1 дәріс: Психология пәні, салалары және даму тарихы
жүктеу/скачать 1,05 Mb. Pdf көрінісі
|
Жалпы психология. Оқулық
| Адаптация.Сезім мүшелерінің сезгіштігі әсер ететін тітіркендіргіштерге
біртіндеп бейімделуін адаптация (бейімделу) деп атайды. Сезім мүшелерінің бейімделінуі түйсіктің кез келген түрінде кездеседі. Ӛмірде адаптация кұбылысы әр адамға жақсы таныс. Мысалы, адам суға түскен алғашқы минуттарда оған су суық болып кӛрінеді. Суықты түйсінуден арылған соң, су жылынғандай болып, судың бірқалыпты салқындығына дене аз уақыт ішінде тез тӛселіп, адамның терісі суыққа тітіркенбейтін болады. Сол сияқты кӛру талдағышы қараңғылыққа және жарыққа адаптациялануды ажыратады. Жарық жерден қараңғы үйге кіргенде кӛз қарашығы 17 есе ұлғаяды. Бұл қарашықтан ӛтетін жарық мӛлшері де 17 есе кӛбейеді деген сӛз. Қараңғыда кӛздің кӛргіштігіне торлы қабықтың шетіне орналасқан таяқшалар күшті әсер етеді. Адаптация иіс түйсіктерінде түрлі деңгейде кӛрінеді. Мәселен, камфараның исі 1-2 минуттан кейін сезілмейтін болса, ал қыша мен нашатр спиртінің иісіне бейімделу тезірек болады. Ауырсыну түйсіктеріндегі адаптация ӛте әлсіз, ауырсыну ағзаның қалыпты жұмысының ауытқуын, оның биологиялық рӛлін кӛрсетеді. Адаптация - үнемі ӛзгеріп отыратын сыртқы дүние тітіркендіргіштеріне талдағыштардың қалай да бейімделе алатындығын байқатады. жүктеу/скачать 1,05 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|