Жылдарға арналған Қазақстан Республикасының Табиғи ресурстарын пайдалану және қоршаған

 
2011-2014  жылдарға  арналған  Қазақстан  Республикасының  Табиғи  ресурстарын  пайдалану  және  қоршаған 
ортаның жай-күйі туралы ұлттық баяндама 
 
121
 
2
3
.
1
1
.
2
0
1
5 
Е
С
Э
Д
О 
Г
О 
(
в
е
р
с
и
я 
7
.
1
3
.
2
) 
 
К
о
п
и
я 
э
л
е
к
т
р
о
н
н
о
г
о 
д
о
к
у
м
е
н
т
а
. 
П
о
л
о
ж
и
т
е
л
ь
н
ы
й 
р
е
з
у
л
ь
т
а
т 
п
р
о
в
е
р
к
и 
Э
Ц
П
. 
 
11.06. ЖАМБЫЛ ОБЛЫСЫ 
 
2014 жылға жалпы көрсеткіштер 
Субъектінің S, мың 
шаршы шақ. 
144,2 
Халқы мың 
адам 
1 098,7 
ЖӨӨ, млрд.тг. 
988, 3 
2011-2014 жылдар аралығындағы мерзімге негізгі экологиялық көрсеткіштер 
Көрсеткіштер 
2011ж. 
2012ж. 
2013ж. 
2014ж. 
ЖӨӨ бірл. шығарындылардың қарқындылығы, 
тн/млрд.тг. 
39,25 
53,27 
38,15 
38,65 
Атмосфераға ластағыш заттардың 
шығарындылары (мың тонна). 
24,9 
40,7 
33,6 
38,2 
ҚОҚ жұмсалған шығындар (млрд.тг.).  
2 240,5 
4 232,1 
3 082.3 
3 217,7 
ЖӨӨ бірл. Қалдықтардың пайда болу 
қарқындылығы, тн/млрд.тг. 
72,4 
60,4 
54,71 
72,12 
Пайда болған қалдықтардың жалпы саны, тн.  
45 915 
46 136 
48 176 
71 280 
 
Жамбыл  облысы  Қазақстанның  оңтүстік-
шығысында  орналасқан  және  батысы  мен 
шығысында  Оңтүстік  Қазақстан  және  Алматы 
облыстарымен, 
солтүстігінде 
Қарағанды 
облысымен, 
оңтүстігінде 
– 
Қырғызстан 
Республикасымен  шектеседі.  Жамбыл  облысының 
аумағы  144,2  мың  шаршы  шақырым  немесе 
Республика аумағының 5,3% құрайды.  
Әкімшілік  орталығы  болып  -  Тараз  қаласы 
табылады.  Облыста  10  аудан,  облыстық  аудандық 
мәндегі Қаратау, Жаңатас, Шу сияқты үш қала бар.  
Аумағының  басым  көпшілігі  жазық  жер 
болғанына 
қарамастан, 
Жамбыл 
облысы 
табиғатының  әртүрлілігімен  ерекшеленеді.  Шу 
өзенінің  солтүстік  бөлігі  -  сазды  немесе  тасты 
Бетбақдала  шөлі.  Шу  өзенінің  оңтүстігіне  қарай 
айдар-айдар,  жон-жон  болған  құмдары  бар 
Мойынқұм  құмы  жатыр.  Облыстың  оңтүстік-
батысында Қаратау сілемдері (биіктігі 1600 м.) бар. 
Шығысы  мен  оңтүстік-шығысында  Іле  Алатауына 
барып  бітетін  Кіндіктас  тауы  (биіктігі  1503  м.) 
орналасқан.  
Облыстың  климаты  континенталды,  бұл 
температураның барынша құбылмалылығына және 
жауын-шашын  көлемінің  аздығына  алып  келеді. 
Қаңтардағы орташа температура жазық жерлерде - 
15°С,  таулы  жерлерде  -6  -8°С;  шілдеде  тиісінше 
+16°С  және  +24  +25°С.  Өңірде  су  объектілері  өте 
көп: 
Негізінен 
көрші 
Қырғыз 
аймағында 
қалыптасатын  Балқаш  көлі,  Көккөл  көлі,  өзендер, 
сарқырамалар,  Тасөткел  және  Теріс  Ащыбұлақ  су 
қоймалары. 
Су жинау көлемі 4106 млн астам ш.м. құрайды, 
оның  3139  млн  ш.м.  Қырғызстан  аймағында,  ал 
қалған  967  млн.  ш.м.    облыс  аймағында 
қалыптасады. 
Облыстың 
инвестициялық 
тартымдылығын  минералдық-шикізат  ресурстары 
көлемінің  көптігі  мен  жағымды  табиғи-климаттық 
жағдайларының  болуын  белгілейді,  бұл  өнеркәсіп 
дамуының  дәстүрлі  бағыттарымен  бірге  жаңа 
өндіріс  орындарын  ашуға  да  жағдай  жасайды. 
Жамбыл  облысында  пайдалы  қазбалардың  бай 
қорлары  бар:  олар  –  фосфориттер,  плавиктік  - 
шпаттық шикізат, алтын, Амангелді кен орнындағы 
газ. Облыс аумағынан ТРАСЕКА көлік дәлізі өтеді. 
Сондай-ақ,  2015  жылы    «Батыс  Европа  –  Батыс 
Қытай» 
автобазасының 
құрылысын 
аяқтау 
жоспарланып отыр. Бұл жоба облыс арқылы өтетін 
тасымалдаудың  300  млн.  тоннаға  дейін  жетуіне 
мүмкіндік  береді  [11.06.01.].  Аймақта  4  қорық 
қызмет  жасайды:  «Берікқара  шатқалы»  МТҚ 
(кешені)  17,5  мың  га.  ауданын  алып  отыр, 
«Қарақоңыз  шатқалы»  (ботаникалық)  жалпы 
ауданы  3,07  мың  га,  Аңдасай  МТЗ  (оологиялық) 
жалпы  ауданы  1000  мың  га,  «Үмбет»  табиғи 
қорығы,  жалпы  ауданы  298,4  мың.га.  Областың 
жануарлар  дүниесі  өте  алуан-түрлі,  мында 
омыртқасыздардың 5000  астам түрі кіреді. Орташа 
алғанда,  сүтқоректілердің  50  түрі,  құстардың  150 
түрі, 20 астам балық түрлері. Жамбыл облысының 
мемлекеттік  орман  қорының  жалпы  ауданы  2015 
жылғы  01  қаңтардағы  жағдайы  бойынша  4434,2 
мың  га,  оның  ішінде  орман  мен  орман  көмкерген 
жерлер – 2 229,6 мың га құрайды.[11.06.02.].
 
11.06.01. АТМОСФЕРАЛЫҚ АУАНЫҢ ЛАСТАНУЫ. 
 
2014  жылы  ірі  кәсіпорындардың  атмосфераға 
ластағыш 
заттар 
шығарындыларын 
талдау 
мәліметтерінде  жалпы Жамбыл облысы  бойынша 
атмосфераға эмиссияның түсімі 24,5% немесе 9,01 
мың 
тоннаға 
көбейгенін 
көрсетеді. 
Бұл 
кәсіпорындар  мен  қатар  өнімінің  артуына 
байланысты:  газ  саласында  газ  тасымалдау 
магистралының 
көбеюі, 
қосымша 
газ 
құбырларының, 
компрессорлық 
стансасының 
құрылысы  және  іске  қосу,  химия  саласының 
кәсіпорындарында  «Қазфосфат»  ЖШС  ЖЖФЗ, 
«Қазфосфат»  ЖШС  «Минералды  тыңайтқыштар», 
«Қазфосфат» ЖШС «Қаратау» ТКӨК өнімнің артуы 
былтырғы  жылмен  салыстырғанда  1,000  мың 
тоннаға немесе 10%-ға өскен. 
Облыстың  атмосфералық  ауаны  ластағыш 
заттардың  74%  жылжымалы  көздерге  тиесілі. 
Қоршаған  ортаға  автокөлік  шығарындыларының 
әсерін  төмендету  мақсатында,  2011  жылы 
улағышты  тексеру  бойынша  он  орын  құрылды, 
облыс бюджеті қаражатынан 20 газ талдауыш және 
20 түтін өлшегіш алынды.[11.06.03.]. 

 
2011-2014  жылдарға  арналған  Қазақстан  Республикасының  Табиғи  ресурстарын  пайдалану  және  қоршаған 
ортаның жай-күйі туралы ұлттық баяндама 
 
122
 
2
3
.
1
1
.
2
0
1
5 
Е
С
Э
Д
О 
Г
О 
(
в
е
р
с
и
я 
7
.
1
3
.
2
) 
 
К
о
п
и
я 
э
л
е
к
т
р
о
н
н
о
г
о 
д
о
к
у
м
е
н
т
а
. 
П
о
л
о
ж
и
т
е
л
ь
н
ы
й 
р
е
з
у
л
ь
т
а
т 
п
р
о
в
е
р
к
и 
Э
Ц
П
. 
 
Атмосфераны  барлық  ластағыш  заттардың 
жалпы валдық шығарындылары жылына 25,8 мың 
тоннаны құрайды және жыл сайын ретімен 1% өсу 
беталысы  бар  [11.06.04.].  Адам  басына  шаққанда 
станционарлық 
көздерден 
ластаушы 
заттар 
шығарындыларының  жыл  сайын  өсуі  суретте 
көрсетілген 11.06.3. [11.06.04.].  Атмосфералық ауа 
және климатты қорғауға  қаралатын кезеніне келесі 
шығындар  жүргізілді  (сурет-11.06.3)  [11.06.04.]. 
2014  жылы  Қазақстан  Республикасының  «жасыл 
экономикаға» көшу бойынша Концепцияны жүзеге 
асыру шеңберінде экологиялық жағдайды жақсарту 
мақсатында, Тараз қаласының әкімшілігі және көлік 
тасымалдаушылар  арасында  қоғамдық  көліктерді 
газ 
отынына 
ауыстыру, 
Тараз 
қаласының 
территориясында  жаңа
 
АГЖКС  құрылысы  және 
алдағы пайдалану туралы меморандумы келісілген 
[11.06.05.]. 
 
 
11.06.1- сурет. Ластағыш заттардың құрамы бойынша атмосфераға валдық шығарындылар. 
(мың тонна) 
 
 
11.06.2-сурет. Адам басына шаққанда стационарлық көздерден ластағыш заттар 
шығарындылары,толықтай облыс бойынша, кг. 
 
11,7
17,6
7,9
6,9
13,2
23,1
18,8
24,3
0
5
10
15
20
25
30
2011 ж.
2012 ж.
2013 ж.
2014 ж.
Қатты 
Газ тәріздес
24
38,3
31,2
35
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
2011 ж.
2012 ж.
2013 ж.
2014 г.

 
2011-2014  жылдарға  арналған  Қазақстан  Республикасының  Табиғи  ресурстарын  пайдалану  және  қоршаған 
ортаның жай-күйі туралы ұлттық баяндама 
 
123
 
2
3
.
1
1
.
2
0
1
5 
Е
С
Э
Д
О 
Г
О 
(
в
е
р
с
и
я 
7
.
1
3
.
2
) 
 
К
о
п
и
я 
э
л
е
к
т
р
о
н
н
о
г
о 
д
о
к
у
м
е
н
т
а
. 
П
о
л
о
ж
и
т
е
л
ь
н
ы
й 
р
е
з
у
л
ь
т
а
т 
п
р
о
в
е
р
к
и 
Э
Ц
П
. 
 
 
 
11.06.3-сурет. Атмосфералық ауа және климатты қорғау шығындары, мың тг. 
 
11.06.02. СУ РЕСУРСТАРЫ 
 
Жамбыл  облысының  жер  үсті  су  ресурстарын 
Шу,  Талас  және  Аса  өзендерінің  бассейндері 
құрайды,  олар  көбіне  көршілес  Қырғыз  елінің 
аумағында құрылады.  
Жамбыл  облысының  гидрометорталығының 
зертханалық  бақылау  мәліметтері  бойынша  жер 
үсті сулары құрамының сапасы 2012 жылы барлық 
су 
объектілері 
бойынша 
ластану 
деңгейі 
томендегені белгіленген. 
Барлық,жалпы  су объектілері санынан жер үсті 
суларының  сапасы  келесідей  бағаланады:Берқара 
өзені – суы «таза»; Шу, Талас, Асса, Ақсу, Тоқташ, 
Сарғау  және  Ташаткөл  су  қоймасы  -  суы  «орташа 
ластанған»;  Қарабалта  өзені  -  суы  «ластанған»; 
Билікөл көлі – суы «лас» [11.06.06.]. 
Облыс  бойынша  ең  жоғарғы  ластанған  су 
айдынына  Билікөл  көлі  жатады.  Билікөл  көлінде 
СЛИ – 8,67 бірлікті құрайды, 2012 жылы 6,41 бірлік. 
Ең    жоғарғы  ластану  Билікөл  көлінде  ОБТ  -5 
бойынша  белгіленген,  2012  жылғы  34,4  ШЖК-ге 
қарағанда жоғарғы шоғырлану  37,5 ШЖК  -ке дейін 
жеткен,  фтор  –  2,05  ШЖК  (2012  ж.-  1,8  ШЖК).  
Сульфат құрамы – 5,79 ШЖК. Индекс бойынша өте 
жоғарғы  ластанған  су  айдынына  жатады 
[11.06.04.]. Су көздерін ағынды сулардан ластануды 
қорғау  мақсатында  қаралған  мезгілде  келесі 
шығындар жасалды (11.06.4. сурет) [12.06.04.]. 2013 
жылы  су  тартудың  көлемі  23232,831  мың  текше 
метр  құрады,  ал  өткен  жылда  салыстырмалы 
мезгілде  тастаудың  көлемі  27087,80  мың  текше 
метр  құрады,  ағынды  суларды  тастау  көлемінің 
азаюы 3854,97 мың текше метр құрайды. 
Суды 
тұтынудың 
азаюына 
байланысты 
ластағыш 
шаруашылық-тұрмыстық 
заттарды 
ағызулар 22475,0 мың текше метрден 18378,25мың 
текше  метрге  дейін  азайған,  өйткені,  жер  асты 
суларын  оңтайлы  пайдалану  мақсатында  Тараз, 
Жаңатас,  Қаратау  және  Шу  қалалары  бойынша 
кәсіпорындарда  және  ұйымдарда  суды  есептеу 
аспабының – 97%, елді мекенде-99 % орнатылды. 
Шу  станциясында  ағынды  сулар  төгінділерін 
0,34  мың  тоннаға  азайту  үшін  «Теміржолсу-Шу» 
ЖШС қысымды кәріз желісінде жөндеу жұмыстары 
жүргізілді.
 
 
11.06.4-суретте ағынды су ластануларымен су көздерін қорғау шығындары көрсетілген (млн.тг.). 
950 883,30
1 236 945,30
816 814,30
864 856,00
0
200 000
400 000
600 000
800 000
1 000 000
1 200 000
1 400 000
2011 ж.
2012 ж. 
2013 ж. 
2014 ж. 
390,07
544,90
1 375,67
1 306,14
0
200
400
600
800
1 000
1 200
1 400
1 600
2011ж.
2012ж.
2013ж.
2014ж.

 
2011-2014  жылдарға  арналған  Қазақстан  Республикасының  Табиғи  ресурстарын  пайдалану  және  қоршаған 
ортаның жай-күйі туралы ұлттық баяндама 
 
124
 
2
3
.
1
1
.
2
0
1
5 
Е
С
Э
Д
О 
Г
О 
(
в
е
р
с
и
я 
7
.
1
3
.
2
) 
 
К
о
п
и
я 
э
л
е
к
т
р
о
н
н
о
г
о 
д
о
к
у
м
е
н
т
а
. 
П
о
л
о
ж
и
т
е
л
ь
н
ы
й 
р
е
з
у
л
ь
т
а
т 
п
р
о
в
е
р
к
и 
Э
Ц
П
. 
 
 
11.06.1-кесте.  2011-2013  жылдарға  су  ресурстары  және    ағынды  сулар  мен  ластағыш  заттардың 
төгінділері 
 
Төгінділердің нақты көлемі  
2011 жыл 
2012 жыл 
2013 жыл 
Өндірістік төгінділер 
Су тарту көлемі, мың.текше 
метр 
2853,307 
4612,8 
4854,5814 
Ластағыш заттардың көлемі, 
мың тонна 
3,95024 
5,803 
7,280 
Шаруашылық-
тұрмыстық ағынды 
сулар 
Су тарту көлемі, мың текше 
метр 
13014,45 
22475,0 
18378,25 
Ластағыш заттардың көлемі, 
мың тонна 
6,557501 
11,584 
9,02043 
Апаттық және рұқсат 
етілмейтін төгінділер 
Су тарту көлемі, мың.текше 
метр 
327,955 
290,7 
187,944 
Ластағыш заттардың көлемі, 
мың тонна 
0, 5826 
0,0795 
0,1880 
Жер үсті су 
айдындарына 
төгінділер  
Су тарту көлемі, мың.текше 
метр 
16195,712 
255,2 
258,7 
Ластағыш заттардың көлемі, 
мың тонна 
11,0903 
0,077 
0,070 
 
Талас  өзеніне  таза-төгінділердің  ағуын  АҚ 
«Т.И. 
Батуров 
атындағы 
Жамбыл 
ГРЭС» 
(кәсіпорында 
ведоствалық 
зертханасы 
бар), 
Мұстафа  өзеніне  «Бурнен  сыр  зауыты»  ЖШС 
атқарады.  Ай  сайын  бақылау  кестесіне  сәйкес 
Жамбыл облысы бойынша экология департаментіне 
ұсынумен Талас өз. және орнатылған сарқынды су 
тазартқыштары  суының  анализдері  жүргізіледі. 
Балық  шаруашылығы  су  қоймалары  үшін 
қосындылары және температурасы бойынша ШЖК 
нормативтерінің артыруы тіркелмеді. «Т.И. Батуров 
атындағы  Жамбыл  ГРЭС»  АҚ  Кәсіпорны  наурыз 
айынан  қараша  айына  дейін  ішінара  тоқтап, 
жылына  тұрақсыз  жұмыс  істейді.  2014  жылы 
ластағыш  заттар  шығарындыларының  талдауы 
өнеркәсіп  кәсіпорындарының  тоқтап  тұруымен 
байланысты 
нақты 
ластағыш 
заттардың 
шығарындылары 1,061 мың тоннаға немесе -5,58 % 
азайғанын көрсетеді. «Шолақтау» ТӨК карьер суы 
1,463  мың  тоннаға  азайып,  сондай-ақ  өндіріс 
кәсіпорындардың  суды  тұтынудың  кері  циклына 
өту  төмендеді.  2014  жылы  су  тартудың  көлемі 
17571.6636  мың  текше  метрды  құрады,  ал  өткен 
жылдың  аналогиялық  кезеңінде  төгінділердің 
көлемі  23491,5314  мың  текше  метрды  құрады, 
сарқынды су төгінділерінің көлемі азаюы 5919,868 
мың  текше метрды құрады. Тараз қаласы бойынша 
жер  асты  суларын  тиімді  тұтыну  мақсатында 
кәсіпорындарда  және  ұйымдарда  суды  есептеу 
құралдарымен  қамтамассыздандыру  97  %  ,  елді 
мекендердің  -  100%  құрап,  осыған  байланысты 
суды  тұтыну  көлеміне  кеміді.  Шаруашылық-
тұрмыстық  ағындыларында  ластағыш  заттар 
сәйкесінше кеміді. 
 
11.06.2-кесте.  2013-2014  жылдарға  су  ресурстары  және  ағынды  сулармен  ластағыш  заттардың 
төгінділері 
 
Төгінділердің нақты көлемі туралы ақпарат 
2014 жыл 
2013 жыл 
Өндірістік төгінділер 
Су тарту көлемі, мың.текше 
метр 
3541,1 
4854,5814 
Ластағыш заттардың көлемі, 
мың тонна 
1,248 
0,87929 
Шаруашылық-
тұрмыстық ағынды 
сулар 
Су тарту көлемі, мың текше 
метр 
7774,409 
18378,25 
Ластағыш заттардың көлемі, 
мың тонна 
4,115 
18,05671 
Апаттық және рұқсат 
етілмейтін төгінділер 
Су тарту көлемі, мың.текше 
метр 
9,148 
187,944 
Ластағыш заттардың көлемі, 
мың тонна 
0,00691 
0,1880 
Жер үсті су 
айдындарына 
төгінділер 
Су тарту көлемі, мыңтекше 
метр 
186,9 
258,7 
Ластағыш заттардың көлемі, 
мың тонна 
0,051 
0,070 
 

 
2011-2014  жылдарға  арналған  Қазақстан  Республикасының  Табиғи  ресурстарын  пайдалану  және  қоршаған 
ортаның жай-күйі туралы ұлттық баяндама 
 
125
 
2
3
.
1
1
.
2
0
1
5 
Е
С
Э
Д
О 
Г
О 
(
в
е
р
с
и
я 
7
.
1
3
.
2
) 
 
К
о
п
и
я 
э
л
е
к
т
р
о
н
н
о
г
о 
д
о
к
у
м
е
н
т
а
. 
П
о
л
о
ж
и
т
е
л
ь
н
ы
й 
р
е
з
у
л
ь
т
а
т 
п
р
о
в
е
р
к
и 
Э
Ц
П
. 
 
11.06.03. ЖЕР РЕСУРСТАРЫ 
 
Жамбыл облысындағы мемлекеттік орман қоры 
жерлерінің  жалпы  аумағы  –  4359,4  мың  га,  оның 
ішінде, орманды жерлер – 2249,3 мың га. Облыстың 
14 426,3 
мың  га  жері  бар,  оның  ішінде 
тағайындалған ауылшаруашылық жері 4 194,7 мың 
га  құрайды,  сонымен  қатар  –  751,1  мың  га 
жыртылатын жер. 
Ауыл  шараушылығы  мақсатындағы  жерлері 
тиімді  және  ұтымды  пайдалану  мақсатында  олар 
түгенделеді.  2011  жылы  жүргізілген  тексеріс 
нәтижесінде-484,5  мың  гектар  пайдаланбаған 
ауылшаруашылық жерлері , оның ішінде айдалатын 
жерлердің аумағы -115,3 мың гектарды құрайды, ал 
2012  жылы  -44,8  мың  гектар,  сонын  ішінде 
жыртылатын  жерлер-43,7  мың  гектар.  2013  жылы 
түгендеу 
бойынша 
 
жүргізілген 
іс-шара 
қорытындысы бойынша 18,1 мың гектар, одан 17,5 
мың  гектар  жыртылатын  жерлер  анықталған. 
Жергілікті  атқарушы  органдардың  қабылдаған 
шарасы  бойынша  анықталып    пайдалынбаған 
жерлердің  -    470,9    мың  гектар  немесе    86,0% 
мемлекетті  қорға  қайтарылды,  оның  98,9  мың 
гектары  жыртылатын  жерлер.  Жер  учаскелерінің 
құжаттары Қазақстан Республикасының заңнамасы 
шеңберінде шара қолдану үшін облыстық аумақтық 
жер инспекциясына жіберілді. 
Ағымдық  жылда  аталған  жұмыспен  Тараз 
қаласы,  Қордай  және  Шу  аудандары  қамтылды. 
Нәтижесінде  аңымдық  жылда  ауылшаруашылық 
айналымына  211,0  мың  гектар,  оның  ішінде  72,8 
мың гектар егістіктер тартылған. 
Ауыл  шаруашылыққа  тағайындалған  жерлерді 
айналымға тарту маселесі ерекше қадағалауда тұр. 
Үкіметке  пайдаланбаған  жерлерді  қайтару  және 
оларды 
айналымға 
тарту 
бойынша 
жұмыстаржүргізілуде [11.06.01.]. 
 
11.06.04. ҚАЛДЫҚТАР 
 
2014 жылға өңірде өндіріс және тұтыну қалдықтарының жинақталған көлемі 71 280 мың тоннаны құрайды 
[12.06.04.]. 
 
 
11.06.6-сурет. ТҚҚ сақтауға жіберілгендер және сұрыпталғандар саны, мың тонна. 
 
Қазіргі  таңда  облыс  аумағында  -  6 406,25  мың 
тонна  тұрмыстық  қалдықтар  орналасқан,  оның 
ішінде  2014  жылда  -  59,373  мың  тонна  пайда 
болған.  Тараз  қ.  бойынша  2014  жылда  32,67  мың 
тонна пайда болған, ал жалпы жинақталу 2381,606 
мың тоннаны құрайды. Қайта өңдеу, сұрыптау және 
орап-байлау  цехтары  болмауына  байланысты 
қалдықтардың  кәдеге  жаратылуы  жүргізілмеді. 
Алайда  «Шахристан»  және  «Хастал-оглы»  ЖК 
қалдықтарды  макулатура  және  пластик  түрінде 
179,6 тонна көлемінде қайта өңдеді. 
Экологиялық талаптардың негізгісінің бірі ТҚҚ 
полигондарының  нормативтік  құжаттамасының: 
жағымды 
экологиялық 
қорытындысы 
бар 
қалдықтарды  орналастырудың  жобасы  және 
қоршаған  ортаға  әсер  бағасының  (ҚОӘБ)  болуы 
болып  табылады.  Облыста  қатты  тұрмыстық 
қалдықтарды  орналастыруға  167  полигон  мен 
қоқыс үйіндісі бар. 
Облыста  қатты  тұрмыстық  қалдықтарды 
орналастыруға 
қоршаған 
орта 
эмиссиясына 
рұқсаттары  бар  167  полгиондар  мен  қоқыс 
үйінділері орналасқан. 
ТҚҚ  орналастыру  үшін  ұйымдастырылған 
қазіргі  қоқыс  төгілетін  орындар  санитарлық-
экологиялық 
және 
құрылыстық 
нормаларға 
жатпайды 
және 
қоршалмаған, 
қалдықтарды 
жоспарлау және түгендеп шектелмейтін елді мекен 
жанындағы кәдімгі учаскесі болып табылады. 
ТҚҚ 
сыртқа 
шығарумен 
айналысатын 
кәсіпорындардың 
жағдайлары 
қанағаттандырарлық,  алайда  арнайы  автокөлік 
құралдарының  бірлігі  жеткіліксіз,  ал  аудан 
орталықтарында  қалдықтарды  сыртқа  шығару 
бойынша  арнайы  автокөліктер  жоқ.  2014  жылдың 
соңына  халықтың  қалдықтарды  жинау  және 
тасымалдау 
қызметтерімен 
қамтылуы                            
71,5 %-ды құрады. 
2011  жылға  дейін  облыста  ТҚҚ  орналастыру 
бойынша бірде-бір полигон ендірілмеген болатын, 
тек 2012-2014 жылдарда санитарлық, экологиялық 
және техникалық нормаларға сай келетін 5 полигон 
(Мерке, Қордай, Қаракемер ауылдарында, Шу және 
Жаңатас қалаларында) салынды. 2013 жылы 56,877 
мың  тонна  қалдықтар  пайда  болған,  соның  ішінде 
Тараз  қаласы  бойынша  35,515  мың  тонна,  қайта 
өңделгені 263 тонна, оның 60 тоннасы метал қиығы 
және  203,8  т  қағаз  (макулатура)  түрінде.  Қазіргі 
таңда  биотермиялық  шұңқыр  құрылысының  42 
жобасы 
әзірленген 
және 
оң 
мемлекеттік 
45915
46136
48176
71280
0
20000
40000
60000
80000
2011 ж.
2012 ж.
2013 ж.
2014 ж.

 
2011-2014  жылдарға  арналған  Қазақстан  Республикасының  Табиғи  ресурстарын  пайдалану  және  қоршаған 
ортаның жай-күйі туралы ұлттық баяндама 
 
126
 
2
3
.
1
1
.
2
0
1
5 
Е
С
Э
Д
О 
Г
О 
(
в
е
р
с
и
я 
7
.
1
3
.
2
) 
 
К
о
п
и
я 
э
л
е
к
т
р
о
н
н
о
г
о 
д
о
к
у
м
е
н
т
а
. 
П
о
л
о
ж
и
т
е
л
ь
н
ы
й 
р
е
з
у
л
ь
т
а
т 
п
р
о
в
е
р
к
и 
Э
Ц
П
. 
 
экологиялық  сараптама  қорытындысы  алынған 
[12.06.03.].  Жалпы  облыс  бойынша  2012  жылмен 
салыстырғанда 
2013 
жылы 
қалдықтарды 
орналастыру  көлемі  «Ер-Тай»  ЖШС  ауданының 
үлкеюі  есебінен  жоғарылады,  «Родниковое»  кен 
орнынан бөлек, «Дружное» кен орнында сондай-ақ, 
«Шығыс 
кен 
басқармасында» 
көшкіндер, 
шөгінділер  түрінде  пайда  болған  ашықкеніш 
ернеуінің азуын жою бойынша жұмыстар басталды.  
2013  жылы  пайда  болған  өнеркәсіптік 
қалдықтар  23023,85  мың  тоннаны  құрайды,  оның 
ішінде 7016,13  мың тонна кәдеге жаратылған.  
«Шығыс  кен  басқармасы»  ЖШС  22  шақ. 
ұзындықтағы  карьерлі  жолды  төсеу  үшін,  ірі 
ұсақтау  корпусының  сырғыма  баспалдақтарын 
(ІҰК)  және  жарылғыш  материалдар  қоймасын 
(ЖМҚ) төсеу үшін 5880,587 мың тонна жұмсалды. 
346,141 мың тонна түйіршіктелген шлак цементтік 
өндіріс  үшін  ЖЖФЗ  «Қазфосфат»  ЖШС  ЖФ 
жөнелтілді (жүзеге асырылды).    
Жамбыл  облысының  аумағында  «Казфосфат» 
ЖШС «ЖЖФЗ» аумағында орналасқан ампулалық 
көздерді  ұзақ  мерзімді  сақтауға  арналған  1  қойма 
жұмыс  істейді.  Қойманың  жағдайы  РҚН-99 
талаптарына  сәйкес  келеді.  Қазіргі  таңда,  қоймада 
иондаушы  сәулеленудің  жалпы 
белсенділігі 
66140,678  ГБк  болатын  3871  ампульдік  және 
сусымалы көздері орналасқан.   
Жалпы  облыс  бойынша  2014  жылда  пайда 
болған  қалдықтардың  ауданы  2013  жылмен 
салыстырғанда 8,1 %-ға азайған. 2014 жылда пайда 
болған  өнеркәсіптік  қалдықтар  21152,309  мың 
тоннаны құрайды, оның ішінде 4378,527 мың тонна 
кәдеге  жаратылған,  ол  20,7  %  -ды  құрайды  және  
17048,78  мың тонна орналастырылған. Осылайша, 
мысалға  «Кнауф  Гипс  Тараз»  ЖШС  341,942  мың 
тонна  аршу  жыныстары  ішкі  үйінділер  үшін 
пайдаланылды,  «Казфосфат»  ЖШС  «ЖЖФЗ»  
цемент  өндірісі  үшін  673,637  мың  тонна 
түйірленген күл үйіндісі      тиелген болатын. 

жүктеу/скачать 5,06 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: