Оқулық Қазақстан Ðеспóбликасының Áілім æәне ғылым министрлігі бекіткен



Pdf көрінісі
бет60/94
Дата15.11.2023
өлшемі3,52 Mb.
#122605
түріОқулық
1   ...   56   57   58   59   60   61   62   63   ...   94
Байланысты:
7 сынып химия оқулығы

VIIIA тобы (18) — инертті газдар. 
Бұл 
топқа 
гелий, неон, аргон, криптон, ксенон
және 
ðàäîí
жатады. Олар газдар. Инертті газдардың 
Сен білесің бе?
Заманауи автомо-
бильдердің қауіпсіздік 
жастығында натрий мен 
азоттың қосылысы — 
натрий азиді (NaN
3

қолданылады, ол 
қызғанда азот бөлініп 
шығып, жастықты тол-
тырады. Бұл жаңалық 
ең алғаш 1980 жылы 
қолданылды.
Сен білесің бе?
Йод — мысықтың 
көмегімен ашылған эле-
мент! Француз ғалымы 
Куртуаның мысығы 
түскі ас кезінде еденге 
секіріп, ыдысты сынды-
рып қояды. Еденнен көк 
бу будақтап көтеріліп, 
қара металдық жылтыры 
бар өткір иісті кристал-
дар түріндегі ұсақ сия 
айналадағы бұйымдарға 
қона бастайды. Бұл жаңа 
химиялық элемент — 
йод болатын.
33-сурет. 
Солдан оңға қарай: хлор, бром, йод
14-
êåñòå
Галогендердің физикалық қасиеттері
Га-
ло-
ген
Сыртқы түрі/
агрегаттық күйі
Балқу 
темпе-
ратура-
сы, °С
Қайнау 
температу-
расы, °С
Фтор ашық сары газ
–220°С
–188°С
Хлор сарғыш жасыл газ
–101°С
–35°С
Бром
қызыл қоңыр 
сұйықтық
–7°С
59°С
Йод
қара күлгін қатты зат 114°С
184°С


85
көпшілігі аэростаттарда (мысалы, гелий жа-
рылғыш газ сутектің орнына) қолданылады. 
Аргонды металдарды дәнекерлеуде, аргон 
немесе неонды жарнамалық лампаларда 
қолданады (34-сурет).
ауыспалы металдар (қосымша топша 
металдары). 
Бұл металдарға 
алтын, күміс, 
платина
сияқты маңызды металдар жатады 
(35-сурет). Олар жылу мен электрді өте 
күшті өткізеді (сұйық металл — сынапты 
есептемегенде). Олар химиялық процестерде 
катализаторлар ретінде жиі қолданылады.
Сен білесің бе?
Хлор — өкпе жасуша-
ларын күйдіретін улы 
тұншықтырғыш газ.
Көптеген қалаларда су 
тазартушы жүйелерде 
бактерияларды жою 
үшін хлорды қолданады. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   56   57   58   59   60   61   62   63   ...   94




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет