Жеке жазылушылар үшін 65367 1 жылға 3083,04 3274,80 3427,68 Мекемелер мен ұйымдар үшін
жүктеу/скачать 15,68 Mb. Pdf көрінісі
|
| БАСПАСӨЗ – 2016 «Ана тіліне» жазылыңыз, ағайын! ҚАЗПОШТА Индекс
Мерзімі Алматы
Аймақ/қала Аудан/ауыл Жеке жазылушылар үшін 65367 1 жылға
3083,04 3274,80
3427,68 Мекемелер мен ұйымдар үшін 15367 1 жылға
5991,84 6183,60
6336,48 www.anatili.kz e-mail: anatili_gazetі@mail.ru www.twitter.com/anatilikz www.facebook.com/anatilikaz Алқалы жиынды жоғарыда аталған университет ректоры Ғ.Мұтанов кіріспе с збен ашты. Қазақ- стан Республикасының Мемлекеттік хатшысы Г. бдіхалықова, Алматы қаласының әкімі Б.Байбек с з с йледі. Қазақстан Жазушылар одағы басқармасының т рағасы, Сенат депутаты Н.Оразалин « .Б кейханов: Алаш идеясы», ҚР Мәдениет және спорт министрлігі- нің жауапты хатшысы Қ.Уәлиев « .Б кейхановтың 150 жылдық мерейтойына арналған іс-шараларды атап тудің зекті мәселелері», М. уезов атындағы дебиет және нер институтының директоры, ҚР ҰҒА корреспондент-мүшесі У.Қалижанұлы «Ұлттың ұлы тұлғасы», Ш.Уәлиханов атындағы тарих және эт- нология институтының директоры, тарих ғылымының докторы, профессор Х. бжанов « .Б кейханов және ұлттық тарихты зерттеу әдіснамасы», әл-Фараби атындағы ҚазҰУ Қазақстан тарихы кафедрасының меңгерушісі, ҚР ҰҒА академигі Талас Омарбеков « .Б кейханов – Алаш руханиятының к шбасшысы» тақырыптарына тереңірек тоқталды. (Жалғасы 2-бетте) 11-бет 12-бет 5-бет Жыл құсы «Қазағымның жүрегімен жырлаймын» АТАДАН ЖЕТКЕН АСЫЛ СӨЗ АЛТЫ АЛАШТЫҢ АРДАҒЫ БЕТ ҚАТТАЛЫП ЖАТҚАНДА: ЗҰЛМАТ ЖЫЛДАР ЖАҢҒЫРЫҒЫ
БІРТҮЙЕР 6-7 ФЕСТИВАЛЬ ЕЛІ АРДАҚТАҒАН АСЫЛ АЗАМАТ «ҚЫРАҒЫ, ҚИЯ ЖАЗБАС, СҰҢҚАРЫМ-АЙ!» Қазақ тарихының беттеріндегі адамзат баласының есінен кетпейтін қастерлі парақтардың бірі-отызыншы жылдардағы зобалаң уақыт. Кеңестік дәуірдің «зымиян саясаты» болып сана- латын бұл уақыттың ұлт зиялыларының өміріне балта шапқан әрекеті қолына қалам ұстаған жандардың есінен бір сәт шыққан емес. Олай дейтініміз, естіген құлақ түршігетін «зымиян саясаттың» қанды құрығына іліккен азаматтар – ұлтымыздың маңдайына біткен марғасқалары мен жақсылары. Елім деп жылап туып, елім деп жылап өткен дарабоз тұлғалар. Туған ел үшін, туған жер үшін, туған Отан үшін олар жасап кет- кен игілікті істердің барлығы – кешегі өткен тарих пен бүгінгі тарихтың сабақтастығы.Уақыт тілі ілгері жылжыған сайын отызыншы жылдардың құрбандарының ардақты есімдері бүгінгі ұрпақтың есіне жаңаланып, дараланып еске түсіріліп отыруға тиіс. Елін сүйген, елі үшін күйген ерлердің есімі ел жадында. Солардың бірі – қазақтың қайсар ұлы – Ұзақбай Желдірбайұлы Құлымбетов. «Қырағы, қия жазбас, сұңқарым-ай, Қажымас, қашық жолға, тұлпарым-ай. Үйілген өлексені өрге сүйреп, Шығармақ қыр басына, іңкәрім-ай!» Алаштың ардақтысы Ахмет Байтұрсынұлы қазақтың біртуар перзенті Әлихан Бөкейханов жайында осылай толғаған еді. Әлихан қашанда ел есінде, халық жүрегінде. Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінде көрнекті қоғам және мемлекет қайраткері, «Алаш» ұлт-азаттық қозғалысының негізін қалаушы әрі көсемі Әлихан Бөкейхановтың 150 жылдығына арналған «Әлихан Бөкейханов және Алаш мұрасы» атты халықаралық ғылыми-практикалық конференция өтті. Алаш арысының 150 жылдығына арналған басты іс-шаралар ғылым мен білімнің ордасы болып саналатын Алматыдан бастау алғанын айта кету парыз. Конференция аясында әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті қайта жарыққа шығарып отырған Алаш басылымы – «Айқап» журналының тұсаукесер рәсімі болды. №16 (1326) 21 – 27 сәуір 2016 жыл
1 9 9 0 ж ы л ғ ы н а у р ы з д ы ң 2 2 - с i н е н б а с т а п ш ы ғ а д ы Сөзi жоғалған жұрттың өзi де жоғалады Сөзтаным Тәрбие – тал бесіктен ШАЛ АҚЫН («Жеті ғасыр жырлайды», «Жазушы», Алматы, 2008 ж.) Қазақстан – достықтың мекені. Ақт беде ел Тәуелсіз- дігінің 25 жылдығына арналған мәдениет фестивалі тті. Шараға этномәдени орталықтардың 20-ға жуық нер ұжымдары қатысты. Қазақстан халқының бірлігі күні қарсаңында ұйымдастырылған фестивальға Батыс Қазақстан, Атырау, Маңғыстау және Жамбыл облыста- рынан нер иелері арнайы келді. Қатысушылар қазақ халық әндерін орындап, к рермен к ңілінен шығуға тырысты. Үздік нер к рсеткен орындаушылар мен ұжымдар 1 мамырда Астана қаласында тетін гала- концертке жолдама алады. Меймандар Достық үйінің жұмысымен танысып, тәжірибе алмасты. Ақт беде бүгінде 18 этномәдени бірлестік пен 7 жексенбілік мек- теп бар. Тәуелсіздік мерекесіне арналды интернет, кімді к рсең қалталы теле- фон. Құлаққаптарын іліп алған жастар здерімен здері әлек. Автобусқа кірсе де, к шеде жүрсе де, үйде отырса да сол. Сонда не к ріп, не тыңдап жүр дейсіңдер ғой. Батыстың атыс- шабыс ойындары мен құлақ жара- тын музыкалары. Не мағына, не мән жоқ. Содан ба екен, автобусқа кірген үлкендерге здігінен тұрып, орын беріп жатқан жастар сирексіп бара- ды. К бі құлаққаптарын киіп алып, ешкімді к рмей, ешкімді естімей отыра береді. Осындайда кітап оқып отырса да, үлкенді к ргенде орында- рынан ұшып тұра келетін баяғының жастары еске түседі. К збен емес, са- намен сезетін олар. Міне, сәби кезінен ана сүтінен алыстап, тек құлаққап, компьютер, интернетпен скен жас- тардан инабатты келін, жақсы күйеу шығады деу қиын. «Ұяда не к рсең, ұшқанда соны ілерсің» дейді халық даналығы. Тал бесіктен басталған тәрбие мектеп- те, одан әрі жоғары оқу орнында жүйелі түрде жалғасын тапқанда ғана нәтижелі болады. Ол үшін жаңа велосипед ойлап шығарудың қажеті жоқ, қолымыздан сусып кеткен идеологиялық тәрбиемізді қайта жаңғыртсақ болғаны. Бірыңғай тәртіп керек сияқты. Алты жасар бала мектеп табалдырығын атта- ды ма, «Балдырған» деп атала ма, кеудесіне белгі тағатын болсын. 4-5 сыныпқа к шкенде бұрынғыдай пионер ұйымының орнына «Жас ркен» деп атала ма, бір ұйым құрсын, ұйымдасқан түрде бәрі де мойындарына к к туымыз түстес галстук тағып жүрсін. Жоғары сыныптағылар «Жас қайрат» сияқты жас спірімдер ұйымының қатарына к і р с і н . А т а - а н а с ы н с ы й л а у ғ а , мектебінде жақсы оқуына, Отанын адал сүюге, жан-жағын құрметтеуге ант берсін. Ұйым белгісін олар да кеуделеріне тағып жүрсін. Мектеп бітірер сәтте, бір отбасындай бо- лып бірге сіп, бірге оқыған алтын ұясымен қоштасудың той емес, қимас сезім екені сонда білінеді. йтпесе, қазір қалай болып жүр? Біз жастарды тек армияға келгенде сарбаздыққа баулимыз, болмаса жоғары оқу орнында оқып жүрген студенттерді бір үлкен сайлау ал- дында ғана еске түсіріп, науқандық шараға топтастыруға тырысамыз. Ал олардың үйден, мектептен тіп жігіт болып қалғанын байқамаймыз. Он сегізге толған жас бар тәрбиені бойына сіңіріп, мірге қадам басқан азамат. кінішке орай, оны қайта тәрбиелеу қиын. «Қызым саған ай- там, келінім сен тыңда» дейтін кезең тіп кеткен... Сондықтан «баланы жастан...» демекші, жастар тәрбиесіне үйде де, түзде де, жан-жақты к ңіл б лейік дегім келеді. Сәдуақас ЖҰБАТОВ АСТАНА
Жаңа техника заманы келгесін, жастарымыз мерзімдік газет-журналдардан гөрі компьютерге – интернет-жәшікке көп үңіледі. Сағаттап емес, күні бойы отыратындардың бәрі балалар мен жасөспірімдер. Нағыз тәрбие алатын, бойла- рына жақсы мен жаманды сіңіретін шақтары. Жалпы интернеттің ой-пікірлер т а л а с ы н о р т а ғ а с а л а т ы н а л а ң ғ а айналғанына бірнеше жылдың жүзі болды. Аты-ж ндерін к рсетпейтіндер тисе терекке, тимесе бұтаққа дегендей, ойларына не келеді, соны жазады. Бұл да қазіргі кейбір жастарымыздың жеткен «биігі», ой- рісінің шама- сы. Қыздарымыздың ғана емес, жігіттеріміздің де ата-бабамыздан келе жатқан ізгілік, имандылық қасиеттерден алыстап бара жатқаны. Бұрын үлкені бар, кішісі бар бәрі жаппай кітап оқушы еді. Үйде, кітапханада, пойызда, ұшақта тіпті автобустың ішінде де кітап оқып отырғандар жиі кездесетін. Жақсы кейіпкер болса қуанып, жаманы болса жиреніп дегендей, оқырман кітаптан жақсы әсер, тағылымдық неге, адамгершілік қасиеттер алуға тырысатын. Ал қазір ше, қайда барсаң Жастық пен қарттық нершек жігіттікте жүрме бекер, Бір кеңес жұрт тыңдарлық айтсаң нетер. Үлгілі жақсы с зден тағылым берсең, Халыққа т рт-бес дуан атың кетер. «Ат – аспанда, нұр пейіште» деген с з бар, Құдайым жақсы десе, ұжмақ етер. Қанағат, амандықтың қадірін біл, Жастық тіп, кәрілік бір күн жетер. Жастықтың қызығы бар күнінде жас, нер беріп әр жерге айласаң паш. Алдына бір жаманның іс боп барсаң, Парқы жоқ к ңілінде аяқ пен бас. Білімсіз уылжыған не керек жас, Болмаса ат аталған қайыру нас. Шоңқайма етік, түлкі тымақ киген жастар Не керек, жаман болса, есірік мас. Ағаның атын күтіп қызмет етпей, Насыбай атса ерніне былыққан нас. зі жаман-жақсыны к ре алмайды, Сыртынан ғайбат айтып, атады тас. Мұндай жанның әдеті осы деп біл, зіне дос таба алмай, жинайды қас. Немере, бірге туған жамағайын Бұл жанды жақыным деп айтып болмас. Бұрынғы бар кісілер болды жарлы, Бардан жарлы болғандар болады арлы. Күңнен қатын, құлдардан иесі бар, Тақа жаман демейді малы барды. Келмейді таудың к ркі тас кеткен соң, Ер жігіт шау тартады жас кеткен соң. Келіспес ішіп-жеген бәйбішелер, Қолынан қара саба, ас кеткен соң. Тау толағай к рінер – тасы кетсе, р ел жесір қалады – басы кетсе. Кәрі күш не болады, уа, дариға, Асырайтын қолынан жасы кетсе.
2 №16 (1326) 21 – 27 сәуір 2016 жыл
АНА ТІЛІ Жуырда Қазақстан Парламенті Сенатының Т рағасы Қасым-Жомарт Тоқаев Мәскеуде ткен Еуразия елдері парламенттері спикерлерінің Бірінші кеңесінде с з с йледі. Сенат Т рағасы парламентшілердің назарын соғыс вирусының таралу салдарына терең талдау жасайтын Президент Н.Назарбаевтың « лем. ХХІ ғасыр» атты манифесінің мазмұнына ау- дарып, бұл орайда бірқатар зекті мәселелер ж нінде баяндама жасады. 31 мамырда Аста- нада бірқатар елдердің парламентшілері мен бүкіл әлем конфессиялары кілдерінің қатысуымен ркениеттердің үнқатысуы мен зара іс-қимылын нығайту мақсатында «Діндер тер- роризмге қарсы» атты конференция тетіні туралы хабардар етті. Форумның соңында Еуразия елдері парламенттері спикерлері Бірінші кеңесінің Қорытынды мәлімдемесі қабылданды.
Конференция жұмысы « .Б кейханов және Алаш азаттық қозғалысы», « .Б кей- ханов және ұлт руханияты», «Алаш зия- лыларының әдеби мұрасы», «Қазіргі ке зең- дегі алаштанудың зекті мәселелері» атты секция жұмыстарымен жалғасты. «Айқап» журналының тұсаукесер рә- сімін ҚР Мемлекеттік хатшысы Гүлшара бдіхалықова мен ҚР Парламенті Сенаты- ның депутаты, Қазақстан Жазушылар одағы басқармасының т рағасы Нұрлан Оразалин жасады. 1911-1915 жылдары Мұхамеджан Сера- линнің редакторлығымен Троицк қа- ласында басылған «Айқап» қазақтың қоғам- дық санасының оянуына және ұлттық мәдениеттің дамуына үлкен үлес қосты. Журналда қазақ ауылдарындағы оқу-ағарту жұмыстары, әйел теңдігі, отырықшылық м і р с а л т ы н а к ш у , с о н ы м е н қ а т а р Мемлекеттік Думаға қатысу ж ніндегі саяси мәселелер к теріліп, А.Байтұрсынұлы, Ш.Құдайбердіұлы, Б.Майлин, А.Құнанбаев, Ш.Уәлиханов, Ы.Алтынсарин және т.б. белгілі қоғам қайраткерлерінің туындылары жарияланды. Кейіннен 2012 жылы жазушы Қоғабай Сәрсекеевтің ұйымдастыруымен «Айқап» журналының жалғасы ретінде тіркеліп, 10 н мірі шыққан еді. Енді, міне, 2016 жылы әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің қолдауымен жаңа саны жарық к ріп отыр. Бұл ж нінде журналдың жарық к руіне басшылық еткен Ғ.Мұтанов былай дейді: «Қолыңызға бұдан бір ғасырдан астам бұрын қазақтың мұңын мұңдап, жоғын жоқтаған «Айқап» журналының №106 саны тиіп отыр. ...Қысылтаяң тұс, қытымыр кезеңде ұлтқа таяныш болған басылымды шығаруды жалғастырып, оны болашақ к шіне ілестіру – жекелеген ұйымға немесе тұл ғаға ғана емес, ұлтқа сын. Сондықтан да жауапкершілік жүгін, парыз пайымын зер- делей келе, журнал жұмысын ұлттық ғылым мен білімнің қарашаңырағы – әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті қолға алып отыр. ҚазҰУ білікті маман ғана емес, ұлттық қасиеттерді бойға сіңірген, отансүйгіш, ткенді бағалайтын азамат тұлғалар тәрбиелейтін жоғары оқу орны. Мұндағы мақсатымыз – «Алаш баласы, жұрт қызметіне кіріс» деп лихан Б кейханов айтқандай, жауапкершілікті сезіне оты- рып, сындарлы кезеңде ел болашағына алаңдайтын азаматтардың с зі мен ісін, ой- қимылын Қазақстан халқына қызмет етуге жұмылдыру болып табылады».
АЛТЫ АЛАШТЫҢ АРДАҒЫ
ПІКІР
ТӘУЕЛСІЗДІК КҮНДЕЛІГІ А А пта айшықтары пта айшықтары А А
пта айшықтары зірлеген Нұрлан ҚҰМАР 8 (727) 394-41-30 ЕЛБАСЫ
ҮКІМЕТ БАСҚОСУ
БАҒДАР ҚАРЫМ-ҚАТЫНАС АЛҚАЛЫ ЖИЫН Бұл орайда жуырда Елбасының збек- станға жасаған жұмыс сапары екіжақты байланыс тар дың уақыт ағымына сай мәсе- лелерін талқылап, тиімді шешімдердің қабыл дауына негіз болды. Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев пен збек стан Президенті Ислам Кәрімов «К к сарай» резиденциясында жүздесті. Жылы шырайлы кездесуде ортақ мүдделер мен тізе қосып шешілуі тиіс маңызды мәселелер с з болды. Елбасы екі ел ара- сында орнаған тарихи достық қарым- қатынасты ерекше атап тті. – Біз бұл байланыстарды тәуелсіздік жыл дары сақтап қана қоймай, мемлекетте- рімізді жақындастыра түстік. Бұл орай- да, к рші ретіндегі біздің риясыз ниет- пен кездесу тәжірибеміздің маңызы зор. Мен Сізбен достығымды, қазақ пен збек хал қы ның достығын мақтан тұтамын. Мақсат – осы қарым-қатынастарды, зара сенімді нығайтып, келесі ұрпаққа мирас етіп қалдыру. Барша қазақстандықтар аты- нан збек халқына табыс пен бақ-береке тілеймін, – деді Елбасы. Ислам Кәрімов з кезегінде екі мем- лекет арасында шынайы достық қарым- қатынас, құрмет пен зара тілеулестік бар екенін айта келіп: «Біз мір сүріп жатқан қазіргідей күрделі кезеңде дәл осы қасиеттер қажет. Нұрсұлтан Назарбаевтың бұл сапары қазіргі жағдайда дұрыс шешімді бірлесіп іздеу жолында пікір алмасу үшін де маңызды. лемдік экономикада дағдарыс жалғасуда, дүниежүзінің ешбір мемлекеті Елбасы Н. .Назарбаев Ислам ынтымақ тас- тығы ұйымы жа нындағы байқаушы ел – Беларусь Республи ка сының Президенті Александр Лука- шенкомен кездесті. ңгіме барысында екі мемлекеттің басшы- лары екіжақты сауда-экономикалық ынтымақ- тастықтың негізгі мәселелерін, сондай-ақ Еуразия лық экономикалық одаққа мүше мемлекет тердің зара іс-қимылын одан әрі нығайту жайын талқылады. Сонымен қатар Нұрсұлтан Назарбаев пен Александр Лука- шенко халықаралық күн тәртібіндегі зекті мәселелер мен жаһандық қауіпсіздікті қамтамасыз ету ж ніндегі негізгі шараларға тоқталды. Елбасы Н. .Назарбаев Эквадор Республикасының Президенті Рафа- эль Корреаға, сондай-ақ Жапония императоры Акихитоға елдерінде орын алған жер сілкінісіне байланысты к ңіл айту жеделхаттарын жолдады. Жеделхатта жер сілкінісі салдарынан к птеген адамның қаза болғаны туралы хабарды зор күйзеліспен қабылдағаны атап тілген. Мемлекет басшысы қаза болғандардың туған-туыстары мен жақындарының қайғысына ортақтасып, Қазақстан халқының және жеке зінің атынан к ңіл айтты. Қазақстан Республикасы Премьер-министрінің бірінші орынбасары Бақытжан Сағынтаев Ауыл шаруашылығы және ауылдық ңірлерді да- мыту ж ніндегі еуропалық комиссар Фил Хоганмен кездесті. Тараптар Қазақстан Республикасы Еуропалық одақ желісі бойын- ша зара іс-қимылдардың жағдайы мен перспективаларына назар аударды. 2015 жылы қол қойылған Кеңейтілген әріптестік және ынтымақтастық туралы келісімге қатысты мәселелерді талқылады. Б.Сағынтаев Еуропалық одақтың Қазақстанның сыртқы саясатының маңызды векторларының бірі және сауда-экономикалық зара іс- қимылдардың басым бағыты болып табылатынын атап к рсетті. з кезегінде Фил Хоган Қазақстан мен Еуроодақ арасындағы үнқатысудың даму динамикасына оң баға берді. Сонымен қатар Кеңейтілген әріптестік және ынтымақтастық туралы келісімнің сауда- инвестициялық бағыттардағы зара іс-қимылдарды бұрынғыдан бетер нығайта түсетініне сенім білдірді.
Жиында денешынықтыру және бұқаралық спорттың кеңінен тара- лу мәселесі с з болды. Қазақстан Республикасы Мәдениет және спорт министрі Арыстанбек Мұхамедиұлы, сондай-ақ леуметтік-мәдени даму комитетінің т райымы Гүлнәр Ықсанова баяндама жасады. Министр А.Мұхамедиұлы кейбір фирмалар мен жеке адамдардың қаржылық қолдауының арқасында спорттық жарыстар ткізіліп, спорт нысандары бой к тергенін жеткізді. Депутаттарды толғандырған бірқатар сауалдарға жауап берді.
Отырыста жалған кәсіпкерлікке қарсы іс-қимыл заңдылығының жай-күйі, уәкілетті мемлекеттік органдардың қабылдап отырған ша- ралары және олардың зара іс-қимыл жасасу тиімділігі мәселелері талқыланды. Бас Прокурор барлық уәкілетті органдардан алға қойылған міндеттердің тиімді жүзеге асырылуын қамтамасыз етуді, заңсыз табыстарды жылыстату тәсілдерін анықтау және жолын кесу бойынша профилактикалық және жедел іс-шаралардың нәтижелілігін арттыруды талап етті.
жүктеу/скачать 15,68 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|