Ғылым министрлігі


Қызға шаһар сыйламайды бүгінде



Pdf көрінісі
бет29/56
Дата10.12.2023
өлшемі2,15 Mb.
#135602
1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   ...   56
Байланысты:
Адилова Қабылдау стилистикасы

Қызға шаһар сыйламайды бүгінде... 
Саламатхан, сен шыққанда баққа
Мен,
Жақын барып:
«Сұлтан ием, дат!» дер ем. 
Сентенция арқылы сөз өнерін субъективті бағалаудың мысалы ретінде 
Қадыр Мырза Әлінің өлеңін алуға болады:
Адам егер болмаса, ездің бірі, 
Сұлулыққа түседі көздің қыры

Дүниеде ғаламат екі нұр бар: 
Күннің нұры
Және де сөздің нұры. 
Ақын бола бермейді мыңның бірі

Мұны айтуға болмай жүр сынның қыры. 
Сөздің нұры түседі 
Ре
по
зи
то
ри
й
Ка
рГ
У


47 
Жүрегіңнің 
Түкпіріне 
Түспейтін күннің нұры. 
Екі шумақ өлеңде төрт сентенция бар. Олардың әрқайсысын басқа 
мәнмәтінде жұмсап, сөз өнері, сөз әсері туралы ұзақ толғаныстың кіріспесі, 
бөліктерін байланыстырушы когерент немесе қорытындысы ретінде 
қолдануға болады.


Ретроспекция мен проспекция
санаттары 
Көркем мәтіндегі 
ретроспекция мен проспекция
санаттары кеңістік 
және уақытпен тығыз байланысты болғандықтан, зерттеушілер оларды 
дисконтинуум
деп те атайды [17:105]. Себебі бұл санаттар оқиғаны баяндау 
барысында бұрын болып кеткен нәрсені еске түсіру немесе алдыда болатын 
жайттарға сілтеу арқылы оларды өзектендіріп, жалпы мәтін мазмұны үшін 
маңызын көрсетеді. 
Ретроспекцияны
екі жақты қарастыруға болады, яғни автор тарапынан 
мәтіннің өзінде вербалды түрде берілген 
объективті ретроспекция
және 
шығарманың мазмұнын толық түсіну үшін оқырман жадында қалып 
отыратын 
субъективті ретроспекция.
Мысалы, О. Бөкеевтің «Қайдасың, 
қасқа құлыным» повесінің атауы, соңғы абзацы оқырманның мәтіндегі 
барлық оқиғаларды еске түсіріп, бір-бірімен байланыстыруы нәтижесінде 
ғана түсінікті болады. Ал Қ. Жұмаділовтің «Соңғы көш» роман-
дилогиясындағы мына бір баяндау автордың объективті ретроспекциясы: 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   ...   56




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет