Г. О. Устенова А. Ш. Амирханова
жүктеу/скачать 9,64 Mb. Pdf көрінісі
|
ТЭП Устенова Г.О
| сұйытылған көміркышкыл
газы С 02 экстракцисына (критикаға дейінгі), бөлме температурасында (28 °С жоғары емес) және кысымы 6,6—7,0 МПа үздіксіз экстракция кондырғысына негізделеді (16-сурет). Экстракциялык кондырғының негізгі элементтері болып көлденең орналаскан колонка, ол бірнеше ретпен косылған камералардан тұрады: камера 1 — сұйык С 0 2 шикізатты сулау, камера 2 — кысымның төмендеуі-шикізатты бұзу үшін; экстрактор 4, буландрғыш 5 — шрот- тан С 0 2 бөліп алу; камера 3 — қалған еріткіштен шротты бөліп алу және кысымның төмендеуі. Колона ішінде төменнен жоғары үздіксіз шикізат контейнерлері козғалады. Алдын ала ұсакталынған өсімдік шикізаты торлы корзинаға салынып, оны контейнерге орналастырады. Ен соңғысы камера 1-ге түседі, онда сүйык көміркышкыл газымен сіңіру жүреді. Қаныктырылған шикізат камера 2-ге ауыстырылады, онда кысымның төмендеуі жүргізіледі. Сұйытылған газ қысымның күрт өзгеруі нәтижесінде шикізатга агрегаттык күйін тез өзгертіп, сұйықтык кайнайды, осынын есебінен пропеллент аэрозол тәрізді шикізатты ұсак бөлшектерге бөледі. СО,буы циклон 3 аркылы шығарылады. Осындай жолмен ұсакталынған шикізат экстракторға ауыстырылады, онда шикізат пен карсы ағынды еріткіш бір-бірімен араласып жинағышта 15-ке түседі. Алынған сығынды фильтр 10 аркылы өтіп дистиллятор 12 түседі, ол жакган бу- лар конденсаторға 16 түсіп, экстракт периодты түрде төменгі вентиль арқылы іріктеледі. Өнделген өсімдік шикізаты экстракциядан кейін ка мера 5 түседі, онда шроттан сұйытылған С 0 2 газынын булануы жүреді. Шротта калған С 0 2 циклон 6 аркылы коденсатор 16 лактырылады, онда сұйықтықка қайта айналып материалға кайта түседі. Өсімдік шикізатын экстракциялау үшін батарея перколяторла- рын өзара жалғастыру аркылы колдануға болады. Экстракциялау ұсақталынған шикізаттан басталады, онда шикізат эксцельсиор немесе дезинтегратор ұсактағышы аркылы ұсакталып немесе вальцты, шар- лы ұсактағыш аспап аркылы жүзеге асады. Құрғак өсімдік шикізатын экстракторға салып, герметизациялап, баллоннан сұйық көміркышкыл газынын қысымын 6,0—7,0 МПа туғызып, жоғары жағынан 3—6 көлемде сұйык көміркышкыл газы беріледі. Шикізат кұрамындағы эсер етуші затка және шикізат касиетіне байланысты бөлме температурасын да 15 минут бойы 1,5-3 сағат түндырылады. Сығындыны фильтрден өткізіп, буландырғышка түсіреді, бөлме температурасында экстрагент буланады [32, 33, 34]. 52 Iтарау Контей- нерпврді жүктеу 16-сурет. Шикізаттың сұйытылған С 0 2газымен үздіксіз экстракциялау кондыр- ғысынын сызбанұскасы (түсіндірмесі мәтінде) |