1-лекция. Саясаттану ғылым және оқу пәні ретінде жоспары
жүктеу/скачать 1,06 Mb. Pdf көрінісі
|
саясаттану лекция
| қҧқықтық концепциясы
кеңiнен тараған. Олар саясат, мемлекет, қҧқық, ең алдымен адамның табиғи қҧқығының ӛнiмi деп санады. Оған мысал, Спиноза, Т.Гоббс, Ж.Ж.Руссо, Кант ӛкiлi болып табылатын «қоғамдық келiсiм» теориясы болады. Бҧл теорияның негiзгi мәнi саясат әрбiр адам ӛмiрге келгеннен берiлетiн негiзгi қҧқықтарды - ӛмiр сҥру, бостандық, жеке меншiктi қорғау деп тҧжырымдауы. Қазiргi заманғы әдебиеттерде саясат теориясының қҧқықтық тҧжырымы керiсiнше берiледi. Олар қҧқықты саясат ӛнiмi, оны таратудың негiзгi қҧралы, тҧрақты саяси тәртiп қҧру тәсiлi деп есептейдi. Қҧқық тiкелей мемлекетпен жасалынады және саяси ерiк пен мемлекеттiк мақсатқа негiзделiнедi. 4. Саясат идеологиямен де тығыз байланысты. Идеология таптардың ең алдымен экономикалық, әлеуметтiк т.б. мҥдделерiнiң теориялық кӛрiнiсi. Сондықтан да идеология экономикалық-әлеуметтiк т.б. саясаттардың iске асырылуындағы идеялық қҧрал болып есептелiнедi. Идеологиядан бас тарту саясаттың қҧнсыздануына алып келеді. Идеология саяси іс әрекеттердің теориялық негізі. Сондықтан идеологиясыз саясат болмайды Сонымен бірге саясат халыққа идеологиялық тәрбие берудегі қҧрал болып есептелінеді. Ӛйткені оның қолында қоғамдық саяси теорияны жасау ҥшін барлық жағдай бар. Саясатқа бҧдан басқа да факторлар ықпал етеді, мәселен, географиялық, демографиялық, мәдени тарихи, ҧлттық салт дәстҥр, әлеуметтік психология т.б. Себебі олардың әрқайсысы белгілі бір тарихи кезеңде саясатты айқындаушы факторлардың біріне айналуы мҥмкін. Саясатты, сонымен бірге ӛнер деп қарастыру керек. Ӛйткені саясаттың объектісі де субъектісі де адам. Сондықтан саясаттың сапасы, деңгейі, тиімділігі, сауаттылығы, әрі қуаттылығы кӛп жағдайда саясаткердің, ел басшысының, сайып келгенде жеке адамның қабілетіне, мәдениеттілігіне, білімділігіне, тапқырлығына, іскерлігіне тәуелді. Демек, саясаттың 16 дҧрыс жҥргізілуі саясаткердің қоғамдағы барлық табиғи әлеуметтік мҥмк/індіктерді пайдалана білуімен, теориялық негіздер мен принциптерді қолдана алуымен, саяси шешімдерді қабылдауда шығармашылық батылдықты кӛрсете алуымен және оның қоғамның келешегін болжай алатын логикалық кӛрегендігіне байланысты. Саясат қоғамда ҥлкен ӛзгертуші, айқындаушы кҥшке айналуы ҥшін ол қоғам дамуының негізгі заңдылықтарына сҥйенуі қажет. Ол заңдылықтар ғылым арқылы айқындалады. Сондықтан да саясат ғылымға негізделуі керек, яғни саясат ғылыми болуы тиіс. Саясат қоғамдық даму заңдылықтарына негізделінеді. 1. Саясат пен мораль- адамдардың тәртібін реттейтін ӛзіндік тәсіл. 2. Саясат пен моральдың арақатынасы тікелей алғанда саяси режимге тәуелді болады. 3. Саясат пен моральдың айырмашылығы: саясаттың шиеленістілігі; саясат кҥшке сҥйенеді; мораль ар-ҧжданға арқа сҥйейд. жүктеу/скачать 1,06 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|