Оқулық Екінші басылымы Қазақстан Республикасы Білім министрлігі


СЫЗБА СЬІЗЫҚТАРЫНЫҢ ТҮРЛЕРІ



Pdf көрінісі
бет6/217
Дата26.12.2023
өлшемі20,14 Mb.
#143407
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   217
Байланысты:
b1833

8 4. СЫЗБА СЬІЗЫҚТАРЫНЫҢ ТҮРЛЕРІ
Сызбада 9 түрлі сызық қолданылады. Олардың төртеуі түтас, 
ал қалған бесеуі түтас емес сызықтар.
9


4 *
а)
*)
$
* )
*)
мсн
және
4-сурст
байла-
1* Тұтас жуан 
негізгі сызық (4 
,а-
сурст). Егер бұл сы-
зықтың жуандыгын
« (латын әрпі) деп
белгілссек, онда 

ксскіннің 
мөлшсрі
күрделілігінс
сызбаның 
пішіміне (пішімдср 
туралы кслссі бапта 
айтылады) 
нысты 0,5 мм-дсн 
1,4 
мм-ге дейінгі
аралықта алынады. Бір сызбадагы сызықтардың жуандықтары бірдсй
болуга тніс. Түтас жуан негізгі сызық сызбада көрінетін сызықтарды 
бастыра жүргізу үшін қолданылады.
2. Тұтас жіңішке сызық (4,ө-сурет). Оның жуандыгы негізгі 
сызықтың жуандыгынан екі-үш ссе жіңішкс болады. Бүл сызықтың 
сызбада қолданылатын орындары көп, соның бастыларын гана атап 
өтелік. Шыгару және өлшем сызықтары, проскция осьтсрі, кемскші
түрғызу сызықтары, қима мен тілікті сызықтау (штрихтау) түтас 
жіңішкс сызықпсн жүргізіледі.
3. Тұтас жіңішке іркісінді сызық (4,6-сурет). Жуандыгы тұтас
жіңішкс сызықтың жуандыгындай болады. Үзын үзу сызықтарын 
көрсету үшін қолданылады.
4. Тұтас ирек сызық (4,в-сурет). Жуандыгы түтас жіңішке 
сызықтың жуандыгымен бірдей. Үзу сызықтары үшін және тілікті 
көріністсн бөлу үшін қолданылады. Ирек сызық сызу аспаптарының
көмсгінсіз, қолдан жүргізілсді.
5. Үзілме сызық (4,г-сурет). Сызық бөліктерінің ұзындығы 2мм- 
дсн 8 мм-ге дейінгі аралықта, ал олардың ара қашықтықтары 1 
мм-дсн^2 мм^с, дсйінгі аралықта алынады. Бұл сызықтың жуандыгы
да ^з "‘
2
^ 5~кс тсң болады. Үзілмс сызық сызбада көрінбсйтін сы-
4 1 *
‘ 
2
зықтарды кескіндеу үшін қолданылады.
6. Жіңішке нүктелі үзілме сызық (4,д-сурст). Бүл сызықтың
жуандыгы да (-...-) 5-кс тсң болады. Сызық бөліктсрінің үзындыгы
5 мм-дсн 30 мм-ге дейінгі, ал аралықтары 3 мм-ден 5 мм-гс дсйінгі
аралықта алынады. Нүктс бөлік аралықтарының дәл ортасына
қоиылады. ЖІңішкс нүктслі үзілмс сызық, үзілме сызық сияқты,
бөліктсрінсн басталып, бөліктсрімсн аяқталады жәнс бөліктсрімсн
қиылысады. Сызбаның осьтік және цснтрлік сызықтары осы сы- 
зықтмң көмсгімсн көрсетілсді*
10


7. Жуанлатылған нүктелі үзілме сызық (4,тұтас нсгізгі сызықтың жуандығмнлн 1,5—2 ссс жіңішкс болады.
Бөліктерінің ұзындықтары 3...8 мм, ал олардың аралықтары 3...4' 
мм болады. Шынықтырылатын жөне қапталатын беттерді жуанда- 
тылған нүктслі үзілме сызықпен көрсетеді. Бүл сызықты қиюшы
жазықтықтын алдындағы нөрсе бөлігін кескіндеу үшін де пайдала- 
нады.
8. Жіңішке қос нүктелі үзілме сызық (4,ж-сурст). Жуандығы
түтас жіңішкс сызықтың жуандығымсн бірдей болады, яғни (^...-)
х-ке тсн. Ьөліктерінің үзындықтары 5...30 мм, олардың аралығы 
4...6 мм болады. 1-суреттегі бүгу сызықтарын қара, олар жіңішкс 
қос нүктелі үзілме сызық түрінде жүргізілген.
9. Үзік сызық (4,д-сурет). Сызбада қиюшы жазықтықтардын
орындарын көрсеткенде пайдаланылады, сондықтан оны қима сы-
зығы дсп тс атайды. Жуандығы (1 ... 1,5) 
5
-ке тсң болады. Бүл
сызық скі бөліктсн түрады, боліктсрінің аралығы қимасы нсмссс
тілігі бсрілстін нәрсснің сәйксс өлшсміне байланысты. Бір бөлігІнің 
ұзындығы 8...20 мм-ге тең.
Сызбаны безсндіру үшін сызықтардың түрін дүрыс пайдаланудың 
және олардың үзындықтарын, жуандықтарын сақтаудың маңызы 
аса зор. Өр түрлі сызықтарды әр түрлі қарындашпсн жүргізгсн 
тиімді. Мысалы, жіңішкс сызықты 
Т
(немссс 
Н)
таңбалы, ал нсгізгі 
сызықтарды 


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   217




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет