В — синапстық көпіршіктердің құрылысының схемасы: а — холинергиялық (ашық); б — адренергиялық; е — пуринергиялық; г — пептидергиялық (Л .Д . Марки на бойынша); Г — аксодендритті синапстың электронды микрофотографиясы (И.Г. Павлованың препараты). 1 — аксосомалықсинапс; 2 — аксодендритті синап- стар; 3 — аксоаксондық синапс; 4
— дендриттер; 5
— дендритті тікенектер; 6
— ак сон; 7 — синапстық көпіршіктер; 8 — пресинапстық мембрана; 9 — постсинапстық мембрана; 10 — синапстық қуыс; 11 — постсинапстық тығызданулар бөлігі ретроградтык тасымалдың көмегімен перикарионға түсіп, лизосома-
лармен ыдыратылады; 4) нейромедиатордың молекуласы постсинапстык
мембранадағы рецепторлык бөліктерімен байланысады, бұл постсинапстык
мембранада; 5) молекулярлык өзгерістердін пайда болуына әкеледі, ал ол, өз
кезегінде; 6) иондык каналдың ашылуына және козу немесе тежеу реакция-
ларын камтамасыз ететін; 7) постсинапстык потенциалдың түзелуіне әкеледі;
8) нейромедиатордың саңылаудан әкетілуі, оның ферменттің көмегімен ыды-
ратылуы және арнайы тасымалдауышпен кармалуы жолымен орындалады.
Электрлік немесе электротониялык синапстар сүткоректілердің жүйке
жүйесінде, баскалармен салыстырғанда, сирек кездеседі. Мұндай синапстар-
дың аймағында көршілес нейрондардың цитоплазмалары иондардың бір
294 10-Тарау. Жүйке тіні
1 0 .1 7 -сур е т. Синапстық көпіршіктердің синапстағы циклдік өзгерістері (Г. Р. Но- бак, Н. Л. Стромингер, Р. Дж. Демарест бойынша): I — жүйке талшығы; II — си напс; III
— пресинапстық бөлігі. 1 — микротүтікшелер; 2 — миелинді қабықша; 3 — қайтадан синапстық көпіршіктер пайда болатын цистерналардың қалыптасуы;
