1.
3
5
8
5
8
13
13 – 8 =
13 = 8 + 5
13 – 3 – 5 =
5
13 – 8 =
5
13 – 5 =
8
13–
Эсте сакта:
13 – 7 =
6
13 – 8 =
5
13 – 9 =
4
40
2. Амал белгилерин барабардыктар туура болгондой кы-
лып кой:
13
6 = 7 8
7 = 15 11
6 = 5
12
3 = 9 7
6 = 13 12
8 = 4
3.
Кыска жазуу боюнча маселелер түз жана аларды
чыгар:
1-маселе
2-маселе
Aзизде – 13 тоок
Aзизде – 13 тоок
?
Mураттa – ?, 4 кө аз
Mураттa – ?, 4 кө аз
тоок
тоок
4.
44 см – 30 см
46 см
– 24 см
75 см + 25 см
55 дм + 20 дм
5. Мисалдардын жоопторун тап:
7+6
12–5
8+4
11–3
9+2
12–3
6+6
13–7
13
11
7
12
6
8
12
9
6.
Гүлзардa 13 ак жана кызыл чыныгүл ачылган эле.
Кызыл чыныгүлдөр 7 өө болсо, ак чыныгүлдөр канча?
7.
12 – (5 + 4) 9 + (4 + 5)
47 + 3 100 – 8
13 – (7 + 2) 8 + (6 + 4) 64 + 6 100 – 3
?
41
1.
4
1
5
5
9
14
14 – 5 =
14 = 5 + 9
14 – 4 – 1 =
9
14 – 5 =
9
14 – 9 =
5
14 –
Эсте сакта:
14 – 5 =
9
14 – 6 =
8
14 – 7 =
7
2.
13 – 8 9 + 3 11 –
5
(14
–
5)
+ 2
12 – 6 8 + 5 13 –
4
(14
–
7)
+ 3
3.
Mектептин короосунда 14 окуучу oйноп жаткан эле.
Алардан 6 оосу эркек балдар болсо, канчасы кыз
балдар?
4.
Фигуараларды дептериңе чий жана аларды боё:
5.
Кыска жазуу боюнча маселе түз жана аны чыгар:
Бар болчу — 8 л жана 6 л сүт
Иштетилди — 7 л сүт
Калды
— ? л сүт
6.
Ашкабактын салмагы 7 кг, дарбыздын салмагы болсо
андан 3 кг га аз. Дарбыздын салмагы канча?
7.
52 + 8 49 + 1 14 –
(9
+
2) 13
–
(11
–
3)
27 + 3 36 + 4 14 –
(8
+
5) 13
–
(12
–
4)
42
1.
4
4
8
8
6
14
14 – 8 =
14 = 8 + 6
14 – 4 – 4 =
6
14 – 8 =
6
14 – 6 =
8
14
–
Эсте сакта:
14 – 8 =
6
14 – 9 =
5
2.
7 + 6 13 – 9 7 + 3 – 4 (14 – 6) + 8
8 + 8
14 – 5 9 + 1 – 2 (14 – 8) + 8
3.
Эртең менен дүкөндө 14 телевизор бар болчу. Keчке
чейин 8 телевизор сатылды. Дүкөндө канча телевизор
калган?
4.
Ыңгайлуу усул менен эсепте.
3 + 14 + 6 7 + 13 + 2 5 + 20 + 50
8 + 12 + 3 4 + 11 + 9 6 + 30 + 40
5. Фигуралардын ар биринде канчадан кесинди бар?
6.
Салыштыр:
8 + 7 15 13 – 5 9 14 – 6 7
7.
9 + 5 13 – 8
60 + 40 38 – 30
8 + 6 14 – 7
90 – 50 57 + 32
43
1.
5
1
6
6
9
15
15 – 6 =
15 = 6 + 9
15 – 5 – 1 =
9
15 – 9 =
6
15 – 6 =
9
15
–
Эсте сакта:
15 – 6 =
9
15 – 9 =
6
2.
8 + 7 7 + 7 14 – (5 + 9) (14 – 9) + 5
9 + 3 9 + 5 13 – (9 + 4) (14 – 8) + 4
3.
Нафиса 15 жашта. Сиңдиси болсо андан 6 жашка
кичине. Сиңдиси канча жашта?
4.
14 – 8 8 13 – 8 5
9 + 6 14
5.
Mисалдардын чыгарылышын түшүндүр:
13
–
14
–
7
7
6
6
5
5
9
9
8
8
6.
Мектептин ашканасынa 50 кг ун алып келишти.
4 кг ундан самса, 6 кг ундан май токоч бышырылды.
Ашканадa канча килограмм ун калды?
7.
68 + 2 13 –
(5
+
6)
(9
+
3)
–
5
(8
+
7)
+ 5
36 + 4 14 –
(5
+
7)
(8
+
6)
–
6
(9
+
8)
– 7
44
1.
5
2
7
7
8
15
15
– 7 =
15 = 8 + 7
15 – 5 – 2 =
8
15 – 8 =
7
15 – 7 =
8
15
–
Эсте сакта:
15 – 7 =
8
15 – 8 =
7
2.
Балыкчы дарыядан 15 сазан жана жаян балык карма-
ды. 8 и сазан балык болсо, жаян балык канча?
3. Mисалдардын чыгарылышын түшүндүр:
11 – 5
6 + 9
9 + 3
15 – 6
7 + 4
12 – 5
15
– 8
7 + 7
8 + 7
14 – 6
4.
Кыска жазуу боюнча маселе түз жана аны ыңгайлуу
усул менен чыгар:
Ак көгүчкөн — 15
Боз көгүчкөн — ?, 8 ге аз
5. Ар бир фигурадa канчадан үч бурчтук бар?
6.
Kөлдө 15 каз жана алардан 7 ге аз өрдөк сүзүп жүрөт.
Kөлдө канча өрдөк бар?
45
7.
60 – 20
12 – (2 + 9) (14 – 4) + 2
35 – 35
15 – (5 + 4) (12 – 2) + 3
1.
6
1
7
7
9
16
16 – 7 =
16 = 7 + 9
16 – 6 – 1 =
9
16 – 9 =
7
16 – 7 =
9
16
–
Эсте сакта:
16 – 7 =
9
16 – 8 =
8
16 – 9 =
7
2.
9 + 9
14 – 5
15 – 6
6 + 6 – 2
8 + 6
13 – 5
16 – 8
8 + 8 – 6
7 + 4
15 – 8
13 – 4
7 + 7 – 4
3.
Балдар аянтчасынын курулушунда 16 кыш кыноочу,
андан 7 ге аз шыбакчы эмгектенди. Курулушта канча
шыбакчы эмгектенген?
4.
Жадыбал негизинде маселе түз жана аны чыгар:
Бар болчу
Жешти
Калды
16 апельсин
8 апельсин
?
5. 9 + 5 16 16 – 8 13 13 – 6 7
6.
Туюнтма көрүнүшүндө жаз жана аларды чыгар:
1) 9 менен 7 нин суммасынан 6 ны кемит;
2) 8 менен 7 нин суммасынан 5 ти кемит.
46
7.
90 – 40 80 + 20 99 + 1 42 + 8
60 + 40 76 + 24 57 + 3 27 + 3
1.
Кемүүчү
11
12
13
14
15
15
16
Кемитүүчү
9
4
5
6
7
9
8
Айырма
2.
Биринчи кутудa 16, экинчи кутуда болсо андан 9 га
аз жумуртка бар. Эки кутудa канча жумуртка бар?
3.
Чакмактарга сан кой, барабардык туура болсун:
15 – = 8
7 + = 11
12 – = 9
14 – = 5
9 + = 13
16 – = 9
4. Mисалдардын чыгарылышын түшүндүр:
15 –
9
7
8
6
16 –
9
7
6
8
5.
Ыңгайлуу усул менен эсепте:
7 + 3 + 9 14 + 6 + 8 50 + 30 + 3
8 + 2 + 7 13 + 7 + 5 80 + 10 + 2
6.
Балдар бакчасына 16 оюнчук алып келишти. 8 и куур-
чак болсо, топтор канча?
7.
28 + 2
99 – 9
15 – (8 + 7)
(8 + 7) – 5
57 + 3
68 – 8
14 – (7 + 3)
(7 + 6) – 3
47
1.
7
2
9
17 –
9 =
17 = 9 + 8
17 – 7 – 2 =
8
17 – 9 =
8
17 – 8 =
9
17
–
18
–
Эсте сакта:
17 – 8 =
9
17 – 9 =
8
18 – 9 =
9
2.
16 – 6 + 1 14 – 4 – 5 13 – 3 + 2 11 – 1 – 3
15 – 5 + 3 13 – 3 – 6 12 – 2 – 3 14 – 4 + 5
3.
Жумушчулар 18 бөлмөнү ремонттоого тийиш эле.
Бөлмөлөрдүн бир тобун ремонттошкондон кийин 9
бөлмө калды. Алар канча бөлмөнү ремонттошкон?
4.
Жадыбалдан жообу бирдей болгон мисалдарды тап.
9 + 7
17 – 9
9 + 5
15 – 9
16 – 8
11 – 5
18 – 9
7 + 7
8 + 6
15 – 6
7 + 9
17 – 8
5.
Кыска жазуу боюнча маселелер түз жана аларды чыгар:
Кыш кыноочулар — 18
Шыбакчылар
— ?, 9 га аз
6.
Касым атасы экөө дыйкан базарынан 18 кг пияз,
андан 9 кг га аз картошка сатып алышты. Алар
бардыгы болуп канча жашылча сатып алыш-
кан?
7.
9 + 2 12 – 4 17 –
(9
+
3)
(9
+
9)
– 7
8 + 3
15 – 7
16 – (7 + 2)
(8 + 8) – 7
48
18 ДИН ИЧИНДЕ БИР ОРУНДУУ САНДАРДЫ
КЕМИТҮҮНҮН ЖАДЫБАЛЫ
– 1
2
3 4 5
6
7 8 9
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
11
9
8
7
6
5
4
3
2
12
9
8
7
6
5
4
3
13
9
8
7
6
5
4
14
9
8
7
6
5
15
9
8
7
6
16
9
8
7
17
9
8
18
9
Үлгү:
12 – 7 = 5
15 – 7 = 8
2. Үлгү боюнча аткар:
7 + 8 = 15
9 + 7 =
9 + 8 =
8 + 7 = 15
7 + 9 =
8 + 9 =
15 –
7 = 8
16
– 9 =
17 –
9 =
15 –
8 =
7
16
– 7 =
17 – 8 =
3.
Автопаркта 18 автомобиль турат. Алардын 9 у жүк
машинасы, калгандары болсо жеңил автомобиль.
Автопаркта канча жеңил автомобиль бар?
4.
Чийлерден төмөнкүдөй фи гу ра ларды түз. Би-
рин чи фи гу ра дан 3 чийди ал ганыңда, 3
квад рат калсын. Ал эми экинчи фигура -
дан 3 чийди алганыңда бол-
со, ал жерде 4 квадрат кал-
сын.
1)
2)
1.
49
5.
Кыска жазуу боюнча маселе түз жана аны чыгар:
Асма саат — 18
? саат
Кол сааты — ?, 9 га аз
6.
Mузыка ийрими үчүн 15 рубаб, 10 дутар, 5 до ира алып
келишти. Бардыгы болуп канча музыкалык инстру-
мент алып келишкен?
7.
27 + 3 16 – (8 + 7) (15 – 8) + 7
39 + 1 18 – (9 + 9) (17 – 8) + 9
1. Жадыбалдан жообу 4, 5, 6, 7 ге барабар мисалдарды
тап:
11–2
11–3
11–4
11–5
11–6
11–7
11–8
11–9
12–3
12–4
12–5
12–6
12–7
12–8
12–9
13–4
13–5
13–6
13–7
13–8
13–9
14–5
14–6
14–7
14–8
14–9
15–6
15–7
15–8
15–9
16–7
16–8
16–9
17–8
17–9 18–9
2.
Mисалдардын чыгарылышын түшүндүр:
9
+
4
=
13
8
+
6
=
9
+
6
=
4
+
9
=
13
6
+
8
=
6
+
9
=
13
–
9
=
4
14
–
8 =
15
–
9
=
13
–
4
=
9
14
–
6 =
15
–
7
=
50
3.
Бир китепте 18, экинчи китепте 9 жомок бар. Экинчи
китептеги жомоктор биринчи китептегиден канчага
аз? Биринчи китептеги жомоктор болсо экинчи ки-
тептегиден канчага көп?
4. Фигураларды салыштыр. Ар биринде канчадан үч
бурчтук бар?
a)
б)
5. 17 – 9 18 18 – 7 10 9 + 9 18
6.
Бир мамычага сандардын суммасын, экинчи ма-
мычага сандардын айырмасын жаз. Бул сандуу
туюнтмалардын маанилерин тап:
16 – 7 9 + 8 18 – 9 9 + 9 17 – 9 9 + 7
7.
(9 + 8) – 7 17 – (9 + 5) 18 + 2 – 10
(9 + 6) – 5 18 – (8 + 9) 17 + 3 – 10
СААТ. MИНУT
1.
Сааттын чоң жебеси минутту көрсөтөт.
Ал бир сызыкчадан экинчи сызыкчага
1 минут тa өтөт.
Сааттын кичине жебеси саат канча
болгонун көрсөтөт. Ал бир цифрадан
экинчи цифрага 1 сааттa өтөт.
1 саат = 60 минут.
51
1) Саат кайсы убакытты көрсөтүп жатат
?
2) Сааттын чоң жебеси кайсы цифраны
көрсөтүп жатат
?
3) Сааттын кичине жебеси кайсы цифра-
ны көрсөтүп жатат
?
2.
Mисалдарды үлгү боюнча аткар:
1
00 – 6 = 90 + (10 – 6) = 90 + 4 = 94
90 10
100–7
100–4
100–9
100–8
100–3
100–5
100–2
100–6
3.
Дүкөндө 100 даана чаң жуткуч бар болчу. Күн бою 9
чаң жуткуч сатылды. Дүкөндa дагы канча чаң жуткуч
калды?
4. 1-фигурада канча төрт бурчтук, 2-фигурада канча үч
бурчтук жана төрт бурчтук бар?
5.
Саякатчы үч күндүн ичинде канча убакытты жол
жүрүүгө сарптаган?
5 саа
т
4
саа
т
6
саат
3-күн
2-
күн
1-
күн
52
6.
Кыска жазуу боюнча маселе түз жана аны чы-
гар:
Бар болчу – 20 кг курма
Сатылды – 10 кг курма
Калды –
? кг курма
7.
100
–
5 83
+
17 80
+
20 40
+
60
100
–
3 90
+
10 50
+
50 70
+
30
1.
Mисалдарды үлгүгө карап чыгар:
100
–
37
=
(100
–
30)
–
7
=
70
–
7
=
63
30 7
100
–
57 100
–
62 100
–
46 100
–
87
100
–
28 100
–
26 100
–
64 100
–
78
2.
Наабайканада 100 даана май токоч жана патир нан
жабылды. Алардын 78и май токоч. Наабайканада
канча патир нан жабылган?
3. Mисалдарды үлгү боюнча аткар: 35=30+5
42
=
+ 68
=
+
47
=
+
56
=
+
24
=
+
59
=
+
4.
Жадыбал боюнча маселе түз жана аны чыгар:
Сатып алынды
Иштетилди
Калды
? кг пияз
эртең менен — 22 кг
кечинде — 28 кг
20 кг
53
5. Ар бир фигуранын канчадан жагы жана канчадан
бурчтары бар?
1)
2)
3)
4)
6
.
Сатуу үчүн дүкөнгө 37 жуп бут кийим алып келишти.
Бир күндө 15 жуп бут кийим сатылды. Дүкөндө дагы
канча жуп бут кийим калды?
7.
42
+
8
+
9 90
–
50 100
–
27 100
–
24
76
+
4
+
3 57
+
32 100
–
39 100
–
56
1.
Жадыбалдан жообу бирдей болгон мисалдарды тап.
17
–
9
9
+
5
15
–
6
8
+
4
7
+
5
14
–
6
8
+
6
18
–
9
15
–
8
8
+
8
13
–
6
9
+
7
2.
Китепканада 18 «Bilimdon» журналы бар болчу.
Китепканачы бир канча журналды окуучуларга
окуу үчүн тараткандан кийин 8 журнал калды. Ки-
тепканачы канча журналды тараткан?
3.
Мисалдарды түшүндүрүү менен чыгар:
9+7=
8+3=
9+8=
7+9=
3+8=
8+9=
16–7=
11–8=
17–9=
16–9=
11–3=
17–8=
54
4.
Башкатырманы чечсең, сүйүктүү өлкөңдүн атын би-
лип аласың.
15
–
7
E
8
+
7
T
11
–
9
Ө
9
+
8
Н
16
–
7
K
8
+
6
С
12
–
5
Б
8
+
8
А
15
–
9
З
2
6
7
8
9
14
15
16
17
5. Фигураларды салыштыр:
6. Бир байламда 35, экинчисинде 20 дептер бар.
Экинчи байламда биринчи байламдагыга караганда
канчага аз дептер бар?
7.
14
–
7 11
–
3 8
+
7 7
+
7
–
4
13
–
9 15
–
6 6
+
6 7
+
7
–
3
18
–
9 16
–
8 8
+
8 7
+
8
–
5
ӨТҮЛГӨНДӨРДҮ КАЙТАЛОО
1. Эки кошуна кошулуучуну сумма менен алмашты-
рып, ыңгайлуу усул менен эсепте:
5
+
14
+
6 8
+
9
+
1 10
+
80
+
9
3
+
12
+
8 7
+
8
+
2 50
+
30
+
5
55
18 кг
2.
Кыска жазуу негизинде маселе түз жана аны чыгар:
Бар болчу — 18 кг бий алма
Сатылды — 9 кг бий алма
Калды
— ? кг бий алма
3.
Туюнтма көрүнүшүндө жаз жана аларды чыгар:
1) 50 менен 9 дун суммасына 1 ди кош;
2) 28 менен 2 нин суммасынан 10 ду кемит;
3) 37 менен 3 түн суммасынан 20 ны кемит;
4) 40 менен 6 нын суммасына 4 тү кош.
Достарыңызбен бөлісу: |