Педагогикалық жағдаят әдісінің өзіндік мәні бар. Кез келген
педагогикалық жағдаят ең алдымен шығармашылық әрекет болып есептеледі.
Себебі ол көптеген педагогикалық сұрақтарды, шешімдерді таңдап алуды қажет
етеді.
Қоғамдық пікір . Тәрбиешінің балаларға қоятын талабы ең алдымен
ұжымның талабы екендігін түсіндіру керек. Ал ұжымның талабы жалпы
қоғамдық пікірдің көрінісі болып табылады. Сондықтан ұжым жағдайында іс -
әрекетті ұйымдастыру және мінез-құлықты қалыптастыруда қоғамдық пікірді
туғызу негізгі әдістің бірі болып табылады.
Мінез-құлық пен іс-әрекетті ынталандыру әдістері. Ынталандыру әдістері
оқушылардың қылықтары мен іс-әрекеттерін
қуаттау немесе айыптау, олардың жағымды қылықтарын мадақтау, ал теріс
қылықтарын тежеу мақсатында қолданылады.
Мадақтау оқушылардың тәртібін, міне-құлқын бағалап және көтермелеп
отыруда педагогикалық ықпал етудің тиімді жолы болып табылады. Мадақтау
әдісі арқылы оқушы өзінің мінез-құлығының қандай болуы керектігін түсінеді,
өзінің бойындағы жағымды мінез-құлықты дамытып, өз ісінің дұрыстығын
көріп, өзіне сенімділігі артады. Мадақтаудың түрлері: мадақтау, мақұлдау,
алғыс айту, мақтау, сыйлық беру.
Жазалау баланың жағымсыз мінез-құлқы мен іс-әрекетінің теріс екендігін
түсіндіру және оқушының ұжым алдында жасаған қылмысына айыпты екендігін
ұғындыру және істеген теріс іске қынжылатындай мақсатын көздейді.
Жарыс – мектеп жағдайында мінез-құлық пен іс-әрекетті ынталандыру
әдісі. Жарыс әлеуметтік-психологиялық фактор ретінде жастардың бір- бірімен
еңбектегі, спорттағы, өнердегі табыстарын көрсету үшін қолданылады. Жарыс
оқушының іс-әрекетіне жаңа серпін, жаңа ой-сезім және баланың өзіне жаңа
талап қоюына мүмкіндік туғызады.