1 сурет. Дизентериялық амеба
а - циста; б - майда вегетативті түрі; в - ірі вегетативті түрі;
1 - эктоплазма; 2 - эндоплазма; 3 - псевдоподиялар; 4 - ядро; 5 –
кариосома; 6 - ас қорыту вакуолдеріндегі жұтылған эритроциттер
Егер қоршаған жағдайлар ұлпалық түрге көшуге қолайсыз болса, амебалар цисталармен
қапталып, сыртқы ортаға нәжістермен шығады. Егер орта жағдайы ұлпалық түрге көшуге
қолайлы болса (E.histolytica forma magna), онда амебалардың өлшемі 23 мкм дейін ұлғаяды,
кейде 30-50 мкм-ге дейін жетеді, олар ұлпалық белоктарды ыдырататын ферменттерді бөледі.
Осының көмегімен ішек эпителийінің бүтіндігі бұзылады, амебалар ұлпаға еніп, тоқ ішекте
қансыраушы жара пайда болады. Ірі формалық цитоплазмасында үнемі жұтылған
эрттроциттер көрінеді. Қанға түскен дизентериялық амеба бауыр және басқа ағзаларға түсуі
мүмкін, ол жерлерде де жаралар мен абсцесстер түзіледі. Оның кезеңдерінде E.histolytica
forma magna ішек қуысына өтіп, E. histolytica forma minuta-ға, әрі қарай цистаға айналады (2
сурет).
Науқастың нәжісімен бөлінетін вегетативті формалары тез жойылады, ал цисталар
сыртқы орта факторларына өте төзімді. Амебиазбен ауыратындар және дизентериялы амебаның
| 
