«Арнайы педагогика» сериясы Серия «Специальная педагогика» №3-4 (30-31), 2012 Материалы круглого стола «Практика обучения и воспитания детей
жүктеу/скачать 1,59 Mb. Pdf көрінісі
|
33-31-PB
- Бұл бет үшін навигация:
- Г.М. Бреславтың
- П.П. Блонский
- Л.С. Выготский- дің
| Е.О. Смирнованың
[3] пікірі бойынша, айырмашылықтарға қарамастан балалық шақтың әр кезеңінде ерекше қасиеттер бар. 3-4 айда барлық сәбилер ересек адамды кӛргенде қуанады, бір жасқа таман ойыншықтармен ойнай бастайды, екі жаста сӛйлей бастайды және тағы басқа да кезеңцік қасиеттер. Автордың кӛзқарасы бойынша, бҥл ӛзгерістер кездейсоқтық емес, барлық балалар ӛзінің даму кезеңдерінде ӛмір жолдарының ерекшеліктерімен сипатталатын белгілі сатылардан, баспалдақтардан немесе кезендерден ӛтетін ӛмірлік заңдылықгарға сҥйенеді. Г.М. Бреславтың зертгеулері кӛрсеткендей, тҥлғаның қалыптасу кезеңі ӛте маңызды және бҧл кезеңсіз тҥлғаны тэрбиелеу тактикасы мен ғылыми тҥрде дәлелденген стратегия жҥзеге асуы мҥмкін емес. Мҥндай міндеттерді шешу ҥшін психикалық даму кезеңдерінің жалпы заңдылықтарын тудыру қажет, Автордың пікірі бойынша, баланың психологиялық даму кезеңі тҥлғаны қалыптастырудың жалпы зандылықтарына сҥйену қажет. 20-жылдары П.П. Блонский алғаш рет психологияда дағдарыс пен кезендері жайлы орнықты сҧрақтар қойды. Осыдан кейінірек, JI.C. Выготский, Д.Б, Эльконин, ЛИ Божович, А.И Леонтъева- ныц еңбектері даму кезендерін дағдарыстарын зерттеуге арналған. Л.С. Выготский ӛзінің «Жасерек- шелік мәселелері» атты фундаментальді еңбегінде кезеңділікті дагдарыс кезендері мен тҧрақтылық- тың ара катынасы ретінде ой-пікір қалыптастырады [4; 6]. Тҥтастай алғанда дағдарыс кезендері жастың тҥрақтылығынан елеулі ӛзгешеленеді. Л.С. Выготский- дің анықгауы бойынша дагдарыс кезендері бҧл баланың дамуындағы «қиысқан жолдар» [4]; Дагдарыс кезевдерінің сыртқы бейнесінде кӛптеген ерекшеліктер бар: біріншіден - белгісіздік, тҥсінбеушілік. Дағдарыстың басталуы мен аяқталуын анықтауға ӛте қиын. Екіншіден - дағдарыс кезеңдерінде даму жағымсыз «қирататын сипатта» болады. Бала бҥл кезеңде алған әсерлеріне қарағанда, керісін- ше, бала бҥрын меңгерген іс-эрекет ережелерін орындамайды, сыртқы ортамен қарым-қатынастың қиын тҥрлері бҥзылады, жақсы кӛретін ойыншықтары мен заттарына қызықпайды жэне т.б. іс- әрекеттері мен қасиеттерінен айырылады. Ҥшіншіден - бҥл кезендерде баланың барлық психикасы ҥнемі кҥрт, қарқынды ӛзгереді. Тӛртіншіден, дагдарыс кезеңдерде эр баланың іс-әрекеті бейнеге айналады. Дагдарыстар эр балаларда әртҥрлі ӛтеді: біреусінде, жағымды бірте-бірте болса, екіншісін- де мҥлде керісінше болса, басқаларында ӛте жағымсыз болады. Дегенмен, дағдарыс кезенде тәрбиелеудің кейбір қиыншылықтары эрбір баланың ӛзіндік қасиетгеріне сай пайда болады. «Қиынға ҥшырайтын тэрбиелеу» жэне даму кезеңінің жағымсыз сипаты дагдарыс белгілерінде кездеседі. Тҥрақты кезендерді жағымсыз жағдайлардан айыра білу ӛте маңызды, белгілі бір уақытта ересек адамның іс-әрекет тәсілдері мен пайда болу себептерінің айырмашылығы елеулі орын атқарады. жүктеу/скачать 1,59 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|