Логистикалық жүйелерді макро – және микрологистикалық жүйелерге бөлу
Түйіндеме. Мақалада логистикалық жүйе шығындардың белгіленген деңгейінде тауарлар мен
бұйымдардың қажетті саны мен түрлерін белгіленген орынға өндірістік немесе жеке тұтынуға мүмкіндігінше
дайын түрде жеткізу жүйесі ретінде қарастырылған.логистическая система, технологии доставки товаров,
макрологистическая система, микрологистические системы.
Түйін сөздер: логистикалық жүйе, тауарларды жеткізу технологиясы, макрологистикалық жүйе,
микрологистикалық жүйелер.
Sydybaeva M.A., Yeskendirova D.M., Naurizbaeva A.I.
Subdividing of logistic systems into macro – and micrologistic systems
Summary. In the article the logistic system as delivery of commodities and wares is examined in the set place,
in a necessary amount and assortment in a maximally possible degree prepared to the productive or personal
consumption at the set level of expenses.
Key words: ogistic system, technologies of delivery of commodities, macrologistic system, micrologistic systems.
УДК 658.562
Сыдыбаева М., Сейдалиева Г.О.
Қ.И. Сәтбаев атындағы Қазақ ұлттық техникалық университет
Алматы қ., Қазақстан Республикасы
turlen_a@mail.ru
ЛОГИСТИКАЛЫҚ ЖҮЙЕ МОДЕЛЬДЕРІНІҢ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ
Аңдатпа. Мақалада логистикалық жүйенің моделдері ерекшеліктері қарастырылған. Олардың жіктелу
тармақтары, қолдану аумақтары келтірілген. Имитациялық модельдеу түрлері. Имитациялық модель шын
мәніндегі нақты объектіні өте жоғары дәлдікпен бейнелей алады. Статистикалық модель объект жөнінде
алынған ақпараттың белгілі бір уақыт бөлігіндегі үзіндісін сипаттайды. Динамикалық модель уақыт
барысындағы объектінің қасиеттерінің өзгерісін көрсету мүмкіндігін береді.
Түйін сөз: Логистикалық модель, Изоморфты модельдер, Гомоморфты модельдер, Материалды
модельдер, Абстрактілі модельдер.
Логистиканың тарихы тереңде жатса да, ол салыстырмалы түрде жас ғылым. Ол әсіресе екінші
дүниежүзілік соғыс кезінде қарқынды дамыды, себебі оны стратегиялық есептерді шешу үшін және
әскерді дер кезінде қарумен, жанар-жағармай материалдарымен және азық-түлікпен қамтамасыз ету
мақсатында қорғаныс өндірісінің, тылдық және жабдықтау базалары мен көліктің айқын әрекеттестігі
үшін қолданды. Логистика ұғымдары мен әдістері бірте-бірте әскери саладан азаматтық салаға өте
бастады, бастапқыда ол айналым саласында, ал сосын өндірісте материалды ағындардың қозғалысын
ұтымды басқару туралы жаңа ғылыми бағыт ретінде қолданыла бастады.
Логистиканың кең таралған құралдары модельдеудің түрлі әдістері болып табылады.
Логистикалық модель – логистикалық процесстің немесе логистикалық жүйенің орынбасары
ретінде қолданылатын абстрактілі немесе материалды кез келген бейне. Модельдеудің негізгі
мақсаты – жүйенің жүрісін болжау.
338
Модельдеу тәсілдерін реттеу мақсатында оларды жіктеу қажет. жіктеудің ең кең таралған
белгілерінің бірі модельдің модельденетін объектіге сәйкес келу дәрежесі болып табылады. Осы
белгісі бойынша барлық модельдерді изоморфты және гомоморфты модельдерге бөлуге болады.
Изоморфты модельдер – бұл түпнұсқа-объектінің барлық сипаттамаларына ие және олардың
орнын баса алатын модельдер. Мұндай модельдер объек туралы нақты ақпарат береді және жүйенің
болашақтағы күйі туралы сенімді болжам алуға мүмкіндік береді.
Гомоморфты модельдер – объектінің жартылай ұқсасы болып табылатын модель, абсолютті
ұқсасын алу мүмкін емес, себебі шынайы объектінің жұмыс істейтін жақтарының барлығы
модельдене бермейді.
Жіктеудің тағы бір маңызды белгісі модельдің материалдығы болып табылады. Осы белгіге
сәйкес барлық модельдерді материалды және абстрактілі деп бөлуге болады (1-сурет).
Материалды модельдер – объектіні материянфң әр түрлі түрлерінің көмегімен көрсететін әр
түрлі модель түрлері (әдетте зерттеліп отырған құбылыстың немесе объектінің негізгі геометриялық,
физикалық, динамикалық және функционалдық сипаттамаларын орындайды).
1-сурет – Абстрактілі модельдер
Абстрактілі модельдер – шынайы объектінінің параметрлерімен және функцияларымен бірге
оның ұқсасын құруға мүмкіндік беретін модельдер, логистикада өте кең таралған. Олар
символикалық және математикалық болып бөлінеді.
Символикалық модельдерге тілдік және таңбалық модельдер жатады. Тілдік модельдер – ол
сөздік модельдер, олардың негізінде көп мағыналылықтан тазартылған сөздер жиыны жатады (сөздік,
«тезаурус»). Оның ішіндегі әрбір сөзге тек бір ғана ұғым сәйкес келеді, ал әдеттегі сөздікте бір сөз
бірнеше мағына беруі мүмкін.
Таңбалық модельдер – бөлек ұғымдар мен операциялар үшін шартты белгілеулерді қолданатын
модельдер.
Математикалық модель – шынайы объектіге сәйкес қойылған математикалық объект. Логистикада
математикалық модельдеудің екі түрі кеңінен қолданылады: аналитикалық және имитациялық.
Аналитикалық модельдеу – логистикалық жүйелерді зерттеудің математикалық тәсілі, ол нақты
шешімдерді алуға мүмкіндік береді (2-сурет).
2-сурет. Аналитикалық модельдеу кезеңдерінің реттілігі
339
Имитациялық модельдеу кіріс параметрлерді өзгерту арқылы мүмкін болатын нәтижелерді
алуға мүмкіндік береді, бұл жерде логистикалық процесс экспериментші үшін «қара жәшік» болып
қала береді. Имитациялық модельдеу екі негізгі процессті қамтиды: біріншісі – шынайы жүйе
моделін құрастыру; екіншісі – осы модельге эксперименттер қою. Имитациялық модель –
компьютерлік операция барысында орындалған және зерттелген жүйені және оның тәртібін сипаттау.
Имитациялық модельдеу – моделіндегі күрделі жүйенің тәртібін зерттеу болып табылады.
Имитациялық модельдеу көбінесе құрамындағы оңай әрі нақты пішінделген объектілерден тұратын
үлкен жүйенің құрылымын сипаттау үшін қолданылады деуге болады. Математикалық сипаттау,
жүйенің макроскопиялық мінездемесі табылған жағдайда, модельдеу нәтижелерінің статистикалық
өңделген дәрежесіне тең болып келеді. Компьютердің мұндай тәжірибесі шынайы түрде табиғи
тәжібелікке сүраныс жасайды.
Имитациялық модельдеу түрлері. Имитациялық модель – шын мәніндегі нақты объектіні өте
жоғары дәлдікпен бейнелей алады. Тәжірбие нақты объектіні зерттеу, бағалау мақсатында бірнеше
рет қайталанады немесе бір мезгілде әр түрлі жағдайда бірнеше ұқсас объектілермен қатар
жүргізіледі. Дұрыс шешім таңдаудың мұндай тәсілі байқау және қатенің әдісі деп аталады.
Имитациялық модельдеу түрлі параметрлер мен факторларды зерттеуге, гипотезаларды тексеруді
жүзеге
асыруға
мүмкіндік
береді.
Имитациялық
модельдеу
әдістері.
Имитациялық модельдеудің әдістері: жалпы қызмет көрсететіін модельдеу жүйесі, автоматты басқару
жүйесі, өнеркәсіпті автоматты басқару жүйесі және технологиялық процессі автоматты басқару
жүйелері тапсырмалары, ақпарат қорғанысынң тапсырмалары, динамикалық жүйе мен күрделі ойын
жағдайындағы модельдеу.
Имитациялық үлгілеудің әдістері. Имитациялық модельдерді математикалық модельдердің
класс тармағы ретінде статикалық пен динамикалыққа, детерминдалған мен стохастикалыққа,
дискреттік пен үздіксізге таптастыруға болады. Есеп класы имитациялық модельге нақты талаптар
қояды. Осылайша, мысалы, статикалық имитация кезінде есептеу экспериментті – «уақыттың
анықталған қысқа кезеңінде» жүріс-тұрысын зерттеуді жүргізудің әр түрлі шарттарында бірнеше рет
қайталанады. Динамикалық имитация кезінде «уақыттың ұзақ кезеңі бойында» шарттардың
өзгеруінсіз жүйенің жүріс-тұрысы модельденеді. Стохастикалық имитация кезінде модельге
үлестірудің белгілі заңдарымен кездейсоқ шамалар қосылады, детерминдалған имитация кезінде бұл
кейістер жоқ болады, яғни олардың әсері ескерілмейді. Имитациялық модельдеу құрылымы.
Имитациялық модель – шын мәніндегі нақты объектіні өте жоғары дәлдікпен бейнелей алады.
Тәжірбие нақты объектіні зерттеу, бағалау мақсатында бірнеше рет қайталанады немесе бір мезгілде
әр түрлі жағдайда бірнеше ұқсас объектілермен қатар жүргізіледі. Дұрыс шешім таңдаудың мұндай
тәсілі байқау және қатенің әдісі деп аталады. Модельді уақыт факторына байланысты динамикалық
және статистикалық деп екі топқа жіктеуге болады.
Статистикалық модель деп объект жөнінде алынған ақпараттың белгілі бір уақыт бөлігіндегі
үзіндісін айтуға болады.
Динамикалық модель – уақыт барысындағы объектінің қасиеттерінің өзгерісін көрсету
мүмкіндігін береді. Көріп отырғынымыздай имитациялық моделдеу үлкен практикалық
қызығушылық тудырыуда.
ӘДЕБИЕТТЕР
1. Гаджинский А.М. Практикум по логистике. – М.: Дашков и К, 2009.
2. Аникина Б.А. Логистика. Учебник. – М.: Инфра-М, 2000.
3. Алесинская Т.В. Основы логистики. Общие вопросы логистического управления. – Таганрог: Изд-во
ТРТУ, 2005.
4. Волгин В.В. Склад: логистика, управление, анализ. – М.: Дашков и К, 2008.
5. Неруш Ю.М.. Логистика: Учебник для вузов – М.: ЮНИТИ-ДАНА, 2000.
6. Аникина Б.А., Родкина Т.А., Гапонова М.А., Пузанова И.А. Логистика: Учебное пособие. – М: Изд-во
Проспект, 2007.
Сыдыбаева М. A., Сейдалиева Г.О.
Особенности моделей логистических систем
Резюме. В статье рассматривается особенности моделей логистических систем. Приведены разновидности,
область применения и виды имитационных моделей. Имитационная модель описывает реальных объекты с высокой
точностью. Статистическая модель описывает фрагмент информации, полученную в определенный момент времени.
Динамическая модель дает возможность в представлении изменения свойств объектов момент времени.
Ключевые слова: Логистическая модель, изоморфные модель, гомоморфные модель, материальные
модели, абстрактные модели.
340
Sydybayeva M.A., Seidaliyeva G.O.
Features model logistics systems
Summary. The article considers the particular models of logistic systems. Given the variety, scope and types of
simulation models. Simulation model describes the real objects with high accuracy. The statistical model describes a
piece of information obtained in a given time. A dynamic model allows changes in the representation of the properties
of objects at a time.
Key words: Logistic model isomorphic model homomorphic model, material models, abstract models.
УДК 004.43
Тулегенова Б.А.
Казахский национальный технический университет имени К.И. Сатпаева
г. Алматы, Республика Казахстан
tulegenova_bakhit@mail.ru
ИЗУЧЕНИЕ JAVA-ПРИЛОЖЕНИЙ В УЧЕБНОМ ПРОЦЕССЕ С ИСПОЛЬЗОВАНИЕМ
ИНТЕГРИРОВАННОЙ СРЕДЫ NETBEANS
Аннотация. В статье рассматриваются вопросы преподавания объектно-ориентированного языка Java в
учебном процессе студентам, обучающимся по направлению «Информационные системы». Предлагаемый
подход предусматривает изучение данного приложения с использованием интегрированной среды разработки
приложений NetBeans.
Ключевые слова: Java-приложения, NetBeans, компилятор, классы, интерфейсы.
JAVA – современная, быстро развивающаяся технология разработки распределенных
информационных систем с открытым кодом. Свободное распространение, многоплатформенность,
наличие удобных средств разработки, использование объектно-ориентированного подхода, широкий
круг решаемых задач, поддержка технологии J2EE и многие другие возможности делают Java очень
привлекательным инструментом для разработчиков программного обеспечения. Это, в свою очередь,
делает изучение данного приложения в ВУЗ-ах чрезвычайно актуальным.
Язык программирования Java был создан в рамках проекта корпорации SunMicrosystemsпо
разработке компьютерных программно-аппаратных комплексов нового поколения. Первая версия
языка была официально опубликована в 1995 году.
Язык
Java
создавался
как
универсальный,
предназначенный
для
прикладного
программирования в неоднородных компьютерных сетях как со стороны клиентского компьютера,
так и со стороны сервера. В том числе для использования на тонких аппаратных клиентах
(устройствах
малой
вычислительной
мощности
с
крайне
ограниченными
ресурсами).
Скомпилированные программы Java работают только под управлением виртуальной Java-машины,
поэтому их называют приложениями Java[1].
Объектно-ориентированный
подход
сложнее
для
восприятия,
чем
процедурно-
ориентированный, поэтому первым инструментом разработки программного обеспечения по-
прежнему остаются Pascal и Delphi. Далее нужно давать студентам альтернативные средства
разработки, то есть задания на создание программ в Java с использованием различных типов данных,
операций, выражений, циклов, условных операторов в среде разработки NetBeans. Эти задачи
решаются как в консольном режиме, так и с использованием оконного интерфейса. При этом опыт
работы с Delphi помогает студентам интуитивно понять принципы работы с оконным интерфейсом в
Java. Практика показывает, что работа в среде NetBeans воспринимается студентами не сложнее, чем
программирование в Delphi, а необходимость создания классов дает хороший «мостик» для перехода
к объектно-ориентированному программированию. При работе с оконным интерфейсом следует
показать и, по возможности, объяснить программный код, сгенерированный средой NetBeans. С
самого начала нужно придерживаться соглашений о названии классов, переменных, полей, методов и
объектов, существующих в Java.
Объектно-ориентированное программирование.
Объектно-ориентированное программирование является одной из основных тем при изучении
Java. Некоторые понятия инкапсуляции, наследования и полиморфизма, особенно естественно
вводится понятие инкапсуляции, что обусловлено, в том числе возможностью автоматического
создания методов чтения и записи полей («геттеров» и «сеттеров») в среде NetBeans. В изучении
341
дисциплины дается понятие и роль абстрактных классов, интерфейсов, множественное наследование,
использование UML-диаграмм, а так же ряд других понятий, имеющих непосредственное отношение
к объектно-ориентированному подходу.
Изучение объектно-ориентированного подхода в Java также можно давать параллельно с
примерами в Delphi. Это позволит показать общие черты и особенности работы с объектами в разных
языках программирования, в том числе такие особенности Java, как наличие «сборщика мусора»,
множественное наследование интерфейсов, отсутствие областей объявления переменных и
объявления процедур, возможность раздельного описания класса и его реализации в Delphi.
Объектно-ориентированное программирование - это метод программирования, в центре
внимания которого находятся данные (т.е. объекты) и средства доступа к ним. По своему существу,
объектно-ориентированные свойства языков Java и C++ совпадают.
Основное отличие между языками Java и C++ заключается в механизме множественного
наследования, для которого в языке Java найдено лучшее решение, а также в модели метаклассов
языка Java. Механизмы отражения и серилизации объектов, реализованные в Java позволяют
разработчику создавать устойчивые объекты и средства для графических пользовательских
интерфейсов на основе готовых компонентов.
Язык Java обладает большой библиотекой программ для передачи данных на основе
протоколов TCP/IP (TransmissionControlProtocol/InternetProtocol - протокол передачи гипертекста)
или FTP (FileTransferProtocol - протокол передачи файлов).
Приложения, написанные на языке Java, могут открывать объекты и получать к ним доступ
через сеть с помощью URL-адресов (UniformResourceLocation - универсальный адрес ресурса) так же
просто, как и в локальной сети.
Язык Java предоставляет мощные и удобные средства для работы в сети. Каждый, кто когда-
либо пытался писать программы для работы в сети интернет на других языках программирования,
удивлен тем, как легко решаются на языке Java самые трудные задачи, к примеру, открытие сетевых
соединений (socketsconnection).
Отлаженный механизм, состоящий из так называемыхсервлетов (servlets), дает возможность
работать с сервером очень просто и эффективно [2].
Надежность.
Язык Java в первую очередь предназначен для создания программ, которые должны надежно
работать на любых платформах и под любой нагрузкой. Основное внимание в языке Java было
уделено раннему обнаружению возможных ошибок, динамической проверке (во время выполнения
программы), а также исключению ситуаций, которые могут привести к ошибкам.
Единственное значительное отличие языка Java от языка С++ заключается в модели указателей,
принятой в языке Java, которая исключает возможность перезаписи участка памяти и повреждения данных.
Это свойство очень важно. Компилятор языка Java выявляет такие ошибки, которые в других
языках программирования обнаруживаются только на этапе выполнения программы. Кроме того,
программисты, затратившие много времени на поиск ошибки, вызвавшей повреждение памяти из-за
неверного указателя, избавятся от подобной проблемы в Java, поскольку в этом языке
программирования такие проблемы не возникают [3].
Исключения, потоки данных и подпроцессы.
Изучение исключений, потоков данных и подпроцессов является необходимым при любом
уровне изучения Java, так как они составляют основу инструмента программирования в Java. В любом
случае эти разделы следует давать после изучения принципов объектно-ориентированного
программирования. Материал данных разделов подводит студентов к пониманию таких актуальных
элементов реального программирования, как обработка ошибок, одновременная работа с несколькими
подпроцессами и потоками данных, которые являются основой разработки взаимодействующих
модулей в реальном режиме времени. Необходимо особенно подчеркнуть проблемы одновременной
работы подпроцессов с одними и теми же объектами и способы их решения, в том числе
синхронизацию объектов и методов. Анализ классов потоков данных представляет собой хороший
пример наследования и полиморфизма, а так же преобразование объектов одного типа к объектам
другого типа, а работа с исключениями и процессами позволяет глубже понять механизм наследование
интерфейсов. Задания можно совмещать по разработке программ с использованием подпроцессов в
среде NetBeans с аналогичными заданиями в среде Delphi [4].
Углубленное изучение возможностей JDK.
Встроенная поддержка UML в NetBeans дает возможность органично использовать UML-
диаграммы как инструмент разработки программного обеспечения, демонстрирует возможность и
342
необходимость интеграции CASE-технологий и среды программирования. Особенное значение в
настоящее время в информационных технологиях и в Java приобретает XML, который используется
для передачи и хранения данных, структурирования документов, а также широко применяется в
технологии J2EE. Знакомство с XML на этапе изучения возможностей JDK позволит в дальнейшем
естественно перейти к использованию XML в J2EE.
Организация доступа к базам данных.
Организация доступа к базам данных является обязательным элементом большинства
приложений независимо от среды их разработки. Мы считаем, что предварительное знакомство с
организацией доступа к базам данных в среде Delphi или Visual Studio.Net поможет студентам
перейти к особенностям организации доступа к базам данных в Java. Это касается также организации
отображения информации из базы данных в оконных приложениях.
Студентов- будущих специалистов можно и нужно знакомить с Java-приложениями.
Потребность в изучении языка Java связана с тем, что он позволяет разрабатывать программы для
мобильных устройств. Для этого может использоваться Java 2 SDK MobileEdition. Данное средство, а
так же другие средства программирования для мобильных устройств предполагается изучать в курсах
по выбору. Это направление нам кажется достаточно перспективным в виду того, что в настоящее
время появляются все больше новых мобильных устройств, стоимость которых все время
уменьшается. Эти устройства станут так же обыденны, как в настоящее время сотовые телефоны, а
умение программировать для них будет условием их эффективного использования.
ЛИТЕРАТУРА
1. В.В. Монахов. Язык программирования Java и среда NetBeans, 3-е издание. – СПб.: БХВ-Петербург,
2012. – 704 с.
2. И.Ш. Хабибуллин. Java 2. Самоучитель. – СПб.: БХВ-Петербург, 2008. – 768 с.
3. И.Н. Блинов, В.С. Романчик. Java. Промышленное программирование. Минск :УниверсалПресс, 2007. – 704 с.
4. Майкл Маклахлин, РонХардман, Скотт Урман. OracleDatabase 10g. Программирование на языке
PL/SQL. – СПб.: Питер, 2007. – 816 с.
Төлегенова Б.А.
Достарыңызбен бөлісу: |