Физикалық практикум


№ 3   ЗЕРТХАНАЛЫҚ   ЖҰМЫС



Pdf көрінісі
бет23/113
Дата12.04.2022
өлшемі3,87 Mb.
#30798
түріПрактикум
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   113
Байланысты:
annotation88215

№ 3   ЗЕРТХАНАЛЫҚ   ЖҰМЫС 
ДИСКІНІҢ  ИНЕРЦИЯ МОМЕНТІН АНЫҚТАУ 
 
3.1. Жұмыстың мақсаты: Сақталу заңдарын пайдаланып, дискінің инерция моментін 
екі әдіс бойынша анықтау: динамикалық және тербеліс  әдісі.  
 
3.2. Теориялық қысқаша түсінік 
 Қатты дененің айналма қозғалысы моменттер теңдеуімен сипатталады: 
             
M
dt
L
d


 
                                                                           (3.1) 
Мұндағы 


I
L
–қатты  дененің  импульс  моменті, 

-  векторлық  бұрыштық 
жылдамдығы, 
M

-денеге  әсер  ететін  қорытқы  векторлық  күш  моменті, 
I
 –  дененің  айналу 
өсіне қарасты инерция моменті. Егер қатты дене бекітілген өстен айналып қозғалса, онда осы 
өстен  денені  айналдыруға  күш  моментінің  тек  қана  өске  параллель  құраушысы  әсер  етеді. 
Бекітілген өстен айналып қозғалғанда дененің векторлық бұрыштық жылдамдығы және үдеуі 
айналу  өсінің  бойымен  бағытталады.  Сондықтан  бекітілген  өстен  дененің  айналма 
қозғалысын  қарастырғанда  моменттер  теңдеуінің  (3.1)  айналу    өсіне  проекциясын 
қарастырсақ жеткілікті: 
         
I
dt
d
I
M
 
                                                          (3.2) 


29 
 
мұнда  М – денеге әсер  ететін күш моменттерінің айналу  өсіне проекциясы, 
dt
d

бұрыштық үдеу. 
  Қатты дененің берілген өске қарасты инерция моменті дененің формасына, сызықтық 
өлшемдеріне,  массасына  және  массаның  айналу  өсіне  қарасты  таралуына,  әрі  денеге 
қарағанда айналу өсінің орналасуына байланысты мына формуламен анықталады:  
 
      
V
m
dV
r
dm
r
I
2
2
                                                           (3.3) 
мұнда - айналу өсінен дененің массасы dm элементар бөлшегінің қашықтығы,   және 
dV дененің элементар бөлшегінің орташа тығыздығы және көлемі. 
  Қарапайым  геометриялық  формалы  қатты  денелердің  берілген  өске  қарасты  инерция 
моментін  (3.3)  формуламен  есептеп  табуға  болады.  Алайда  техникада  көптеген  айналма 
қозғалыста  болатын  машиналардың  тетіктерінің  формалары  өте  күрделі  болады  және 
олардың  берілген  өске  қарасты  инерция  моментін  есептеу  үлкен  қиындық  туғызады.  Міне 
осындай жағдайда қатты дененің инерция моментін тәжірибе жүзінде анықтауға болады.  
Бұл жұмыста бекітілген горизонталь өстен еркін айналып қозғалатын массивті дискінің 
инерция моментін екі түрлі әдіспен анықтау қарастырылады. 
 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   19   20   21   22   23   24   25   26   ...   113




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет