Ббк 1. Қаз б 20 Қазақстан Республикасы Мәдениет және ақпарат министрлігі Ақпарат және мұрағат комитеті



Pdf көрінісі
бет142/230
Дата08.04.2022
өлшемі2,77 Mb.
#30397
түріБағдарламасы
1   ...   138   139   140   141   142   143   144   145   ...   230
Байланысты:
Тіл-құрал

айналған зат есім. Мысал: Ертең боран болар. Не болар? – 
боран. Боран не етер? – болар. Қашан болар? – ертең.
Үшінші – мезгіл пысықтауыш болатын – мезгілдік үстеуінің 
орнына айтылған зат есім. Мысал: Хатшы күні бойы жазды
Кім жазды? – Хатшы не қылды? – жазды. Қанша уақыт жазды? 
– күні бойы.
Төртінші – мезгіл пысықтауыш болатын – зат есім жана да 
сан есіммен қосылып екеуі.
Мысал: Оқу он сағатта басталды. Не басталды? – оқу. Оқу 
не қылды? – басталды. Қай уақытта бастал ды? – он сағатта.
1-інші мысалда – «манна», 2-інші мысалда – «ертең», 3-мы-
салда  –  «күні  бойы»,  4-інші  мысалда  –  «он  сағат та»  деген 
сөздер болған амалдың мезгілін көрсетіп тұр. Жана «қашан»?, 
«қанша уақыт?», «қай уакытта?» деген мезгіл пысықтауыштың 
сұрауларына  жауап  беріп  тұр.  Сондықтан  бұл  сөздер  мезгіл 


229
пысықтауышы болады.
«Манна»  –  мезгілдік  үстеу,  «ертең»  –  мезгілдік  үстеуіне 
айналған  зат  есім,  «күні  бойы»  –  мезгілдік  үстеу  орнына 
айтылған  зат  есім,  «он  сағатта»  дегеннің  –  оны  –  сан  есім, 
сағаты – зат есім.
2. МЕКЕН ПЫСЫҚТАУЫШЫ
Мекен  пысықтауышы  амалдың  орнын  көрсететін  сөз 
болғандықтан, «қайда?», «қайдан?», «қалай?» деген  сұрауларға 
жауап береді.
Мекен пысықтауышы болатын сөз таптары:
Әуелі – мекен пысықтауышы болатын – мекендік үстеу.
1.  Мысал:  Атты  әрман  бара  жатыр.  Кім  бара  жатыр?  – 
атты. Атты нешік? – бара жатыр. Қайда бара жатыр? – әрман.
Екінші – мекен пысықтауышы болатын – мекендік үстеуге 
айналған зат есім.
2.  Мысал:  Тыста  тықыр  естілді.  Не  естілді?  –  тықыр. 
Тықыр не қылды? – естілді. Қайда естілді? – тыста. 
Үшінші  –  мекен  пысықтауыш  болатын  –  зат  есім  өз 
қалпында.
Мысал: Қапаш қалаға кетті. Кім кетті? – Қапаш не қылды? 
– кетті. Қайда кетті? – қалаға кетті.
Төртінші  –  мекен  пысықтауышы  болатын  мекен  үстеуіне 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   138   139   140   141   142   143   144   145   ...   230




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет