Арнайы педагогика
жүктеу/скачать 3,1 Mb. Pdf көрінісі
|
Арнайы педагогика кітап
| уақытша интеграция,
бұл формасында арнайы топтың барлық тәрбиеленушілері психикалық дамуындағы және сөйлеу тіліндегі ерекшеліктерге қарамастан айына екі рет тәрбиелік шаралар бірге ұйымдастырылады; - ішінара интеграция, жалпы білім беру стандартын игеруге қабілетсіз балаларды 1-2 баладан жалпы топтарға күннің жартысын бірге өткізулеріне жағдай жасайды; - аралас интеграция, психикалық, дене және сөйлеу тіліндегі ерекшеліктері қалыпты бала дамуымен сәйкес келетін 1-2 бала жалпы топтарда арнайы педагогтың көмегімен тәрбиеленеді; - жалпы интеграция барысында есту қабілеті бұзылған балалар жалпы топтағы балалармен қатар тәрбиеленеді; - мектепке дейінгі аралас топтар, барлық балаларға арналған топта (1-2 бала емес, 4-5 баладан құрылған аралас топ) екі тәрбиеші ғана емес, арнайы педагог (сурдопедагог) та жұмыс жасайды. Естімейтін (саңырау) балалар жалпы білім беру бағдарламасын арнайы (коррекциялық) мектебінде білім алады. Білім алу барысы үш сатыға бөлінеді: 1-ші сатысы – бастауыш білім (нормативтік ұзақтығы оқу пәндеріне байланысты 4 жыл немесе дайындық сыныбын қоса есептегенде 5 жыл); 2-ші сатысы – негізгі жалпы білім (нормативтік ұзақтығы 6 жыл); 3-ші сатысы – орта (толық) жалпы білім (нормативтік ұзақтығы 2 жыл). Бірінші сыныпқа 7 жастан бастап қабылданады. Мектепке дейінгі балабақшада тәрбиеленбеген балалар дайындық сыныбынан өтеді. Сынып оқушыларының толымы 6-8 оқушы. Мұғаліммен белсенді қарым- қатынасқа түсу мүмкіндігіне байланысты сыныптағы парталар дәстүрлі жағдайдан тыс қатар-қатарға қойылмайды, барлық балалар мұғалімнің сөйлеуін меңгеру үшін парталар «П» әрібі сияқты немесе дөңгеленіп орналасады Арнайы мектептің осы түрінде кешенді түрдегі кемшілігі анықталған саңырауларға (ақыл-ой дамуы кешеуілдеген саңыраулар, ПДТ саңыраулар) арналған сыныптар болады. Мұндай сыныптардағы оқушылардың толымы 5 оқушыны құрайды. 144 Қазіргі сурдопедагогикада саңырауларды оқытудың екі жүйесі (билингвистикалық оқыту жүйесі және сөйлеу тілі арқылы оқыту) қолданылады. Скандинавия, Ұлыбритания, Швейцария, Канада, АҚШ және т.б. шет елдерде қолданылатын саңырауларды оқытудың билингвистикалық жүйесі өзінің тиімді жақтарымен танымал. Билингвистикалық оқыту жүйесі арнайы білім беру процесінің құралдарын қолдануда бір тектілік, ұқсастық, яғни сөйлеу тілі мен ыммен сөйлеуді қатар қолдануда басшылыққа алынады. Ымдық-дактильдық сөйлеуі – есту қабілетінен айырылған тұлғалардың өзара қарым-қатынасқа түсу тілі. Ыммен сөйлеу тілінің лексикалық және грамматикалық заңдылығы ымның семантикалық бірлігіне негізделіп, оның функционалдық белгілері арқылы анықталады. Саңырауларды оқытуда ыммен сөйлеуді қолданудың тиімділігі: - педагогтар мен оқушылар арасындағы коммуникативтік кедергілерді қалыпқа келтіру; - балалар мен ересектер арасындағы сенімділікті тудыру; - оқу-тәрбие процесінің эмоциялық жағын құру; - оқу материалы бойынша ақпараттың көлемін кеңейту; - оқу материалы бойынша ақпаратты таратудың жылдамдығы; - оқушылардың қабылдауын дамыту; - жалпы білім беру бағдурламасын толық көлемде игеруге мүмкіндік жасау. Сөйлеу тілі негізінде саңырауларды оқытудың коммуникативтік жүйесі ХХ ғасырдың 50- ші жылдары Совет одағының оқымысты сурдопедагог, профессор С.А. Зыкованың басшылығымен құрылған. Қазақстан Республикасындағы есту қабілеті бұзылған балаларға арналған алғашқы мектеп 1931 жылы Қазақ ССР Министрлігінің бұйрығымен Алматы қаласында ашылды. Есту қабілеті бұзылған балаларға білім беру ісі күрделі және қиын жолдарды басынан өткізді. Ал қазіргі кезде есту қабілеті бұзылған балаларға арнаулы білім беретін мектеп-интернаттардың материалдық базасы толықтырылуда, жаңа заманға сай оқытудың құралдарымен, есту аппаратары және басқа да құралдармен қамтамасыз етілуде. Арнаулы мектепте жүргізілетін тәрбие жұмыстары балалардың жеке ерекшеліктерін танып білуден басталады. Есту қабілеті бұзылған балалардың компенсаторлық мүмкіндіктеріне байланысты арнаулы мектептің педагогикалық ұжымы балалардың қоғамға деген қажеттілігін тәрбиелеуге бағытталған. Сонымен қатар есту қабілеті бұзылған балаларды еңбекке тәрбиелеу, кәсіби еңбекке баулу жұмысы басты мақсат болып табылады. Сөйлеу тілі негізінде саңырауларды оқытудың коммуникативтік жүйесінің негізгі қағидалары: 145 - қарым-қатынасқа түсудегі қажеттіліктің пайда болуы мен дамуы ұйымдасқан түрлі педагогикалық әрекет арқылы жүзеге асады; - белсенді сөйлеу тілін қалыптастыруда дактиль тілінің тиімділігі жоғары, ауызша және жазбаша сөйлеуге үйретудің мүмкіндігі жоғары (алфавиттегі әрбір әріпке сәйкес саусақтардың қозғалысы, олардың жағдайлары беріледі). Л.П. Носкованың зерттеулерінде жүктеу/скачать 3,1 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|