Оқулық Екінші басылымы Қазақстан Республикасы Білім министрлігі

Лксономстриялық осьтсрді қалауымызша
40-С5г’рсттсгідсй 
жүргізсйік. 
Бүрмалану
Л —
і 
1 
3
көрссткіштсрі 
и
=ч 1 , 
V
= - және и> = —
болсын. 
Л
нүктесінің абсциссасы 4-ке тең, 
оны бүрмалану көрссткішіне көбейтсміз. Со- 
нда 
и - х =
1 - 4 = 4 болғандықтан, 
О'
нүктссінсн бастап өзара тсң 4 кесінді салып,
А'
л
нүктесін аламыз. 
А 'х
нүктесі арқылы 
у
осіне 
параллель 
түзу 
жүргізіп, 
оған
V 
* 
у
= - * 8 = 4 кесінді саламыз. Сонда
А '
2
нүктесі алынады. 
А \
нүктесі арқылы 
г'
осіне параллель түзу 
жүргізіп, оның бойына и> • 
2
= - • - = 1 кесінді салып, 
А'
нүктесін аламыз. 
В
нүктесінің абсциссасы нөлге тең. Сондықтан 
О'
нүктесінен бастап 
у'
осіне 
V • у
= 
• 4 = 2 кесінді салып, 
В'г
нүктесін аламыз. 
В '2
нүктесі арқылы 
т!
осіне параллель түзу 
жүргізіп, оған и> • 
ъ
= — • 2 = 3 кесінді салып, 
В'
нүктесін ала-
мыз. 
А '
және 
В'
нүктелерін түзу кесіндімен қосу керек. Сонда 
алынған 
А 'В '
кесіндісі 
АВ
кесіндісінің аксонометриясын береді.
Проскциялау бағыты проскция жазықтығына перпсндикуляр 
болса, аксонометрия тік бүрышты дсп аталады. Тік бүрышты ак- 
сономстрия үшін 
5
X Я '. Егер проекциялау бағыты проскция 
жазықтығына 
псрпендикуляр 
болмаса, 
аксономстрия 
қиғаш
бүрышты деп аталады. Жалпы жағдайда 
и 
* V *
и> болуы мүмкін. 
Аксонометрияның 
и
= 
V
=
болатын 
жеке 
түрін 
изо-
мстрия дейді 
(«изометрия» грек сөзі, қазақшаға аударғанда 
«бірдсн 
өлшем» 
дсгсн 
мағына 
бсреді), 
ал 
бүрмалану 
көрссткіштсрінің сксуі езара тсң жәнс олар үшіншісіне тең бол- 
майтын түрін димстрия дсп атайды («димстрия» грек созі, «екі
өлшсм» дсгенді білдірсді).
Аксономстриялық проскциялар жазықтығының натурал жүйегс 
қарағандағы орналасуына жәнс проскциялау бағытына байланыс- 
ты аксонометрияльіқ осьтсрдің 
( х \ 
у
 
және 
і')
арасындағы 
бүрыш әр түрлі болуы мүмкін, оларға сшқандай шск қойылмай- 
ды. Тік бүрышты аксонометрия үшін м2+ 
у 2+
н>2= 2 болады. 
Сондықтан 
бүрмалану 
көрссткіштсрінің 
ексуін 
қалауымызша 
тағайындауға болады. Осы айтылғандардан аксономстрияның өтс 
көп скснін аңғарамыз. Біз олардың скеуімен ғана танысамыз. 
Олар — 
пхік бүрышты изометрия
мсн 
қигаш бурышты фроп
- 
тсиіь 
димстрия
.
45

Ж атты ғулар 
ш .
1. Аксономстриялық осьтердің бағыттарын жөне бурмалану 
көрсеткіштерін қалауыңша алып, 
АВС
үшбурышының /1(1; 5; 4); 
2?(4; 1; 0); С(6; 3; 
5)
аксонометрнясын салу ксрск.
2. Тік бүрышты аксономстрияның абсцисса және ордината осьтсрі 
бойынша бүрмалану көрссткіштсрі 
и
** 0,6 жәнс' V * 0,8 болсын. 
Аппликата осі бойынша бүрмалану корссткішін анықта.

жүктеу/скачать 20,14 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: