А.Ә. Ниязғалиева, Г. Г. Тҧрғаналиева


  –  жаттығу.  Берілген  сӛйлемдерді  дәптерге  кӛшіріп



Pdf көрінісі
бет18/200
Дата06.01.2022
өлшемі1,37 Mb.
#14641
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   200
Байланысты:
Ниязгалиева А., Турганалиева Г. Қазақ диалектологиясы

 
4  –  жаттығу.  Берілген  сӛйлемдерді  дәптерге  кӛшіріп 
жазыңыздар.  Сӛйлемдегі  диалект  сӛздердің  мағынасын  еске 
сақтаңыздар.  
1. Ертеңгі  шайға  бҽріміз  бір  қора  болып,  жозыны  айнала 
келіп  отырмыз.  (Б.Соқпақбаев  «Біз  де  бала  болғанбыз»)  Жозы  – 
аласа дҿңгелек стол. 
2. Жастар  жҿні  тегіс  атқа  мінген.  (Ҽ.Нұрпейісов    «Қан  мен 
тер» ) Жӛні – жағы. 
3. Сҿзінің  беті  түзеліп,  бар  аңғары  танылған  соң,  дҽл  желке 
тұсынан  жӛткіріп  қап,  түрегеле  қойдым.  (М.Ҽуезов  «Абай 
жолы») Жӛткіру – жҿтелу, тамағын қыру. 
4. Сүйірлер  суды  кезекпен  ішетін  құйақтан  айрылды  да, 
қауыны алма, егіні жҧлма болды. (Қ.Ҽбдіқадыров «Тҽтті қауын») 
Жҧлма – сирек, селдір шыққан егін. 
5. Бұл  сүйікті  ҿсімдіктер  тонның  етегіне  ұстаған  жҧрын 
сияқты  жағалықты  кҿмкеріп  қойғандай  кҿрінеді.  (Х.Есенжанов 
«Ақжайық»)  Жҧрын  –  тонның  етегіне,  жеңіне  немесе  бҿріктің 
айналасына теріден салған жиек. 
6. –  Кемпес,  ҽ,  кемпес!  –  деп  Зағипа  жеңгейге  қарады. 
(Ғ.Сыланов «Домбыра күйі – ақиық») Кемпес – кемпір. 
7. Енді  екеуің  ақырын  ілбіп  отырып,  анау  сағы  жұлдызды 
беттріңе  ал!  –  деп,  батыс  жақтағы  бір  жұлдызды  қамшысының 
ұшымен  екі  жігітке  ұзақ  кҿрсетіп,  кӛзестіріп  тұр.  (М.Ҽуезов  
«Абай жолы») Кӛзестіру – кҿз жіберу, бақылау. 
8. Оны олар ҿздері де білген жоқ, үлкен бір қызғын уақиғаны 
бастарынан кешіріп жатты. (Ҽ.Нұрпейісов «Курляндия») Қызғын – 
қызық. 
9. Анадай  жерде  иіріліп  тұрған  балықшыларға  жетіп  кеп, 
Мҿңкеден басқасының барлығын сыпырып алып, лабазға апарып 
тҿге  салды.  (Ҽ.Нұрпейісов  «Қан  мен  тер»)  Лабаз  –  балық 
қабылдайтын, ҽрі тұздайтын орын. 


35 
 
10.  Осы  қып–қысқа  ағыс  қараста  оның  назарын  аударған 
жҽне  бір  нҽрсе  немістің  М.Г.А.  пулеметі  болды.  (Ҽ.Нұрпейісов 
«Курляндия») Ағыс – оқыс. 
 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   200




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет