Халықаралық ғылыми-практикалық конференция ЕҢбектері
жүктеу/скачать 4,12 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 4. Документация и отчетность по программе.
- 7. Информационное обеспечение программы
1. Финансирование и исполнение бюджета. 206
От прозрачности финансирования и исполнения бюджета программ напрямую зависят конечные результаты. Этот компонент не что иное, как расширенная смета расходов и по этому показателями соответственно должны контролироваться уровень, качество и сроки: •
своевременность финансирования (соблюдение сроков, указанных в программе); •
совпадение объемов финансирования с задачами каждого из этапов программы; •
отсутствие изменений в реальных расходах по сравнению с запланированными; •
наличие подтверждающих документов о привлеченных средствах, если таковые име- лись в ходе реализации программы; •
2. Материально-техническое обеспечение. Показатели, описывающие этот критерий могут выбираться по специфике исполнения самой программы. Например: •
наличие необходимого технического оборудования для исполнителей программы; •
наличие помещения (объекта) для ведения деятельности исполнителей программы; •
наличие возможностей оперативной связи у исполнителей программы и т.п. 3. Управление программой. Аспекты управления исполнением программы очень важны и от того, как осуществляется менеджмент и от его качества зависит во многом результативность и действенность самой программы. Такого рода показатели характеризуют качественную сторону реализации программы и в этом заключается их специфичность: •
авторитет исполнителей программы у целевых групп; •
владение исполнителями программы финансовыми вопросами; •
квалификация исполнителей программы; •
контакты с представителями НПО, частного сектора; •
привлечение специалистов в сферах, непрофильных для исполнителей программы; •
вовлечение в обсуждение хода реализации программы различных заинтересованных сторон;
•
самостоятельность исполнителей в принятии решений. 4. Документация и отчетность по программе. При организации и проведении аналитической части оценки реализации социальных программ немаловажное значение должно отводиться возможности осуществления контроля за отчетностью в ходе выполнения программы, которая в будущем обеспечит прозрачность в отчете выполнения всех этапов программы: •
наличие в отчете анализа деятельности по программе; •
наличие документов, подтверждающих про ведение мероприятий; •
наличие различного вида фото- и видеоматериалов о ходе реализации программы; •
своевременная подготовка отчетности. 5. Взаимодействие с целевой группой. От того насколько продуктивно задействовано население, входящее в целевую группу охвата программой, зависят напрямую результаты самой программы. Показатели, оценивающие охват группы весьма важны при проведении мониторинга и оценки социальной программы: •
информированность целевой группы о деятельности программы; •
наличие инструментов «обратной связи» (анкеты, опросы, фокус-группы и др.); •
охват целевой группы; •
степень представления исполнителей программы о составе и численности целевой группы.
6. Взаимодействие с партнерами по исполнению программы. При разработке любой социальной программы, включение в мониторинг показателей, характеризующих взаимодействие между партнерами и ведущей исполнительной организацией, является важным аспектом: •
207
•
наличие взаимодействия с бизнес-структурами (частным сектором); •
наличие взаимодействия с неправительственными организациями (НПО); •
наличие договорных отношений с партнерами; •
наличие контактов в других региональных схожих структурах; •
появление новых дополнительных партнеров в ходе исполнения программы. 7. Информационное обеспечение программы В ходе исполнения социальной программы еще одним немаловажным фактором является ее информационное обеспечение, поскольку от широты распространения информационных материалов о ходе исполнения программы зависят качество результатов и выполняемых в ее рамках мероприятий: •
адресные объявления для целевой группы; •
публикации о программе в областных и местных печатных СМИ; •
распространение информации о программе в электронном виде; •
наличие информации о программе по радио и телевидению. 8. Реализация конкретных мероприятий программы Еще одним компонентом мониторинга, является непосредственно сама реализация мероприятий программы. Здесь следует отметить, что в этой связи показатели реализации помогут осуществлять контроль за исполнением программы: •
•
наличие системы распространения полученного опыта; •
позитивное восприятие мероприятий целевой группой; •
соблюдение заявленных в программе объемов мероприятий; •
соблюдение сроков проведения мероприятий. Охватывая вышеописанные показатели местные исполнительные органы получат возможность создания системы мониторинга за исполнением программы, но следует оговориться, что необходимо также включать и показатели, посредством которых можно оценить достижение цели и эффективность программы, такие как продуктивность программы (достижение количественных результатов); •
качество достижения результатов программы (общая эффективность); •
наличие инноваций; •
удовлетворенность целевой группой; •
привлечение ресурсов и инвестиций (интеллектуальных, финансовых, услуг); •
изменения в местном сообществе (эффект реализации программы); •
устойчивость содержательной деятельности по программе. Эти все показатели охватывают данные, получаемые в ходе специального обследования, но помимо них следует на регулярной основе собирать и статистические данные, которые также явятся базой мониторинга и оценки социальных программ: •
процентах от общей численности; •
реальные располагаемые денежные доходы, в % к предыдущему году; •
рост номинальной заработной платы, в % к предыдущему году; •
реальная среднемесячная заработная плата, в % к предыдущему году; •
уровень регистрируемой безработицы к экономически активному населению, в % на ко- нец года; •
Такой подход должен определить границы аналитического обзора исполнения социальной программы по региону и обозначить пути дальнейшего совершенствования работы местных исполнительных органов по проблемам снижения бедности и повышения уровня и качества жизни населения. Экономический рост расширил финансовые возможности государства – в последние годы наблюдается положительная динамика роста расходов республиканского бюджета на социальные программы. Наряду с адресной социальной помощью
208
выплачивается жилищная помощь для
оказания материальной поддержки малообеспеченным гражданам для компенсации расходов на жилищно – коммунальные услуги. Следующим этапом развития системы социальной защиты населения будет совершенствование нормативов социального обеспечения и социального обслуживания, в том числе прожиточного минимума, минимальной заработной платы и минимальной пенсии, что позволит повысить уровень жизни населения. [6]
Литература 1 .
Блинов А., Сидорова А. Проблема бедности в России и Украине. -//Экономист.- 2006.- №6. - С. 62-67 2.
Показатели бедности в Казахстане. Том 1. Отдел по снижению бедности и экономичес- кому управлению регион Центральной Европы и Центральной Азии. 2004г. 3.
Практическое руководство. Международный банк реконструкции и развития. / Всемирный банк. 1818 Н Street, N. W., Washington, D. С. 20433, USA. 4.
5.
ЮКО и ее регионы/ Стат.сборник под ред.Б.Ш.Шайманова – Шымкент, 2006г., 48с. 6.
Казахстан: достижения проблемы, перспективы – видение ООН. – Агентство ООН в Казахстане, 2006г., 93с.
ҼОЖ 338.43 ПА-3044 мақта сортына ең тиімді минералды тыйайтқыштардың мӛлшері, мерзімі және суару жҥйелері Татаев А ., Шамшиев Р., МШҒЗИ., Атакент к
Мақта қозасының ҿсіп-ҿну кезеңдерінде температураны, суды, минералды тыңайтқыштарды ҽр түрлі дҽрежеде талап етеді. Осы факторларды реттеу жҽне басқару арқылы, мақта қозасының ҿнімділігін кҿтерумен қатар, оның сапасын жақсартуға болады. Мақта қозасы 1-2 нағыз жапырақ шығарғаннан бастап азоттық қорекке сұранысы кҿбейеді. Мақта қозасы енді қалыптасқан кҿк жапырақ кезеңінде топырақтан азотты сіңіруі қиын болып, бұл кейінгі кезеңдерде ҿсімдікке азоттың жетіспеуіне алып келеді. Аз уақыт арасында мақта қозасының ҿскіні тез жетіле отырып, оның ҿзекті сабағының биіктігі 14-16 см дейін жетеді. Мақта қозасының осы жоғарғы ҿсімділігін сақтап тұру үшін, дер кезінде азоттық қорекпен қамтамасыз етіп отыру кажет. Толық фосформен қамтамасыз етілгеніне қарамай, азоттық қоректі беруді кешіктіру, мақта қозасының жетілуін кешіктіріп, соның салдарынан ҿнімділікті азайтады. Ерте кездегі ҿсіп-ҿну процессінің тоқтауы, кейінгі берілген кҿп мҿлшердегі азоттық тыңайытқыштар мақта қозасының бойының тез ҿсуіне, ҿнім салатын монопольді шақтардың қаулауына ҽкеп соғады. Бұның соңы, гүлдеу кезеңін 8-9 күнге кешіктіреді. Азоттық қорекпен уақтылы керекті дҽрежеде қамтамасыз етілгенде ғана, мақта қозасының гүлдеу жҽне пісіп жетілу кезеңдері тездейді. Гектарына 35-40 ц жоғары ҿнім алу үшін, мақта қозасы негізгі қоректік элементтермен (азот, фосфор, калий) қамтамасыз етілу керек. Бұл қоректік элементтердің 40-50 %-ы азоттық қорек болғаны жҿн. Мақта қозасы ҿніп шықаннан шанақтағанға дейін, азот пен фосфордың 3-5%-ын, судың 8-9%-ын, шанақтаудан гүлдеуге дейін азоттың 25-30%-ын, фосфордың 15-20%-ын, судың 23%-ын, гүлдеуден пісіп жетілгенге дейін азоттың 65-70%-ын, фофордың 75-80%- ын, судың 59%-ын керек етеді. Бір тонна шитті мақта ҿнімін құруда мақта қозасы 50 кг азот, 20 кг фосфор, 50 кг калийді қажет етеді. Мақта қозасынның ҿнімділігін кҿтеру үшін, минералды тыңайтқыштармен суару жүйелерінің ғылыми тұрғыдан негізделген кестесін қолдана отырып, барлық агротехникалық шараларды жетілдірумен қатар, ҿндіріске мақта қозасын баптаудың жаңа қор үнемдеу технологиясын енгізу керек. 209
Минералды тыңайтқыштардың тиімділігі, олардың жылдық мҿлшерін анықтаумен қатар, мақта қозасының ҿсіп-жетілу кезеңдеріне сҽйкестендіре отырып, берілу мерзіміне де байланысты. Бұл ҽсіресе азоттық тыңайтқыштарға қатысты. Мақта қозасы шыққаннан бастап азоттық қорекке сұранысы біртіндеп кҿбейіп, пісіп жетіле бастағанда тҿмендей бастайды. Сол үшін топырақ ылғалдылығын сақтай отырып, минералды тыңайтқыштарды неғұрлым ерте бергенде ғана, ҿсімдіктің ҿсіп жетілу кезеңдерін тездетуге болады. Судың мақта қозасына тигізетін ҽсері ҿте үлкен. Ол топырақтағы ҽртүрлі қоспаларды ерітіп, ҿсімдік клеткаларының зат алмасу процесстерін жүргізе отырып, қоректік заттарды ҿсімдіктің бір мүшесінен екінші мүшесіне жеткізеді. Органикалық заттарды жҽне мақта қозасынның ҽртүрлі мүшелерін құруда судың маңызы ҿте зор. Ҿсімдіктің құрғақ салмағының 90-95 %-ын органикалық заттар құрайды. Жапырақтардың кҿмір қышқылды сіңіруі, клеткалардың жеткілікті мҿлшерде сумен қамтамасыз етілуіне де байланысты. Ҿсімдік сумен жақсы қамтамасыз етілгенде ғана, минералды тыңайтқыштардың тиімділігі жоғары болады. Жоғарыда айтылған факторларды ескере отырып, тҽжірибені мақта шаруашылығы ғылыми-зерттеу институтының тҽжірибелік алқабында минералды тыңайтқыштарды тҿрт түрлі мҿлшерде (N, P-60,80; N, P-80, 80; N, P-100, 80; N, P-120, 80 кг/га ҽсерлі зат есебінен), тҿрт түрлі (0-1-0, 0-2-0, 0-1-1, 0-2-1) суару жүйелерімен сҽйкестіре отырып, үш түрлі (800, 1200, 1600 м 3 /га
) суару мҿлшерлерімен тҿрт қайтарымда, аумағы 1,19 га алқапта мақта қозасының алқаптық вегетациялық тҽжірибе ҽдісі бойынша (акад. А. И. Имамалиев, СоюзНИХИ, 1981) бес нұсқада жүргізілді. Жүргізілген тҽжірибе алқабының топырағы ашық сұр топырақты болып, құрымында қара шірінді - 1,40%, азот - 0,08%, фософор – 28 мг/кг жҽне калий 285 мг/кг-ға дейін жетеді. Тҿмендегі келтірілген кестеден мақта қозасының биіктігінің ең қысқасы 67 см, кҿсек санының (6 дана) жҽне ҿнімділіктің (15,9 ц/га) ең азы бірінші нұсқада байқалды. Бұл нұсқада мақта қозасының ҿсіп-жетілу кезеңдерінде еш қандай минералды тыңайтқыштар мен су берілмеген, соған байланысты басқа нұсқаларға қарағанда ашылған кҿсектің жҽне шиттің салмағы басқа нұсқаларға қарағанда тҿмен. Екінші нұсқада, минералды тыңайтқыштарды 140 кг/га (N-60 кг/га, P-80 кг/га) мҿлшерінде бере отырып, суды гүлдеу кезеңінде үш мҿлшерде (800, 1200, 1600 м 3 /га) бергенде мақта қозасының биіктігі орташа есеппен 85см болып, орташа ҿнімділік 21,5 ц/га құрады.
Мақта қозасының биіктігі, кҿсек саны, салмағы жҽне ҿнімділік жағынан ең жоғарғы кҿрсеткіш (32,4 ц/га) тҿртінші нұсқада байқалды. Бұл нұсқада минералды тыңайтқыштарды 180 кг/га (азот-100, фосфор-80 кг/га) мҿлшерде бере отырып, суаруды екі кезеңде; біріншісі гүлдеу, екіншісін ҿнімге отыру кезеңінде ҽр түрлі мҿлшерде (800, 1200, 1600 м 3 /га) берілген болатын. Түрлі мҿлшерде берілген минералды тыңайатқыштармен вегетациялық судың мақта қозасының ҿнімділігіне тигізетін ҽсері.
Нұс-
қалар Минерал. тыңайт. кг/га Суару
жүйесі. Суару
мҿлшері, м 3 /га. Мақта
қозасы- ның
биіктігі, см.
Ҿнім сала- тын шақ- тың саны, (дана) 1 ҿсім-
діктегі кҿсек
саны (дана)
Ашылған
кҿсектер- дің
орташа салмағы, г. 1000
дана шит-
тің сал-мағы, г. Ҿнім-
ділік, ц/га.
Орта- ша
ҿнім, ц/га.
N P 1 0 0 0 0 67 13 6 3,1 101 15,9
15,9 210
2 60
80 0- 1- 0 800
1200 1600
81 85
88 14
15 15
7 9 9 3,6 3,8
4,1 106
109 111
20,5 21,5
22,4 21,5
3 80
80 0- 2- 0 800
1200 1600
90 94
97 15
16 16
9 9 10 4,3 4,5
4,6 114
117 119
24,7 26,4
27,5 26,2
4 100
80 0- 1- 1 800
1200 1600
98 101
103 15
16 16
10 11
11 5,6
5,8 5,6
121 126
124 29,2
32,4 31,9
31,2 5 120 80 0- 2- 1 800
1200 1600
105 108
113 15
15 16
10 11
9 5,3
5,5 5,6
122 124
123 29,6
31,1 28,8
29,8
Суару жүйесі 0-2-0-мен, минералды тыңайтқыштарды ҽсерлі зат есебінен N-80, Р- 80 кг берілген 3-ші нұсқада мақта қозасының биіктігі 94 см болып, орташа ҿнімділік 26,2 ц/га құрады. Су, минералды тыңайтқыштар ең кҿп берілген 5-ші нұсқада ҿнімділік жоғары (31,1 ц/га) болғанымен, 4-ші нұсқаға қарағанда гектарына 1,3 центнерге аз болды. Жүргізілген тҽжірибелерді қорыта келгенде, ПА-3044 мақта сортына ең тиімді минералды тыңайтқыштардың мҿлшері N-100, Р-80 кг/га екені байқалды. Азотты екі бҿліп (біріншісін шанақтау кезеңінде -44,4 кг/га (ҽсерлі зат есебінен), екіншісін гүлдеу кезеңінде – 55,6 кг/га ҽсерлі зат есебінен) 0-1-1 суару жүйесімен сҽйкестендіре отырып, 1200 м 3 /га суару мҿлшерімен берілген, тҿртінші нұсқада басқа нұсқаларға қарағанда ең жоғарғы (32,4 ц/га) ҿнім алынды. Жүргізілген тҽжірибе зерттеу жұмыстарына сүйене отырып ПА-3044 мақта сортына тҿртінші нұсқамен жүргізілген жүйе ең тиімді жүйе деп саналып, ҽр бір гектардан 30 центнерден жоғары ҿнім алу мақсатында жоғарыда кҿрсетілген минералды тыңайтқыштар нормасы ұсынылады. ҼОЖ 338.46:368 Сақтандыру нарығының қазіргі жағдайы Тогашева Д.С., БҚГА., Орал қ. Нарықтық эканомикаға ҿту
жағдайында тауар
ҿндірушінің мүліктік қызығушылығын қорғау тек қана сақтандырудың кҿмегімен мүмкін болады.Себебі нарықтық эканомика үшін сақтандыру тҽуекелдігігінің неғұлым жоғарғы деңгейі тҽн. Сондықтан сақтандыру болатын шығынды немесе зиянды қалпына келтірудің тиімді ҽдісі болып табылады.Соңғы түскен мҽліметтерге сүйенетін болсақ жалпы сақтандырудың қазіргі жағдайы бұрынғыға қарағанда жақсарды деуге болады. Біздің елімізде соңғы жылдары сақтандыру жақсы дамып келе жатыр. Сақтандыру сыйақылары.
Сақтандыру сыйақыларының түсімі 01.09.2006 ж. 01.09.2007 ж 01.09.2006 жылмен салыстырғандағы ҿзгеріс Сомасы
Үлесі % Cомасы
Үлесі % Барлығы, оның ішінде 76121,4 100,0
101472,8 100,0
33,3 Міндетті сақтандыру 10751,2 14,1
13617,5 13,4
26,7 Ерікті жеке сақтандыру 7584,4 10,0
11155,6 11,0
47,1 Ерікті мүлікті сақтандыру 57785,8 75,9
76699 75,6
32,7 211
Сақтандыру сыйақыларының еңбек міндеттемелерін 8 ай ішінде сақтандыруды орындауда келісім-шарт бойынша ұйымдармен қабылданған сақтандыру сыйақыларының жиынтық кҿлемі. 37,6% (5122,7 млн теңге) Сақтандыру сыйақыларының түсімі 2007 жылғы меншіккерлердің азаматтық құқықтық жауапкершілік сақтандыру бойынша сақтандыру сыйақыларының түсімі 101472,8 млн теңгені құрады, ол 2006 жылда жиналған соммадан 33,3 % кҿп мҿлшерде.Кестені қарастырған кезде міндетті сақтандыру бойынша сақтандыру сыйақыларының мҿлшері ҿткен жылдың аналогтік кҿрсеткішін 26,7 %-ға кҿбейді. Ерікті жеке сақтандыру бойынша 47,1%-ға, ал ерікті мүліктік сақтандыру бойынша 32,7%-ға ҿскен. 2007 жылдың 1 қыркүйегіндегі сақтандыру сыйақыларының сақтандыру кластарына байланысты құрылымы бойынша мыналарды атап кҿрсетуге болады: - міндетті сақтандыруда – 42,0 % (5723,4 млн теңге) кҿлік жұмысшыларының денсаулығына жҽне ҿмірге қауіп тҿндіргені үшін жұмыс берушінің азаматтық құқықтық міндеттемелерін сақтандыру бойынша, 6,9%(944,9 млн теңге) – үшінші тұлғаға қауіп тҿндіру қаупі бар объект иелерінің азаматтық құқықтық міндеттерін сақтандыру бойынша; - ерікті жеке сақтандыруда 43,2%(4819,3 млн теңге) сақтандыру сыйақыларының түсуі мүлікті сақтандыруға, басқа да қаржылық шығындарды сақтандыруға – 27,3% (20978,1 млн теңге), мүлікті сақтандыруға ( автомобиль, ауа, теміржол, су транспорты жҽне жүктерді сақтандырудан басқа) - 18,7%(14320,0 млн теңге, азаматтық құқықтық жауапкершілікті сақтандыру бойынша ( автомобиль, ауа жҽне су транспорты иелерінің азаматтық құқықтық жауапкершілігінен басқа ) . Сақтандыру салалары бойынша жинақталған сақтандыру сыйақыларның кҿлемі келесідей түрде берілген. Ҿмірді сақтандыру саласы. 2007 жылдың 1 қыркүйегіндегі жағдай бойынша ҿмірді сақтандыру саласы бойынша сақтандыру сыйақыларының мҿлшері 3206,2 млн теңгені құрады. Бұл ҿткен жылдың аналогтік мерзіміне қарағанда 42,7 % кҿп. Ҿмірді сақтандыру саласы бойынша сақтандыру сыйақыларының бҿлігі есеп беру мерзімінде 2006 жылдың 1 қыркүйегінде3,0% қарсы 3,2% құрады.
|