home discouraged. But Gobbom Seer said, «Never mind, you must take
another turn at it tomorrow». So he tried again, and nobody wished ю buy the
skiti oil those terms. When he came home his lather said, «You must go and try
113
your luck tomorrow», and the third day it seemed as if it would be the same
thing over again. And he had half a mind not to go back at all, his father
would be so vexed. As he came to a bridge, like the Creek Road one yonder, he
leaned on the parapet thinking of his trouble, and that perhaps i t would be
foolish to run away from home, but he could not tell which to do; when he saw
a girl washing her clothes on the bank below. She looked up and said: «If it
may be no offence asking, what is it you feel so badly about?». «My father has
given me this skin, and I am to fetch it back and the price of it beside». «Is that
all? Give it here, and it’s easy done». So the girl washed the skin in the
stream, took the wool from it, and paid him the value of it, and gave him the
skin to carry back. His father was w'ell pleased, and said to Jack, «That was a
witty woman; she would make you a good wife. Do you think you could tell her
again?».
Қазақ ертегісінде де басты кейіпкердің сынағы аталған сценарий
бойынша жүргізіледі: «– Әке, мен бір қара құнан қой болайын, мойныма
жіп тағып, жетектеп барып базарға жақсы бағаға сат, бірақ жібіңді
алып қал, – дейді. Баласы сол жерде айтқанынша қара құнан қой болады,
әкесі мойнына жіп тағып базарға апарып сатып, ақшасын алып, үйіне
қайтады. Ертеңіне баласы өз қалыпына түсіп, әкесіне айтады: – Әке, мен
бір қара жорға ат болайын, мені базарға апарып сат, пұлымды ал, бірақ
шылбырымды алып қал, – депті. Баласы айтқанынша ат болып, әкесі
базарға апарып сатып, шылбырын алып, үйіне қайтты. Ертеңіне баласы,
Тазша тағы өз қалпына түсіп, үйіне келіп, әкесіне айтады: – Әке, мен бір
жез бұйдалы нартайлақ болайын, сен мені базарға апарып сат та,
пұлымды ал, бірақ, бұйдамды алып қалып, үйге қайта бер, – деді» («Тазша
бала ертегісі»).
Қазақ тілінде үш санына байланысты тұрақты тіркестер өте көп: «Үш
қайнаса, сорпасы қосылмайды, үш ұйықтаса ойда жоқ»; «Ошақтың үш
бұты деп отыр, ошақтың үш бұтынан тіледі [сұрады]»; «Ошақтың үш
бұтына берсін»; «Ошақтың үш бұтынан шықпады»; «Табанын үш тартып
жеді»; «Үйірімен үш тоғыз, Үш күндік пәни»; «Үш мүйіз болды»; «Үш тоғыз
[айыбы, сыйлығы]»; «Үш ұйықтаса ойда жоқ [ойға кірмеді], үш ұйықтаса
түсіне [ойына] енбеген [кірмеген]» және т.б.
К.Г.Юнг: «сонау көне жазба ескерткіштерінің өзінде үш санының
маңызы Этрурия мен Рим секілді қалаларға қатысты айтылып кеткен: үш
дарбаза, үш көше, үш аудан, үш шіркеу», - деп көрсетеді [6, 23 б.]. Алайда,
басты кейіпкердің сынақтан өтуі екі реттік қайталанымнан да болуы
мүмкін. «Екі» саны ертегі дискурсының гендерлік ерекшелігін
айқындайды: «there were a woman and her darter». В.А.Маслованың
тұжырымдауы бойынша: «Екі» саны – ұқсастық символы. Адамның ұқсас
сыңары болуы өлімге алып келетін жаман нышан саналған. Орыс ғалам
бейнесінде аталған сан жағымсыз коннотацияларға ие. Екілік – екінші
(әйел) бастамасының символы. Ол «дьявол» сөзінде берілген. «Черта с –
«два» жын-шайтандар саны» [150, 97 б.].
114
«The old witch» атты ағылшын ертегісінде кейіпкерлер саны екеу,
оның екуі де қыз: « Once upon a Lime there were two girls who lived with
Достарыңызбен бөлісу: |