Сөз­дік: Зият­кер­лік­мен­шік­–

179
Ком мер ция лық  құ пия  –  рұқ са ты  шек теу лі  құ пия  ақ па-
рат тың бір тү рі.
Ком мер ция лық құ пия ны құ рай тын ақ па рат – жал пы ма ғы-
на да ком мер ция лық си пат та ғы деректер.
Зият кер лік  мен шік  –  бі рін ші  ке зек те,  шы ғар ма шы лық 
қыз мет тің  нә ти же ле рі не,  сон дай-ақ  нақ ты  тіз бе сі  заң на ма-
мен  бел гі ле не тін,  олар ға  те ңес ті ріл ген  кей бір  өз ге  де  объ ек-
ті лер ге  же ке,  мү лік тік  си пат та ғы  ай рық ша  құ қық тар дың 
жиын ты ғы.
Зият кер лік  мен шік  объ ек ті ле рін  қор ғау  мен  пай да ла ну ға 
бай ла ныс ты қа ты нас тар аза мат тық құ қық ты рет теу бо лып та-
бы ла ды. Зият кер лік мен шік объ ек ті ле рі нің елеу лі ерек ше лік-
те рі нің ор тақ ты ғын жә не құ қық көз де рі нің қа лып тас қан жүйе-
сін ес ке ре оты рып, олар ды төрт дер бес инс ти тут қа бө лу ге бо ла-
ды (11–14-сыз ба лар).
Ав тор лық құ қық жә не са бақ тас құ қық тар инс ти ту ты
Объектілері
Нысаны
Субъектісі
–  ғылым, әдебиет, өнер туындылары 
(авторлық құқық);
–  әртістер мен орындаушылардың,  
спек такльдердің қоюшы-режис сер-
лерінің және өзге де театр-ойын-са-
уық көріністерінің, дирижерлердің 
орындаушылық қызметінің нәти-
желері;
–  дыбыс жазу және бейнелерді жазу;
–  радио және теледидар сигналдарын 
беру (сабақтас құқықтар)
авторлар, бірлескен авторлар, патент 
меншік иелері, автор мұрагерлері
олардың бірегейлігін көрсететін  
көркем форма мен тіл
11-сыз ба. Ав тор лық құ қық жә не са бақ тас  
құ қық тар инс ти ту ты

180
Па те нт тік құ қық инс ти ту ты
Объектілері
Нысаны
Субъектісі
–  өнертабыс;
–  пайдалы модельдер;
–  өнеркәсіптік үлгілер
авторлар, бірлескен авторлар, патент 
меншік иелері, автор мұрагерлері
олардың бірегейлігін көрсететін  
көркем форма мен тіл
12-сыз ба. Па те нт тік құ қық инс ти ту ты
Аза мат тық ай на лым ға қа ты су шы лар ды жә не олар өн ді ре тін  
өнім дер ді да ра лан ды ру құ рал да ры ның инс ти ту ты
Объектілері
Субъектісі
Нысаны
–  фирмалық атаулар (азаматтық  
айналымға қатысушыларды дара-
ландыру құралдарының субинсти-
туты);
–  тауар таңбалары, қызмет көрсе-
ту белгілері, тауар шығарылған 
жерлердің атаулары (өнімді, 
жұмыстарды және қызметтерді  
дараландыру құралдарының  
субинституты)
авторлар, бірлескен авторлар, патент 
меншік иелері, автор мұрагерлері
тиісті шешімдердің мазмұны
13-сыз ба. Аза мат тық ай на лым ға қа ты су шы лар ды  
жә не олар өн ді ре тін өнім дер ді да ра лан ды ру  
құ рал да ры ның инс ти ту ты

181
Дәс түр лі емес зият кер лік мен шік объ ек ті ле рін  
қор ғау инс ти ту ты
Объектілері
•  селекциялық жетістіктер;
•  интегралды микросызбалар 
тополо гиясы;
•  қызметтік және коммерциялық 
құпияны құрайтын ақпарат;
•  заңнамаға сәйкес айрықша 
құқықтық танылуы және бекітілуі 
мүмкін зияткерлік қызметтің өзге 
де нәтижелері
Субъектісі
авторлар, бірлескен авторлар, патент 
меншік иелері, автор мұрагерлері
Нысаны
тиісті шешімдердің мазмұны
14-сыз ба. Дәс түр лі емес зият кер лік мен шік  
объ ек ті ле рін қор ғау инс ти ту ты
ҚР  Конс ти ту ция сы  зият кер лік  мен шік ті  қор ғау  құ қы ғы на 
ке піл дік  бе ре ді.  Қа зір гі  жағ дай да  ғы лы ми  қыз мет  нә ти же ле-
рі не  зият кер лік  мен шік ті  құ қық тық  қор ғау ды  кү шей ту  –  өте 
өзек ті мәселе. Айрықша құ қық ты бұ зу шы дан оның кі нә сі бол-
ған жағ дай да за лал дар ды өн ді ріп алу жә не оған бас қа да жау ап-
кер ші лік ша ра ла рын қол да ну жүр гі зі ле ді (1996 жыл ғы 10 мау-
сым да ғы  «Ав тор лық  құ қық  жә не  са бақ тас  құ қық тар  ту ра лы» 
Қа зақ стан Рес пуб ли ка сы ның Заң да ры).

жүктеу/скачать 10,63 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: