А.Ә. Ниязғалиева, Г. Г. Тҧрғаналиева


  –  жаттығу.  Берілген  диалектілерді  әдеби  мағынасымен



Pdf көрінісі
бет19/200
Дата06.01.2022
өлшемі1,37 Mb.
#14641
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   200
Байланысты:
Ниязгалиева А., Турганалиева Г. Қазақ диалектологиясы

5  –  жаттығу.  Берілген  диалектілерді  әдеби  мағынасымен 
дәптерлеріңе  кӛшіріп  жазыңыздар.  Берілген  диалектілерді 
пайдаланып әңгіме құрастырыңыздар 
Жарын – келер жыл 
Тҧғжым  – мығым, тегеурінді 
Кҥп – сайдың тұйық, ояң жерінде иірілген су 
Жібіскі – сіркіреп, майдалап жауатын жаңбыр. 
Қағу – құрғақ салқын самал жел. 
Сылама  –  қам  кесектен  салынған,  іші-сыртын  сылап 
тастаған үй. 
Шарқат–  шҽйі орамал, ҽйелдер басына тартады, ер адамдар 
белбеу етіп байлайды. 
Дҥмше — шай шығаратын ақ құман; 
Бақыраш 1) кішкене шелек, 2) ожау, шҿміш. 
Бозым – бозҿкпе. 
 
6  –  жаттығу.  Сӛйлемдерді  оқып  шығып,  асты  сызылған 
диалекті сӛздердің мағынасын түсіндір 
Бұл  адамды  алғашқы  кезде  ұнатпағаныммен,  тілдесе  келе 
тҽуір  кҿріп кеттім.  Осы кезде  үстінен май иісі  аңқыған  тҽпелтек 
бойлы,  ойнақы  кҿз  бір  адам  ішке  кіріп  келді.  Оның  үнсіз 
тұрғанына  қыжырым  қайнап,  қол  бұлғағанына  да  қарамай, 
жанынан  ҿте  шықтым.  Кел,  тез  таңып  берейін,-  деп  ол 
аптечкасын  ашты  да,  мазды  баттастыра  жағып,  шекемді 
айналдыра шандып тастады. Үйде ешкім жоқ, жалғыз отыр едім, 
тамды  ҽлдекім  дүсірлетіп,  ілденеше  рет  айнала  шапты  да,  ат 
терезенің  алдына  келіп  осқырына  тұра  қалды.  -  Ақымақ,  екінші 
рет біреудің қалтасына түсуші болма! – деді де, маған ызбарлана 
бір  қарап,  тамақ  ішуге  жүріп  кетті.  Даусым  оған  жетпейтінін 
білсем де, барымша айқайлап, сүдігерге сүріне-қабына жүгірдім. 
Сонан соң үйге кіріп бір пиялай айранды нансыз сіміре салды да 
ҽлгі матасекілін тырылдатып бір жаққа ғайып болады. Үйдегі ата-
анасы  түнемеге  кірпік  қақпай,  таң  атқанша  дыр  еткен  дыбысқа 
құлақ түріп жатқаны сол. 


36 
 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   200




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет