110
ӘЛЕУМЕТТІК ЭКОЛОГИЯ ЖӘНЕ ТҰРАҚТЫ ДАМУ
Оқу құралы
және сыртқы, экономикалық саясатты жүзеге асыру қажет.
Әлеуметтік – экономикалық жүйе басқаруларының үлгі құруларында
келесі шарттар тиісті сақталу керек:
- егер пайдасы оның себебінен болатын зиянның шамасынан
артпаса, ешқандай іс жүзіндегі қызмет ақталған емес;
- экономикалық және әлеуметтік факторларды есепке алып кез-
кезген зиянды қызмет мүмкіндігінше ең төмен деңгейде болуы
тиіс (қызметті ықшамдау);
- егер кез-келген адам қызметі үшін шамадан тыс тәуекелде
болса, тіпті егер бұл қызмет қоғам үшін пайдалы болса да, ол
қызмет ақталмайды.
Тұрақты даму үлгісіне жақындауға арналған бағалау дәрежелері
және нәтижеліліктің мақсаттық бағдарлар және шек қоюларға тиісті
орналастырулар және олардың жетілуінің қоғамдық бақылау
қағидаларын анықтау.
Мақсатты нысана
, өмір сапасын сипаттайтын, экономикалық
даму
деңгейін
және
экологиялық
амандықты
сипаттайтын
көрсеткіштермен белгіленеді. Бұл көрсеткіш деңгейлерге тиісті
сипаттама беріп, экономикалық, әлеуметтік, экологиялық, әскери және
кез-келген басқа аспектілерде Қазақстан Республикасының қауіпсіз
дамуын мүмкіндігінше қамтамасыздандыру қажет.
Қорытушы көрсеткіш болып экологиялық амандыққа қоғамның
көңіл бөліп, табиғат қорғаушы өнімдердің орындалуына бағытталған
шығарылушы жалпы ішкі өнімнің көлемімен салыстырмалы
құралдардың мөлшері болуы мүмкін. Табиғи ресурстардың шамасын
орынды қолдану және сақтау
проблемаларын шешу кезінде
өндірістердің бөлек түрлерінің және технологиялардың табиғи
сыйымдылық көрсеткіштері және табиғи қорлармен қамтамасыздық
көрсеткіштері алынады. ¥сынылып отырған шек қою және оларды
сипаттайтын көрсеткіштер қоршаған табиғи ортаға шекті рұқсат
етілген жасанды әсерлердің тигізетін әртүрлілігінде анықталған болуы
керек. Олардың шешімдерін қабылдау механизмдері экономикалық,
әлеуметтік және экологиялық аймақтарындағы зардаптарды тиісті
111
есепке алынуын және шығындардың толық бағалануын ескеру қажет.
Қызметтің маңызды бағыты - тұрақты дамуды қамтамасыз етумен
экологиялық білім деңгейін және халықтың мәдениетін жоғарылату
болып келеді.
Тұрақты даму үлгісіне өту - өте ұзақ процесс. Бұл процестің ұзақ
жалғасуы осы «тұрақты даму» ұғымының мәнінде көрсетілген. Осы
ойлардың орындалуы келешек ұрпақ назарын болжау шартына
енгізілген болуы мүмкін. Үздіксіз тұрақты даму үлгісіне өту процесі
қоғамның даму өлшемімен тұрақтылық даму туралы ұсыныс түрі
өзгертіледі деп нақты айтуға болады. Бүгінгі ұсынулардың аясында
тұрақты дамуға өту концепциясының орындалуы үш кезеңнен тұрады:
бірінші кезеңде бірінші кезектегі мақсаттарды шешу қажет.
Әлеуметтік-экономикалық
дамуды
тұрақтыландыруды
тиісті
мақсаттарының бір уақытта шешімі жанында нормативті заңға
сүйенген базаның шаруашылық қызмет экологизациясымен және
шұғыл мақсаттардың шешімінде төтенше экологиялық жағдай
аймақтағы қоршаған орта денсаулығын жақсартуды қамтамасыз ету.
екінші кезеңде тұрақты дамудың негізгі элементтерінің
орындалуы.
Әлеуметтік-экономикалық
даму
процесінің
экологизациясымен және қамтамасыз етумен коршаған ортаның күй-
жағдайының нормативті деңгейіне еліміздің қалыптасу деңгейі.
үшінші кезең қоғамның, табиғаттың және шаруашылықтың
дамуын үндестіру проблемасының тиісті түрде шешілуі. Бұл дәуірді,
Қазақстан Республикасына тұрақты жалпы сипаттама деп қарастыруға
болады. Алдын ала екі кезеңге ескерілген шаралармен Қазақстанның
тұрақты даму процесі жүзеге асады.
Достарыңызбен бөлісу: