Б а л а ш т ү с І п қ а л и е в дерматовенерология ОҚулық

трепонеманы табу және серологиялық зерттеу нәтижелерінен 
қойылады.
 
Серологиялық реакция сифилис диагнозын анықтайтын ең 
бағалы әдіс және емнің тиімділігін және жазылғанын анықтайды. 
Серологиялық 
реакциялар 
қолданылатын 
антигенге 
байланысты трепонемалы және трепонемалы емес деп екіге 
бөлінеді. Трепонемалы емес тесттер антидене-реагиндерін 
анықтауға негізделген. Бұл реакцияларда антиген ретінде 
кардиолипинді антиген, жануарлар тектес жоғары деңгейде
тазартылған липоидты компоненттерден тұратын қоспа: 0,03% 
кардиолипин; 0,27% лецитин, 10% холинохлорид ерітіндісіндегі 
0,9% холестерин. Трепонемалы емес тесттерге кардиолипинді 
антигендерімен 
комплемент 
байланыстыру 
реакциясы, 
кардиолипинді антигендерімен микропреципитация реакциясы, 
плазмадағы реагиндерді тез анықтау реакциясы, реакция VDRL 
және т.б. қолданылады.
Трепонемалы 
емес 
тесттерде 
бозғылт 
трепонеманың 
клеткалық қабырғасының кардиолипинді компоненттеріне қарсы 
бағытталған антидене реагиндерін анықтайды. 
Реагинді 
антиденелер 
қан 
сарысуында 
немесе 
қан 
плазмасында тек қана сифилисте болып қоймайды, сонымен қатар 
дәнекер тіндер ауруларында (коллагеноздар), паренхиматозды 
органдардағы 
қабыну 
және 
деструктивті 
процесстерде 
(гепатиттер, бүйрек аурулары, онкологиялық процесстер), 
физиологиялық (менустрация, жүктілік) және патологиялық 
(тиреотоксикоз) жағдайларда болуы мүмкін.
Трепонемалық тесттер культуральды трепонемаға немесе 
патогенді бозғылт трепонемаға қатысты антигендерді қамтиды: 
трепонемалы антигенмен комплемент (РСКтреп) байланыстыру 
реакциясы, РИФабс-те бейарнамалы антиденелер сорбциялау 
үшін, бозғылт трепонемаларды иммобилизациялау реакциясы 
және 
барлық 
тікелей 
емес 
иммунофлюоресценцияның 
модификацияланған реакциялары. 
Бозғылт трепонеманың рекомбинантты генді инженерлі 
жолмен 
алынған 
антигенін 
пассивті 
гемагглютинация 
реакциясында (ПГАР), полистиролды планшеттің ұясының 

түбінде сорып жинақтау үшін (сорбция жасау үшін) 
иммуноферментті 
анализде 
(иммуноблоттингте) 
немесе 
иммунохроматографиялық анализде (қарапайым тез тесттер) 
қолданады. 
Трепонемалы 
тесттер 
организмнің 
сұйық 
ортасында 
трепонемарнамалы 
антиденелерді 
анықтауға 
көмектеседі, 
сондықтан оларды скрининг арқылы анықталған науқастарда 
диагнозы дәлелдеу үшін қолданады. Трепанемарнамалы антидене 
сифилиспен ауыратын және сәйкес ем алушыларда көп уақыт 
бойына бөлінеді, сондықтан трепанарнамалы тесттер емнің 
нәтижесін бақылауға қолданылмайды. 
Скринингтік 
тест 
ретінде 
стандартты 
антигенмен 
кардиолипин, холестерин, лецитин құрамды преципитация 
микрореакциясы қолданылады. Venereal Disease Research 
Laboratory (VDRL), жасаған реакция инактивтелген қан 
сарысуымен немесе жұлын сұйықтығымен жасалады.
RPR 
(rapid plasma reagin)
– көмірдің ұсақ дисперсиялы 
бөліктерін қосу арқылы преципитация реакциясын айқындылау 
қылатын VDRL антиген негізінде плазма реагиніне тез тест. Әдіс 
науқастың сарысуына немесе плазмаға қосқанда преципитаттың 
пайда болуына негізделген. Бақылау үшін алдын ала оң немесе 
теріс сарысулар алынады. Әдістің сезімталдығы 95%-ға жететін 
болса да, скрининг ретінде қолданылады да арнаулылығы 
артығырақ трепонемді реакциялармен дәлелдеуді қажет етеді: 
РИБТ (бозғылт трепонемнің иммобилизациялану реакциясы), 
РИФ 
(иммунофлюоресценция 
реакциясы), 
РПГА 
(гемагглютинация реакциясы).
Жазылғандығын бағалау үшін реагинді антиденелерді 
анықтаудың 
жартылай 
сапалы 
анықтаудың 
нәтижелерін 
пайдаланады: РМП-да антиденелердің титрінің төмендеуі, RPR 
немесе VDRL емделгеннен кейін жыл бойына 4 еседен артық 
төмендеуі ем тиімділігінің ең жақсы көрсеткіші болып есептеледі.
БТИР
(бозғылт трепонемалар иммобилизациялану реакциясы) 
сифилиспен 
ауыратын 
адамның 
сарысуында 
болатын 
иммобилизиндер типтес антиденелермен бозғылт тропенамалар 
дың қозғалмай қалуы феноменде негізделген. БТИР үшін антиген 

ретінде сифилистік орхит белгілері байқалатын сифилис, 
жұқтырылған көжектердің аналық без тіндерінен алынған 
бозғылт тропенемалар жүзгіндер пайдалынылады. Бозғылт
трепонемалар (антиген) науқастың қан сарысуымен қатынасқа 
түскенде (антидене) қимылдамай қалады, яғни олардың 
иммобилизациялануы байқалады. Реакция нәтижесін пайызбен 
бағалайды: БТИР бозғылт трепонемалар иммобилизациясы 51-ден 
100%-ге дейін болғанда оң, 31 ден 50%-ге дейін әлсіз (шамалы) 
оң, 21-30% деңгейінде күмәнді, 0-20% болса теріс деп 
есептелінеді.
Науқас адамның сарысуында иммобилизиндер, басқа 
антиденелерге қарағанда кештеу пайда болатындықтан, БТИР
РИФ – қарағанда кеш оң болады. Оның негізгі мақсаты – VDRL 
жалған оң нәтижелерін анықтау болып келеді. Бұл әсіресе, 
сифилис сыртқы көріністерсіз, тек ішкі мүшелер мен нерв 
жүйесін зақымдағанда маңызды болады. Жүкті әйелдерде жалған 
оң нәтижелерді анықтауда БТИР-дің маңызы ерекше. БТИР-дің 
арнайы емес оң нәтижелері саркоидозбен, қызыл жегімен, 
туберкулезбен, бауыр циррозымен және т.б. ауыратын 
науқастарда да байқалуы мүмкін. Дегенмен бұл ауруларда БТИР 
әлсіз (шамалы) оң болады және 100% ешқашан жетпейді. 
Антибиотикпен емделгенде БТИР нәтижесі теріс болады, 
сондықтан БТИР суда еритін антибиотиктермен емдеп болғаннан 
кейін 7 күн соң және дюрантты антибиотиктермен емдегеннен 
соң 25 күннен кейін жасалады.
ИФР
(иммунофлюоресценция реакциясы) – сезімталдау
реакция, 
сифилистің 
алғашқы 
серонегативті 
кезеңіндегі 
аурулардың 80%-да оң болады. Арнаулы көрсеткіштері бойынша 
ИФР сезімталдығы БТИР сезімталдығынан төмен, сондықтан оны 
техникасы айтарлықтай қарапайым болса да, БТИР-мен 
алмастыруға болмайды. Реакцияны бірнеше модификацияда
қояды: ИФР-10, ИФР-200 және ИФР-абс. (абсорбцияланған). 
ИФР-10 сезімталдау, ал ИФР-200 и ИФР-абс. арнаулылыға артық 
келеді. Реакцияның ұстанымы спецификалық антигеннің (бозғылт 
трепонемалар) науқастың қан сарысуымен (антидене) және 
антитүрлік флюоресцирлеуші сарысумен (адам глобулиніне 

қарсы, ультракүлгін сәулелерде жылтырайтын – флюоресцеин 
затымен көжек сарысуы) қосылуын қамтиды. Оң реакцияда 
люминсцентті 
микроскопта, 
бозғылт 
трепонемалар 
флюоресцирлеуші 
антиденелердің 
қоршауында 
қалатын 
болғандықтан, 
бозғылт 
трепонмалардың 
сары-жасыл 
сәуленулерін көруге болады. Сәуленулерді КСР-дағы сияқты 
плюстармен бағалайды. Оң реакцияны екі, үш немесе төрт 
плюспен белгілейді. 1+ плюс және сәулелену реакциясы теріс (-) 
болғанда реакцияны теріс деп есептейді. Екіншілік сифилисте 
РИФ барлық жағдайда оң болып келеді. Ол жасырын сифилисте 
әруақытта(99-100%), үштік және туа біткен сифилисте 95-100% 
жағдайда оң болады. 
Сифилисті анықтау үшін иммуноферментті анализді (ИФА) 
микропреципитация (РПМ) реакциясын немесе пассивті 
гемагглютинация реакциясымен (ПГАР) қолдануға болады. 
Арнай емнен кейін клиникалық-серологиялық бақылау үшін (ем 
тиімділігін анықтау үшін) РМП-ны сандық зерттеу ( реакцияның 
титрін динамикада зерттеу) жасауға болады. 

жүктеу/скачать 7,25 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: