқушылардың 
шығармашылық 
белсенділігін 
ынталандыру мақсатында педагогикалық міндеттерді күрделеу тәсілдері, 
оларды ӛз білімін жетілдіру, ӛзін-ӛзі тәрбиелеу, ӛзін-ӛзі дамыту және ӛзін-ӛзі 
кемелдендіру дағдыларымен қаруландыру. 

жүктеу/скачать 2,51 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: