Филологические науки
і+й+ү+у немесе ы+й+ұ+у
жүктеу/скачать 1,6 Mb. Pdf көрінісі
|
10-9-PB
| і+й+ү+у
немесе ы+й+ұ+у деген дыбыс тіркесімін білдіретін қабілеті жоқ. Сондайақ біз қазақ тілінде еріндік дауыстылардың үндестігі жоқ деп, бар болса да, әлсіз деген жасанды ереже шығарып алдық та, ү, ұ, ө дыбыстарының сөздің екінші, үшінші буындарында айтылып жазылатынын мүлдем жоғалтып алдық және ұ мен ү дің у дауыссыз дыбысының алдында айтылыпестілсе де, ( бұу, сұу, көрүу, бөлүу) жазбайтын, демек, айтпайтын болдық. Сонымен, жасанды ережелердің “ылаңының” ( лаң емес) кесірінен тілдің дамуымен қатар біртіндеп жойылатын (орыс тілі ғалымдары солай дейді), әлде біртіндеп айқындалып, нақтыланатын дыбыстар ма екен, кім білсін (арнайы зерттеуді қажет етеді), әйтеуір, “қазырғы” қазақ тіліндегі сөз мағынасын ажыратуда өзіндік рөлі зор ә, ы, і, ұ, ү, ө секілді төл дыбыстарымыздың сөздің әртүрлі орнында (позициясында) қолданылуын мүшкіл халге жеткіздік. Әрине, бұл – ұлттық тілдің орыс тіліне мүлде ұқсамайтын өзіндік “қадырын” ( қадір емес) ақырындап жою арқылы түбірімен өзгертуге бағытталған ISSN 2411-8745 Number 1 (2016), 35 - 44 ҚазХҚжӘТУ ХАБАРШЫСЫ «ФИЛОЛОГИЯ ҒЫЛЫМДАРЫ» сериясы 41 жымысқы саясаттың жемісі екені рас. Түпкі мақсатын орыстандыру деп түсіну керек. Әйтпесе, ғалымдардың айтуынша, қазақтың төл сөздерінің 50 пайызының басында және өте көп сөздің құрамында кездесетін, аса белсенді (актив) қолданылатын қ дыбысының ықпалын әлсірету үшін, тіліміздегі сөз мағынасын өзгертуге еш әсері жоқ һ дыбысәрпі мен қазақ сөздерінде ах, ух деген секілді біренсаран одағайларда ғана айтылатын жүктеу/скачать 1,6 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|