ТҰРАҚТЫ ДАМУ САЛАСЫНДАҒЫ ҒАЛАМДЫҚ
БАСТАМАЛАР
«Климаттың өзгеруі туралы» Біріккен Ұлттар Ұйымының
Рамалық Конвенциясы
Осы конвенцияға қатысушылар:
Жер климатының өзгеруі және оның қолайсыз нәтижелері
адамзатты алаңдатып отырған ортақ мәселе екенін мойындай
отырып,атмосферада адамзат іс-әрекетінің нәтижесінде буланған газдар
концентрациясының айтарлықтай дәрежеде көбейіп отырғанына,
мұндай көбею табиғи булануды күшейтетініне, бұл жағдай орта
есеппен
алғанда
жер
бетін
және
атмосфераны
қосымша
жылытатынына, оның адамзат пен табиғат экожүйесіне қолайсыз әсер
етуі мүмкін екеніне алаңдай отырып,
буланған газдардың ауқымды ең көп бөліну мөлшері бұрын да,
қазір де дамыған елдердің үлесіне тиетіндігін, салыстырмалы түрде
дамушы елдерде жан басына шаққанда мұндай бөлінудің төмен екенін,
бірақ дамушы елдерде әлеуметтік қажеттілік пен тұтынушылықтың
өсуіне байланысты мұндай орасан зор бөлінудің мөлшерін арта
беретінін белгілей отырып,
63
жер бетіне және теңіз экожүйесінде буланған газдарды
жұтатындардың және жинайтындардың рөлі мен маңызын ескере
отырып,
климаттың өзгеруін, анығырақ айтқанда, оның мерзімі, ауқымы
және аймақтық ерекшеліктері бойынша болжам жасаудың мәлім емес
сәттерінің көптігін біле отырып,
климат өзгерістерінің орасан зор мөлшері барлық елдердің
мейлінше жан-жақты қарым-қатынас жасауын, олардың іс-әрекетін
және икемдігін халықаралық көлемде ортақ іске жұмылдырып, бірақ
олардың жеке жауапкершілігі мен нақты мүмкіндіктерін,сондай-ақ
әлеуметтік және экономикалық жағдайларын ескерудің қажеттілігін
мойындай отырып,
1972 жылы 16 маусымда Стокгольмде қабылданған адамды
қоршаған ортаның мәселелері туралы Біріккен Ұлттар Ұйымы
(БҰҰ) Конференциясының Декларациясындағы ережелеріне сүйене
отырып,
БҰҰ-ның Жарғысына және халықаралық құқық принциптеріне
сәйкес мемлекеттер қоршаған орта және даму бойынша өз саясатына
лайық өзінің ресурстарын игеруге тәуелсіз құқы бар екенін және өз
бақылауындағы іс-әрекеттердің өзге мемлекетердің немесе ұлттық
юрисдикция қызметінен тыс жерлердің қоршаған ортасына зиянын
тигізуге болмайтынын ескере отырып,
қоршаған орта бойынша мемлекеттердің тиімді заңдарды іске
қосуын, басқару саласындағы қалыпты өлшемдер, мақсаттар мен басты
назардағылар дәл сол қоршаған орта мен дамудың жақтарына сай
болуын, кейбір елдерде қолданылатын қалыпты өлшемдердің басқа
елдердің, әсіресе, дамушы елдердің экономикасы мен әлеуметтік
жағдайы тұрғысынан қарағанда орынсыздығын және негізсіздігін
мойындай отырып,
қоршаған орта және даму бойынша БҰҰ-ның Конференциясы
туралы 1989жылғы 22 желтоқсандағы Бас Ассамблеяның 44/228
қаулысына және адамзаттың қазіргі және болашақ ұрпағының мүддесі
үшін орасан зор климатты қрғау туралы 1988 жылғы 6 желтоқсандағы
43/53 қаулысына, 1989жылғы 22 желтоқсандағы 44/207 қаулысына
және 1991 жылғы 19 желтоқсандағы 46/169 қаулысына сүйене отырып,
1989жылғы 22 желтоқсандағы Бас Ассамблеяның аралдар мен
жағалаудағы аймақтар, әсіресе төмен орналасқан жағалаудағы
аймақтарда теңіз көтерерілгенде болуы мүмкін қолайсыз жағдайлар
туралы 44/206 қаулысына,1989 жылғы 19 желтоқсандағы Бас
Ассемблеяның Қуаңшылыққа қарсы күресу бойынша әрекет етудің
жосапарын жүзеге асыру туралы 44/172 қаулысына сүйене отырып,
64
ӘЛЕУМЕТТІК ЭКОЛОГИЯ ЖӘНЕ ТҰРАҚТЫ ДАМУ
Оқу құралы
озон қабаттарын қорғау туралы 1985 жылғы Вена конвенциясына
және озон қабаттарын бұзатын заттар туралы 1987 жылғы Монреаль
хаттамасына, оның 1990 жылғы 29 маусымдағы өзгерілетін және
толықтырылған нұсқасына сүйене отырып,
1990 жылғы 7 қарашада Дүниежүзілік климаттық конференцияда
қабылданған министрлердің Декларациясын қаперге ала отырып,
климаттың өзгерісі бойынша көптеген мемлекеттердің іске асырып
отырған аналитикалық жұмыстарының бағасын, Дүниежүзілік
метеорологиялық ұйымдардың, қоршаған орта бойынша БҰҰ
Бағдарламасының және басқа мемлекеттердің, БҰҰ-ның органдары
мен ұйымдарының, сондай-ақ басқа да халықаралық және
мемлекетаралық органдардың ғылыми зерттеуінің нәтижелерін алмасу
және зерттеулерді үйлестіру процесіне қосқан маңызды үлестерін
сезіне отырып,
климаттық өзгеру мәселелерін шешу бойынша сол іс-шаралардың
өз экономикасының мүмкіндігіне негізделгендігін, сондай-ақ олардың
басқа экономикалық мәселелерді шешуге ықпал ету қасиетін мойындай
отырып,
барлық буланған газдарды,олардың булану эффектісіндегі күшею
рөлін есепке ала отырып, келісілген жағдайда, аймақтық деңгейде,
тұтас қамтитын стратегиялық жауап қатуды шешу бағытындағы анық
приоритеттер негізінде дамыған елдердің бірінші кезекте іс –
шараларды кешіктірмей қабылдауы тиіс екенін мойындай отырып,
климаттық өзгеру нәтижесінде қолайсыз жағдайларға айрықша
сезімтал жерлер, ойпаттар мен шағын аралдағы елдер және төмен
орналасқан жағалаулар, қуаң және жартылай қуаң аймақтар, сондай-ақ
су тасқынына, қуаңшылыққа, шөлге бейім жерлер мен құбымалы
таулы экожүйесі бар дамушы елдер екенін мойындай отырып,
буланған газдардың бөлініп шектеу шаралары бойынша бірқатар
елдердің, нақтылай айтқанда,экономикалық негізінен қазба отынның
түрлерін экспортқа шығаратын және тұтынатын өндіріс әсіресе, соған
байланысты дамушы елдердің айырықша қиын жағдайын мойындай
отырып,
климаттың өзгеруіне сезімтал болу шаралары әлеуметтік-
экономикалық дамуы бойынша жалпы кешенді шаралармен үйлестіріп
отырылуы тиіс екенін, оған қолайсыз жағдай тудырмаудың қажеттігін,
қайыршылықты жойып, орнықты экономикалық өркендеуге қол
жеткізу ісінде дамқайыршылықты жойып, орнықты экономикалық
өркендеуге қол жеткізу ісінде дамушы елдердің аса маңызды заңды
қажеттіліктерін есепке ала отырып,
барлық елдердің, әсіресе дамушы елдердің орнықты әлеуметтік-
экономикалық дамуға қол жеткізуі үшін ресурстарды алуға зәру екенін,
65
дамушы елдердің осы мақсатқа қарай бағытталуын, олардың отынды
пайдалануда қажеттіліктерін артып, жоғары тиімділікке жету
мүмкіндігін және уланған газдардың бөлінуіне қарсы күрестің
күшейетінін, әлеуметтік және экономикалық тұрғыдан алғанда жаңа
технология пайдаланудың ұтымды болатынын мойындай отырып,
қазіргі және болашақ ұрпақтың мүддесі үшін климат жүйесін
қорғауға белді беккем буа отырып,
төмендегілер туралы келісімге келді:
Достарыңызбен бөлісу: |