Республикасы білім және ғылым министрлігі ұлттық білім беру статистикасы және бағалау орталығЫ

TIMSS-2011 
Ұлттық есебі  
 
175
 
 
   
 
 
4.1.5. сурет. Тапсырманы орындау пайызы / 4 сынып / гендерлік айырмашылық /аймақ
 
 
 
 
 
Т1МSS-2011 нәтижелерінің талдауы  қазақстандық  төртінші  сынып оқушыларының  
ғылыми жаратылыстану және математикалы циклдағы пәндер бойынша орта білім деңгейін 
көрсетті.  Орта ұсынылған 50 сұрақтың ішінен тапсырманы дұрыс орындау пайызы 49,7% 
құрады.  Бағыт  қилысында  математикадан  -  51,2%  және  жаратылыстанудан  48,2%  (4.1.6 
сурет).
 
 
4.1.6. сурет. Тапсырманы орындау пайызы / 4 сынып / республика 
 
 
                                        
Жаратылыстану         Математика                              ҚР 
 
 
Сол  сияқты  оқушылар  санына  зерттеу  нәтижелерінің  тәуелділігі  бір  қатарлы  емес. 
Мысалы,  тест  жүргізуде  78  Солтүстік  Қазақстан  және  98  Батыс  Қазақстан    облысының 
төртінші сынып оқушылары тапсырманы орындауда бірдей пайызды көрсетті - 60,6%.
 
А
қмола,  
 
Ақтөбе,  
 
Алматы, 
Атырау,   
 
ШҚО,  
 
Жамбыл,   
БҚО,  
 
Қарағанды,  
 
Қостанай, 
Қызылорда, 
 
Маңғыстау, 
Павлодар, 
 
СҚО, 
 
ОҚО, 
 
Алматы қ., 
Астана қ., 
 
ҚР
 
 
Ұлдар 
Қыздар 
 

TIMSS-
2011 Ұлттық есебі 
176
 
Маңғыстау  облысы  (217)    оқушыларының  ең  аз  саны  Оңтүстік  Қазақстанмен(754)  
салыстырғанда тапсырманы орындаудың пайызы 2% жоғары екендігін көрсетті. 
 
Зерттеуге қатысушылардың қатысты тең арақатынасымен, Атырау облысының (193) 
және  Астана  қаласының  (190)  оқушылары  тең  нәтижені  (45%)  көрсетті,  ал  Қостанай 
облысының  (197)  төртінші  сынып  оқушыларының  көрсеткіші  8%  жоғары  болды  (  4.1.7 
сурет).
 
4.1.7. сурет. Тапсырманы орындау нәтижелері / 4сынып/республика/аймақ 
 
 
 
 
Осы  тұрғыда,  оқыту  тілдерінің  қилысуында  айтарлықтай  айырмашылық  байқалады. 
Гендерлік салыстыруда айтарлықтай айырмашылық байқалмайды. Аймақ шегінде төртінші 
сынып  оқушыларымен  тест  тапсырмасын  орындаудың  сәтті  көрсеткіші  зерттеуге 
қатысушылар санына тікелей байланысы жоқ.
 
Оқушылардың математикалық дайындығының негізгі көрсеткіштері
 
4  сынып  оқушыларының  тестілеу  нәтижелерінің  талдауы  жаратылыстанумен 
салыстырғанда  «Математика»  пәні  бойынша  тест  тапсырмасын  орындаудың  пайызы 
жоғарыекендігін  көрсетті.  Математикадан  орта  ұпай  501,  бұл  жаратылыстану  бойынша 
көрсеткіштен  6  ұпайға  жоғары.  52,4%  дұрыс  жауапты  оқушылар  жабық  сұрақтарға  және 
49,1% ашық типтегі сұрақтарға берді.
 
Батыс  қазақстан  облысының  (63,1%),  Қызылорда  (61%)  және  Солтүстік  Қазақстан 
облыстарының (61,1%) математика бойынша тест тапсырмасын орындаудың нәтижесі 10% 
дейін орта республикалық маңыздан (51,2%) жоғары екендігін көрсетті.   
 
Шығыс  Қазақстан  (59%),  Қарағанды  (55%)  және  Павлодар  (54%)  облыстарының 
қатысушыларының  нәтижелері  де  жаман  емес.  Сонымен  қатар  оқушылар  санының 
айырмашылығын ескеру керек.
 
Жамбыл  (329)  обласының  және  Алматы  қаласының    (405)  оқушылары  орта 
республикалықпен салыстырғанда бірдей нәтижеге ие - 51%.
 
Оңтүстік Қазақстан облысының төртінші сынып оқушылары жоғарғы қатысушылар 
санын қамтумен - 754 адам ең төмен нәтижелерді - 37% көрсетті (4.1.8 сурет). 
 
 
 
 
 
 
 
Ақ
мол
а 
Ақ
т
өб
е 
 
 
Ал
ма
ты
  
 
Ат
ы
рау
  
 
Ш
ҚО 
 
 
Жа
мбыл
  
 
БҚ
О 
 
 
Қарағ
ан
ды
  
 
Қос
т
ан
ай 
 
 
Қы
зы
лорд
а 
М
аң
ғы
ст
ау
  
 
П
ав
лод
ар 
 
 
СҚ
О 
 
 
ОҚ
О 
 
 
Ал
мат
ы
 қ
.  
 
Ас
т
ан
а қ
.  
 
ҚР
 
 

TIMSS-2011 
Ұлттық есебі  
 
177
 
 
   
 
 
 
 
 
4.1. 8
.сурет. Тапсырманы орындау пайызы / 4 сынып / математика / аймақ 
 
 
 
 
 
 
 
 
Республика  бойынша  қазақ  тілінде  білім  алатын  бастауыш  мектепте  математика 
бойынша  тест  тапсырманы  сәтті  орындау  48,8%  құрады.  Бұл  көрсеткіш  жалпы 
республикалықтан 2,4%-ға төмен.
 
Қазақ  тілінде  білім  алатын  Ақмола  облысының  оқушылары  математикадан  тест 
тапсырмасын орындау барысында орта республикалықпен салыстырмалы нәтиже көрсетті 
(48,7%).
 
Дегенмен, оқушылардың бірдей санымен (194 және 192) Алматы (46,9%) қаласының 
төртінші сыныбының нәтижесі Ақтөбе облысының шамалас оқушыларынан төмен.  
 
Сонымен  бірге,  Қызылорда  (18  адам)  және  Солтүстік  Қазақстан  облысының  (78 
адам)  орыс  тілінде  оқытылатын  4  сынып  оқушылары  әр  түрлі  оқушылар  санымен 
математикадан 70,5% және  70,1%  тест тапсырмаларын орындауда бірдей жоғары пайызға 
ие.  Орыс  тілінде  оқытылатын  оқушылардың  дұрыс  жауабының  ең  аз  пайызы  Ақмола 
облысында  - 49,6%.
 
Орыс  тілінде  оқытылатын  Жамбыл  және  Павлодар  облыстарының  төртінші  сынып 
оқушыларының саны іс жүзінде бірдей - 72 және 73 сәйкес.  Дегенмен, 
тест 
тапсырмаларын орындауда Павлодар облысы 9,3% жоғары.  
 
Оқушылардың бірдей санымен (177) Шығыс Қазақстан(68,6% облысының төртінші 
сынып  оқушыларының  математикалық  дайындығының  көрсеткіші  Алматы  облысынан 
(57,5%) 11%-
ға жоғары.  
 
Ақтөбе  облысының  (50,8%)  оқушыларының  нәтижелерімен  салыстырылған 
көрсеткіштерді  тестке  қатысушылар  санының  үш  есе  жоғары  болуына  қарамастан, 
Оңтүстік Қазақстан (50,6%) облысының қатысушылары көрсете алды (4.1.9 сурет).
 
 
Ақ
мол
а 
Ақ
т
өб
е 
 
 
Ал
ма
ты
  
Ат
ы
рау
  
 
Ш
ҚО 
 
 
Жа
мбыл
  
 
БҚ
О 
 
Қарағ
ан
ды
  
 
Қос
т
ан
ай 
 
 
Қы
зы
лорд
а 
 
М
аң
ғы
ст
ау
  
 
П
ав
лод
ар 
 
 
СҚ
О 
 
 
ОҚ
О 
 
Ал
мат
ы
 қ
.  
 
Ас
т
ан
а қ
.  
 
ҚР
 
 

TIMSS-
2011 Ұлттық есебі 
178
 
4.1.9. сурет. Тапсырманы орындау пайызы / 4 сынып / математика / аймақ / оқыту тілі
 
Математикалық  блоктағы  тапсырманы  орындауда  гендерлік  салыстыруда  аймақ 
шегінде  аса  айырмашылықтар  байқалмады.  Осы  тұрғыда,  математикадан  дұрыс  жауап 
пайызы ұлдарда - 51,9%, қыздарда - 50,6% құрайды. Айырмашылықтар аз (1,3%).
 
Тест  тапсырмаларының  түрлері  бойынша  көрсеткіштердің  талдауы  ашық  типтегі 
тапсырмаларды  ұлдардың  жақсы  орындағанын  анықтады.    Бұл  олардың  қалыпсыз 
жағдайларда  міндеттерді  шешу  үшін  базалық  математикалық  білімдерін  қолдана 
алатындығын,  кестелермен  және  графикамен  жақсы  жұмыс  жасайтындықтарына,  оларды 
түсіндіретінін және суреттейтіндерін дәлелдейді (4.1.10 сурет). 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Ақмола,  
 
Ақтөбе,  
Алматы, 
Атырау,   
 
ШҚО,  
 
Жамбыл,   
БҚО,  
 
Қарағанды,  
Қостанай, 
Қызылорда, 
 
Маңғыстау, 
Павлодар, 
 
СҚО, 
 
ОҚО, 
 
Алматы қ., 
Астана қ., 
ҚР
 
 

TIMSS-2011 
Ұлттық есебі  
 
179
 
 
   
 
 
4.1.10.сурет. Тапсырманы орындау пайызы/4 сынып/аймақ/ гендерлік айырмашылық
 
 
 
 
4 сынып оқушыларының ғылыми жаратылыстану  
дайындықтың негізгі көрсеткіштері 
Жаратылыстану  бойынша  орта  ұпай  495,  TIMSS-2011  халықаралық  тесті  орындау 
пайызы - 48,2%.
 
Тест нәтижелерін аймақтық салыстыруы бойынша Қостанай облысы оқушыларының 
тең  санымен  Атырау  облысы  және  Астана  қаласының  (52,3%,  42,2%  және  сәйкесінше 
44,4%) жастас оқушыларымен салыстырғанда тапсырманы сәтті орындады.  
 
Солтүстік Қазақстан (78 адам) және Қызылорда облысының (252 адам) оқушылары  
тең  емес  атысушыларының  арақатынасымен  тест  тапсырмасын  орындауда  бірдей 
көрсеткішті көрсетті. 
 
Қатысушылар санының аса айырмашылығымен Ақмола және Ақтөбе облыстарының 
мектеп  оқушылары  44%,  Жамбыл  облысы  және  Алматы  қаласы  (47%),  Атырау  және 
Алматы облысы (42%) тест тапсырмаларын орындауда бірдей көрсеткішті көрсетті (4.1.11 
сурет).
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Ақ
мол
а 
 
 
Ақ
т
өб
е 
 
 
Ал
ма
ты
  
Ат
ы
рау
  
 
Ш
ҚО 
 
 
Жа
мбыл
  
 
БҚ
О 
 
 
Қарағ
ан
ды
  
 
Қос
т
ан
ай 
 
 
Қы
зы
лорд
а 
 
 
М
аң
ғы
ст
ау
  
 
П
ав
лод
ар 
 
 
СҚ
О 
 
 
ОҚ
О 
 
Ал
мат
ы
 қ
.  
 
Ас
т
ан
а қ
.  
 
ҚР
 
 

TIMSS-
2011 Ұлттық есебі 
180
 
4.1.11. сурет.Тапсырманы орындау пайызы / 4 сынып / жаратылыстану / аймақ 
 
 
Тест тапсырмасын орындаудың жоғары пайызын орыс тілінде білім алатын (52,2%) 
оқушылар  көрсетті.  Оқушылардың  бірдей  санымен  аймақтық  салыстыруда  Павлодар  (73 
адам) облысының төртінші сынып оқушыларының тест тапсырмасын орындау көрсеткіші 
Жамбыл облысының (72 оқушы) құрбыларының көрсеткішінен  11% жоғары.  
 
Екі  облысы  –  Ақтөбе  және  Атырау  тілдік  белгісі  бойынша  салыстырмалы  нәтиже 
көрсетті (44,1% және сәйкесінше 43,2%) (4.1.12 сурет).
 
 
4.1.12.сурет. Тапсырманы орындау пайызы / 4 сынып/ жаратылыстану /аймақ/ оқыту тілі 
 
Гендерлік салыстыруда халықаралық естті орындау көрсеткішінде аса ерекшеліктер 
байқалмайды (4.1.13 сурет). 
 
 
 
 
 
 
Ақ
мол
а 
 
Ақ
т
өб
е 
 
 
Ал
ма
ты
  
 
Ат
ы
рау
  
 
Ш
ҚО 
 
 
Жа
мбыл
  
БҚ
О 
 
 
Қарағ
ан
ды
  
 
Қос
т
ан
ай 
 
Қы
зы
лорд
а 
 
 
М
аң
ғы
ст
ау
  
 
П
ав
лод
ар 
 
 
СҚ
О 
 
ОҚ
О 
 
 
Ал
мат
ы
 қ
.  
Ас
т
ан
а қ
.  
 
ҚР
 
 
Ақмола, 
Ақтөбе, 
Алматы, 
 
Атырау,  
ШҚО, 
Жамбыл,   
 
БҚО, 
Қарағанды, 
Қостанай,  
 
Қызылорда,
Маңғыстау,П
авлодар, 
 
СҚО, 
ОҚО, 
Алматы қ., 
Астана қ., 
ҚР
 
Қазақ тілінде білім алатын, Орыс тілінде білім алатын
 
 

TIMSS-2011 
Ұлттық есебі  
 
181
 
 
   
 
 
4.1.13. сурет. Тапсырмаларды орындау пайызы/ 4 сынып / жаратылыстану/ аймақ/гендерлік 
айырмашылық 
 
 
 
 
 
Сол  сияқты,тест  тапсырмаларын  орындаудың  ішкі  талдауын  жүргізу  төртінші 
сынып  оқушыларының  ғылыми  жаратылыстану  және  математикалық  дайындықтың  орта 
деңгейін  көрсетті.  Батыс  Қазақстан  (60,6%),  Солтүстік  Қазақстан  (60,6%),Қызылорда 
(59,5%),  Шығыс  Қазақстан  (57,5%)  жнее  Қарағынды  облысының  (54,5%)  оқушыларының 
нәтижелері  орта  республикалық  маңыздан  жоғары,  бұл    аймақтардың  қиысуында  озық 
ұстанымға ие болуға мүмкіндік жасады. Төртінші сынып оқушыларының төмен нәтижелері 
Оңтүстік Қазақстан (35,5%) және Маңғыстау (37,5%) облыстарында байқалды.    
 
4.2. 8 сынып оқушыларының нәтижелері 
 
Математикалық  және  ғылыми  жаратылыстану  дайындықты  зерттеу  үшін  IEA 
Халықаралық  орталығының  таңдауымен  барлық  республика  аймақтарынан  4390  8  сынып 
оқушылары  таңдап  алынды.  Зерттеуге  қатысқан  оқушылардың  ең  көп  саны  Оңтүстік 
Қазақстан(808)  және  Алматы  (482)  облыстарының  оқушыларымен  ұсынылды,  ең  азы  – 
Батыс Қазақстан (86)  және Солтүстік Қазақстан  (96)  облыстарынан ( 4.2.1сурет).
 
 
 
 
 
 
 
Ақмола, 
Ақтөбе, 
Алматы, 
 
Атырау,  
ШҚО, 
Жамбыл,   
 
БҚО, 
Қарағанды, 
Қостанай,  
 
Қызылорда,
Маңғыстау,П
авлодар, 
 
СҚО, 
ОҚО, 
 
Алматы қ., 
Астана қ., 
ҚР
 
Қазақ тілінде білім алатын, Орыс тілінде білім алатын
 
 

TIMSS-
2011 Ұлттық есебі 
182
 
 
4.2.1.Сурет. Зерттеуге қатысушылардың контингенті / 8 сынып / адам 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Республиканың  сегізінші  сынып  оқушыларының  жалпы  санынан  TIMSS-2011 
қатысушыларын қазақ тілінде білім алатын оқушылар құрады - 61,6% ( 2 707адам). 
 
(Батыс  Қазақстан  облысы  –  98,    Атырау  облысы  -193,  Маңғыстау  облысы  -217, 
Ақтөбе  облысы  –  232,  Қостанай  облысы  –  197,    Ақмола  облысы  –  142,  Астана  қ.  –  190, 
Қарағанды  облысы  –  366,  Қызылорда  облысы  –  252,  Оңтүстік  қазақстан  облысы  –  754, 
Жамбыл облысы – 329, Алматы облысы – 486, Алматы қ. – 405, Шығыс Қазақстан облысы 
– 
278, авлодар облысы – 168, Солтүстік Қазақстан облысы – 78). 
Қазақ  тілінде  білім  алатын  мектептің  8  сынып  оқушыларының  тест  тапсырмасын 
орындау  пайызы  орта  республикалықтан  4,6%  және  орыс  тілінде  білім  алатын  мектеп 
көрсеткішінен  10%  төмен.  Республика  бойынша  орыс  тілінде  білім  алатын  мектептерде 
халықаралық зерттеудің тапсырмаларын сәтті орындау 51,5% құрады ( 4.2.2 сурет).
 
 
4.2.2. сурет. Тапсырманы орындау пайызы / 8сынып / оқыту тілі / республика 
 
 
Аймақ  шегіндеғы  тілдік  мәнмәтінде  қазақ  тілінде  білім  алатын  оқушылардың 
нәтижелері  өзгеше.  Осылайшы,Қарағанды  облысы  (44,4%)    оқушыларының  тест 
тапсырманы орындау пайызы қатысушылардың тең санымен Павлодар облысының (35,6%) 
көрсеткіштерімен  салыстырғанда  9%  жоғары.  Тең  көрсеткіште  Батыс  Қазақстан 
облысының (54,9%)  көрсеткіштері Атыраулық көрсеткіштере қарағанда 25% жоғары.
 
 

TIMSS-2011 
Ұлттық есебі  
 
183
 
 
   
 
 
Солтүстік  Қазақстан  облысының  (62,4%)  орыс  тілінде  оқытатын  мектептің 
оқушыларының көрсеткіштері зерттеуге қатысушылардың бірдей санымен Ақмола (55,1%) 
және Павлодар (46,6%) облыстарынан жоғары.   
Аймақ  шегінде  Қостанай  облысының  қазақ  тілінде  білім  алатын  (29,7%) 
мектептердің тапсырманы сәтті орындаудың ең аз көрсеткішіне ие (4.2.3 сурет).
 
 
4.2.3. сурет. Тапсырманы орындау пайызы / 8 сынып / оқыту тілі / аймақ 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Оқыту  тілдері  бойынша  аймақ  шегінде  халықаралық  тестілеуге  қатысушылардың  сандық 
арақатынасының  салыстырмалы  талдауы  зерттеуге  Батыс  Қазақстан  және  Қызылорда 
облыстарының  орыс  тілінде  оқытатын  мектептің  сегізінші  сынып  оқушыларының 
қатыспағандығын көрсетеді.  
 
Жеке  аймақтарда  зерттеуге  қатысушылардың  басым  бөлігі  орыс  тілінде  оқытатын 
мектептерден  екенді  байқалады.    Мысалға,  Қостанай  облысында    TIMSS  -2011  қазақ  тілінде 
оқытатын мектептің 8 сыныбынан тек 9 оқушы ғана ұсынылды ( 4.2.1 кесте).
 
 
4.2.1. Кесте. Зерттеуге қатысушылардың контингенті / 8 сынып / адам / аймақ 
 
 
Аймақ
 
Білім берілетін тіл
 
 
Барлығ
ы
 
Олардың ішінде:
 
қазақша 
Орысша 
 
қазақша
 
Ақмола 
50 
81 
131 
63 
68 
Ақтөбе 
177 
61 
238 
109 
129 
Алматы  
374 
108 
482 
224 
258 
Атырау 
82 
91 
173 
91 
82 
Ақмола, 
Ақтөбе, 

жүктеу/скачать 6,08 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: