А.Ә. Ниязғалиева, Г. Г. Тҧрғаналиева


-Ма, -ме, -па, -пе, -ба, -бе



Pdf көрінісі
бет111/200
Дата06.01.2022
өлшемі1,37 Mb.
#14641
1   ...   107   108   109   110   111   112   113   114   ...   200
Байланысты:
Ниязгалиева А., Турганалиева Г. Қазақ диалектологиясы

-Ма, -ме, -па, -пе, -ба, -бе жұрнақтары етістіктен есім тудыру 
үшін жұмсалады.  
Ҧшпа.  Шың,  биік  жер.  Біздің  жақта  ұясын  ҧшпаға  салатын 
құстар кҿп (Орал, Чап.). 
Су болса, түсіп ҿлейін, 
Ҧшпа болса, ұшып ҿлейін (Гур., Маң.). 
Теппе. (Гур., Маң.). Саты, баспалдақ. 
Шаппа. Бҽкі. Апа, шаппаңды қалтаңа салып ал (Орал, Жҽн.). 
Қоспа.  (Сем.,  Аяг.).  Бірнеше  дҽмді  тағамның  қосындысынан 
жасалатын тағам аты. 
Жҧтпа. Қармақ. Балық аулауға жҧтпа керек (Сем.,Аяг.). 


116 
 
Қыстама.  (Сем.,Аяг.).  Қыстау.  Малды  ауылдың  қыстайтын 
орны. 
Шалма.  Шарф.  Магазинге  шалма  түсіпті,  біреуін  алып, 
мойныңа сал (Қ.Орда, Сырд.) 
Сын есім тудыратын жҧрнақтар.  
–Лы, -лі, -ды, -ді, -ты, -ті. 
Ҧтырлы.  Қолайлы,  ыңғайлы.  Мына  жер  егінге  ҧтырлы  екен 
(Орал, Жҽн.). 
Шҧбарлы  (жер).  Ағашы  мол  жер,  бұталы  жер.  Шҧбарлы 
жерге қар кҿп тоқтайды (Кҿкш., Щуч.). 
Жҥдәлі (адам). Білімді, оқыған адам. Сен нағыз жҥдәлі адам 
екенсің (Орал, Чап.).  
Алапатты.  Беделді.  Бір  кезде  ол  алапатты  кісі  еді 
(Қарағ.,Шет.). 
Әлдемді.  Ҽлді,  тың.  2010  жылы  бұдан  да  гҿрі  ҽлдемді  едім 
(Қарағ., Шет). 
Атымды  (жер).  Құнарлы  жер.  Қауынды  егер  алдында 
атымды жерді ыңғайлап аламыз (Қ.Орда, Сырд.). 
-Сыз, -сіз. Келеңсіз. Ҿрескел, ыңғайсыз. Ол келеңсіз жағдайда 
қалды (Сем.,Шұб.). 
Жылтсыз.  Ұятсыз.  Соның  ҿзі  жылтсыз  ба  деп  қалдым 
(Кҿкш., Қызылту).  
Сықпытсыз // сиқымсыз (Орда, Чап.). Сиқы жоқ, ажарсыз.  


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   107   108   109   110   111   112   113   114   ...   200




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет