Егер (2) теңдеуді N
A
-ға бөлсек, онда
𝒫
S
-тің аз шамасы аумағында ерімейтін
қабыршықтар үшін
𝒫
S
∙ А = kT (4)
теңдеуін аламыз. Мұндағы: А=𝒜/N
A
– молекулалық аудан; R/N
A
=k=1,38∙10
-16
эрг/К–Больцман тұрақтысы.
Егер А-ны Å-мен көрсетсек, онда 293К (20℃) температурада
ассоциаланбаған сұйықтар үшін
𝒫
S
∙ А ≈ 400 эрг (5)
теңдеуі алынады.
Осы (2), (4) және (5) теңдеулердің барлығы да газ тәрізді қабыршықтарға
жататын теңдеулер.
Нақты шын қабыршықтар үшін тәжірибе мәліметтерін 𝒫
S
А~𝒫
S
координаталарында бейнелегенде айқын көрінетін сипатты (тән) ауытқулар
байқалады. Ассоциаланған молекулалар үшін 𝒫
S
∙ А ≈ 200 эрг болады. Бұл
мәліметтер үш өлшемді газ үшін PV–P тәуелділігіне ұқсас.
Ван-дер-Ваальс реал (шын) газдар үшін (3) теңдеуге молекулалардың өзіне
меншікті көлемін және олардың өзара тартылуын есепке алатын түзетулер
енгізіп,
(𝑃 +
𝑎
𝑉
2
) (𝑉 − ϐ) = 𝑅𝑇 (6)
теңдеуін алған болатын.
Дәл осылай шын қос өлшемді газдар үшін көзқарастардың ортақтығына
сүйене отырып, А.Н.Фрумкин молекулааралық әрекеттесуді және М.Фольмер
молекулалардың меншікті өз аудандарын есепке алуға түзетулер енгізді.
Сонда шын қос өлшемді газдар үшін 𝒫
S
А − 𝒫
S
қисықтары
(𝒫
S
+
𝛼
А
2
) (А − 𝛽) = kT (7)
теңдеуімен сипатталатын болады. (7) теңдеудегі α–молекулааралық
әрекеттесу күшін сипаттайтын Ван-дер-Ваальс константасы; β –молекула
қимасының тиімді ауданы (β = A
0
).
Достарыңызбен бөлісу: