Философия пәнінен қорытынды бақылау сұрақтары Ойлау мәдениеті. Көркемдік рефлексия

М.Хайдеггердің «фундаменталды онтологиясы» (Dasein)

жүктеу/скачать 1,06 Mb. Pdf көрінісі бет 20/63 Дата 29.12.2023 өлшемі 1,06 Mb. #144904

Бұл бет үшін навигация:

• Таным субъектісі
• Таным объектісі

22.М.Хайдеггердің «фундаменталды онтологиясы» (Dasein). Осыболмыс (Dasein)[өңдеу|қайнарын өңдеу] “Осыболмыс” (немісше "dasein", ағылшынша "being—here") Хайдеггер  бойынша адамды және адамның өмір сүру, бар болу үлгісін көрсететін арнайы  философиялық категория есептеледі. Неміс тілінде "Dasein" делінетін,  Хайдеггер өзі құрастырып жасаған бұл ұғымның тіке мағынасы "осында бар  болушы", "мұнда өмір сүруші" есептеледі. Хайдеггер бұл сөзді тіке адамға  қаратып қолданған. Оның адам болмысын осы ұғым арқылы айқындауы адам  болмысының дүниедегі басқа болмыстардан айқын өзгешелігі себебінен болды.  "Осыболмыс – болмыстың өзі үшін болатын болмыс". Хайдеггер тағы былай  дейді: "Осыболмыстың мәні оның ғұмырында.Субстанциябойында  көрнекіленген түрлі қасиеттер субстанцияның қалыптасуын іске асырған  қасиеттер емес. Бұл субстанция қарамаққа әу бастан орындалып қойылғандай  көрінгенімен, бұл қасиеттер түрлі жағдайда болмыстың түрлі мүмкіндіктерін  іске асыра береді. Сондықтан, біз Осыболмысты оның не нәрсе екенін айқындау  үшін емес, қайта оның бар екендікті білдіруі үшін қолданамыз."   23.Таным  философиялық мәселе ретінде. Әртүрлі философиялық  концепциялардағы білім мәнінің анықтамалары. Гносеологиядағы орталық ұғымдарға "таным субъектісі" мен "таным объектісі",  "білім", "таным" жатады.  Таным субъектісі деп белгілі бір мақсатқа  бағытталған танымдық қызметті атқарушыны айтамыз. Ол — бірдеңені танып,  білуге тырысушы. Ол адам немесетұтастайқоғам болуы мүмкін.  Таным  объектісі деп танымдық қызмет бағытталған нәрсені айтамыз. Демек, ол  танылушы,былайша айтқанда, кітап, молекула, атом, адам немесе тұтастай  табиғат болуы мүмкін. Таным объектісі материялық, дүние немесе рухани  құбылыс, сонымен катар субъектінің өзі де болуы мүмкін. Таным объектісі мен  субъектісі бір-бірінің мәнділігін шарттастырады:субъектісіз объект болмайды,  объектісіз субъект болмайды. Таным үдерісінде олар бір-біріне маңыз аларлық  ықпал етеді. Сонда танымдық қызмет субъекті мен объект қатынасы және  олардың өзара әрекеттесуі болып шығады. Бәрінен бұрын,  жүктеу/скачать 1,06 Mb. Достарыңызбен бөлісу: