200
жерден ширақ серпілуге, тізені сәл ғана бүгіп, жерге жайлы түсуге және
аяқтың тез тіктелуіне кӛп кӛңіл белу керек. Бұлшық ет күштерінің бір-біріне
сай дамуына, қимыл үйлесіміне, тыныс беретін бұлшық ет қызметін және
соған сәйкес сыртқы тыныс алу қызметін функциялық жағынан жетілдіруге
доппен жаттығу жасау кӛмектеседі. Қимыл жасағаннан кейін шапшаңдық пен
басқару кезінде бұлшық еттердің тез тартылуының кезектесуі жүйке бұлшық
еттерінің реттелуін жетілдіруге, бұлшық еттердің және сол арқылы
шапшаңдық-күш қабілеттерінің дамуына кӛмектеседі. Жалпы денені
дамытатын жаттығуларды жүргізу кезінде балалардың ӛздерінің жасына сай
келетін, күш түсірмейтін жаттығуларды (мысалы, допты жоғары, алға қарай
қолды созып, кӛтеріп тұру, тӛмен түсіру, допты қолға ұстап отыру, оны
домалату, допты кеудесіне тіреп тұрып лақтырып жіберу немесе итеріп қалу,
басынан асырып лақтыру) кеңінен пайдалану керек. Бұл жаттығуларды
балалардың игеруіне қарай оларды серуен кезінде кӛп қимылдайтын
ойындарда және спорттық жаттығуларда қолдануға болады. Ал кіші және орта
мектеп жасындағы балалардың күшін жетілдірудің негізгі міндеттері: барлық
бұлшық ет топтарының үйлесімді дамуы, дененің түзу, дұрыс қалпын
қалыптастыру, берік "бұлшық ет белдемесін" құру. Мектепке дейінгі жастағы
балалардың күшін жетілдірудің қарапайым амалдары: гимнастикалык
қабырғаға, сүйенбелі сатыларға ӛрмелеу, ұсақ доп лақтыру, секіру, жеке сайыс
элементтері бар қозғалмалы ойындар ойнау және т.б. Бірте-бірте күшін
жетілдіру талабы артады: доппен жаттығулар, арқанға ӛрмелеу, қозғалыс
сипатта күш түсіретін қозғалмалы ойындармен жаттығу, т.б. қолданылады.
Мектеп жасында күшті арттыру амалдарын кӛбейтуге болады. Бұл
жастағыларға арнайы кұрастырылған, бұлшық ет топтарына арналған ұсақ
ауырлықтармен қозғалыс сипаттағы күш жаттығуларының кешенін ұсынған
жӛн. 14-15 жастағы жасӛспірімдердің денеге күш түсіретін жаттығулар
жасауына шамалары жетеді. Осы жастан күшке бағытталған жаттығулар
беруге болады. Осы міндеттерді орындау үшін дене тәрбиесі сабақтарында
доптармен жаттығу, айналмалы жаттықтыру, арқан тартысу сияқты күш
ойындары, т.б. қолданылады. Жаттығу динамикалық, статикалық сипаттарда
орындала береді. Абсолюттік күштің табиғи ӛсуі бозбалалардың 16-17
,
қыздарда 10-11 және 16-17 жаста айқын байқалады.
Осы
кезеңдерде
жүргізілген жаттығулар күш дайындығының жедел жетілуіне кӛмектеседі.
Достарыңызбен бөлісу: