61
қолдану арқылы қаржылық-экономикалық мазмұнды мәтінді есептерді
шығаруға болады. Бұл тақырыпты оқытуда математикада шешуді қажет ететін
әртүрлі нақты жағдайлар жиі сипатталады. Оларды шығару барысында
математикалық тіл, әртүрлі математикалық ережелер қолданылады және
математикалық модельдер құрастырылады.
Көптеген нақты жағдайлар арифметикалық әдіспен шығарылады. Ал
көптеген қолданбалы мәтінді есептерді алгебралық әдіспен, яғни теңдеулер
құрастыру арқылы шешуге болады.
Мәтінді есептерді алгебралық әдіспен шығару барысында мынадай
алгоритм қолданылады [139, б.217]:
1) ізделінді шаманы немесе бірнеше шамаларды
x, y, z
.... әріптермен
белгілейді;
2) берілген шамалар мен ізделінді шамалар арасындағы байланыс
орнатылады;
3) теңдеу мен теңсіздік немесе теңдеулер жүйесі жалпы айтқанда
математикалық модель құрылады;
4) құрылған теңдеу мен теңсіздік, теңдеулер жүйесі шығарылады;
5) шыққан есептің жауабы есептің шартымен салыстырылады.
Қолданбалы мәтінді есептерді математикалық модельдеу әдісімен
оқушылармектеп бағдарламасында кездеседі. Дегенмен, мұғалімдер әлі де
математикалық модельдеу ұғымына басты назарды аудартпаса да, мектеп
математика курсында оқушы қолданбалы есептермен және олардың
математикалық модельдерімен бетпе-бет келеді. Математикалық модельдеу
әдістерін меңгеру оқушылардың математикалық білімдерін жүйелеуге, олардың
математикалық әдістердің практикалық маңыздылығы туралы түсініктерін
дамытуға, математика мен басқа ғылымдардың тығыз байланысын түсінуді
қалыптастыруға, зерттеу құзыреттілігін дамытуға ықпал етеді [140].
Оқытудың қолданбалы бағыты оның мақсаттарын, мазмұны мен
құралдарын математика мен практика арасындағы мақсатты, мазмұнды
жәнеәдістемелік байланыстарды жүзеге асыруға бағыттауды қамтиды. Сонымен
қатар, оқушылар математикалық модельдеу үрдісінде оқуда және өмірлік
жағдайларда қолданылатын білім, білік және тәжірибе жинақтайтын болады [72,
б.67].
Осындай математикалық модель құру арқылы деңгейлік есептерді шығаруға
болады. Деңгейлік есептердің көбінде
А
деңгейіне шығарылу жолы оңай,
В
деңгейіне
А
деңгейге қарағанда сәл күрделірек есептер ұсынылған. Мұндай
есептерді шығаруда сыныптағы қабілетті оқушылардан басқа кейбір оқушыларға
тапсырманы орындау барысында жан-жақты әрі нақты көмек қажет болады.
Достарыңызбен бөлісу: